سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: نوشتن برنامه مالی یا به بیان تخصصی‌تر «بودجه خانوار» به اهداف بسیاری در زندگی روزمره ما کمک می‌کند، مثلاً پرداخت بدهی و اقساط به موقع یا زودتر تمام می‌شود، پس‌انداز برای یک هدف بلندمدت مانند خرید خانه یا سرمایه‌گذاری در دوران بازنشستگی میسر می‌شود یا در وضعیت مالی قابل اعتمادی قرار می‌گیریم و برای هر آنچه چرخ زندگی شاید سر راه ما قرار دهد، از آمادگی نسبی برخوردار خواهیم بود، بنابراین با یک طرح و برنامه مالی، حساب دخل و خرج را خواهیم داشت و بر اساس عایدی برنامه‌ریزی و هزینه می‌کنیم. اما بودجه‌ریزی دقیقاً چیست؟ به زبانی ساده، بودجه‌ریزی یک دفترچه راهنمای تصمیم‌گیری در مورد درآمد ما و هزینه‌هایی است که از محل آن درآمد می‌خواهیم انجام دهیم. ضمناً می‌توانیم تخمین بزنیم که چه مقدار پول در ماه‌های آینده به‌دست می‌آوریم تا برای تأمین مخارج و پوشش هزینه‌هایی مثل تهیه غذا، مسکن، ایاب و ذهاب و ... نقدینگی کافی داشته باشیم. اگر عایدی ما کافی باشد، بودجه‌ریزی خوب همچنین شامل تخصیص وجه برای یک پس‌انداز منظم هم می‌شود. در حقیقت بودجه‌ریزی نه تنها راهی برای رسیدن به اهداف مالی است که داریم، بلکه مانند فانوسی راه را روشن می‌کند و اطمینان می‌دهد که از مسیر مشخص شده خارج نمی‌شویم. بدون آن، احتمال دارد ایمنی خود در امور مالی را در ابهام ببینیم و در بیابان بدهی و ناامنی مالی سردرگم شویم، در حالی که اقتصاد ملی سریع‌ترین و طولانی‌ترین دوره نوسانات خود را طی می‌کند، پژوهش‌های انجام شده نشان می‌دهد مردم هر ماه هزینه‌های خود را محدود‌تر و بیشتر مدیریت می‌کنند و با تغییر سریع ثروت اقتصادی، این تعداد در حال رشد است. درآمد‌های غیر قابل وصول، رشد بار بدهی و افزایش قیمت مسکن و هزینه‌های پزشکی از جمله دلایلی است که مدیر خانواده را مجبور می‌کند کمربند مالی خانوار را کمی سفت‌تر ببندد. چرا بودجه‌ریزی یا تنظیم بودجه خانوار صرف‌نظر از شرایط و مقتضیات مالی یک تصمیم عاقلانه است؟ چون روشی ساده و مؤثر برای مدیریت بدهی یا اجتناب از بدهکاری است. دلیل اینکه میلیون‌ها نفر خود را زیر بار پرداخت سود‌های سنگین بهره درگیر می‌بینند آن است که بیشتر از دریافتی خود پول هزینه می‌کنند و از این رو قادر به تسویه مابه‌التفاوت درآمد و هزینه‌های خود نیستند.
بودجه‌ریزی برای خانواده چه فوایدی دارد؟
فواید بودجه‌ریزی چیست؟ ۱- مطمئن می‌شوید مخارج ماهانه از درآمد قابل استحصال تجاوز نمی‌کند. ۲- در دستیابی به اهداف کوتاه‌مدت و بلندمدت کمک می‌کند؛ مثلاً اگر بخواهید در سال آینده برای پیش‌پرداخت یک اتومبیل صرفه‌جویی کنید یا اینکه بخواهید مطمئن شوید می‌توانید دوران بازنشستگی را در آسایش نسبی سپری کنید، بودجه نقش مهمی در تعیین میزان درآمد شما برای صرفه‌جویی در هر ماه و چگونگی تخصیص پول در این زمینه‌ها دارد. ۳- بودجه راهی برای مجبور ساختن ما به چشم‌پوشی از بعضی چیزهاست؛ حتی به کوچکی چشم‌پوشی از برخی تفریحات یا صرف وعده‌های غذایی در رستوران، کاهش تعطیلات یا نگه داشتن ماشین قدیمی برای چند سال بیشتر. ۴- وجود یک صندوق اضطراری برای امور غیرمترقبه ضرورت دارد. تعمیر لوازم خانه، تعمیر لوله‌کشی خانه، تعمیر خودرو، هزینه‌های دندانپزشکی و... ۵- شما را ترغیب می‌کند تا در امور مالی خود به سرمایه‌گذاری هم توجه کنید؛ به عبارت ساده، روند بودجه‌ریزی نظم و انگیزه را به افراد القا می‌کند تا امور مالی خود را کارآمدتر و با مسئولیت بیشتری مدیریت کنند.
آنچه درباره بودجه‌ریزی باید بدانیم
در واقع، هیچ روش یا ابزار جهانی مطلقی برای بودجه‌ریزی خانگی وجود ندارد. شما می‌توانید رویکردی را انتخاب کنید که متناسب با مهارت‌ها و اولویت‌های شما باشد. هر روشی که انتخاب می‌کنید، باید از تعدادی مراحل اصلی تبعیت کنید تا مطمئن شوید تصویری شفاف و صحیح از امور مالی خود پیش‌رو دارید. هر چه پول و هزینه دارید، در قالب یک صورت مالی تهیه کنید. از جمله حساب‌های بانکی، کارت اعتباری و حساب‌های سرمایه‌گذاری، چک، پرداخت‌های الکترونیکی و غیره. قدرت بودجه با توجه به میزان صحت و دقت آن مشخص می‌شود. به هزینه‌کرد‌های سه ماهه خود نگاهی بیندازید تا مطمئن شوید همه سرفصل‌های هزینه‌ای که بابتشان پول صرف می‌کنید، از قلم نیفتاده‌اند. ممکن است برخی اقلام درآمدی و هزینه‌ای از ماهی به ماه دیگر متفاوت باشد یا معامله‌ای وجود داشته باشد که یک بار اتفاق می‌افتند مانند خرید فرش. در این موارد جمع‌آوری فیش‌های واریزی یا درج هزینه‌ها در یک دفتر بهترین روش کنترل ورود پول و خروج آن از خانه شماست. وقتی نوبت به بودجه می‌رسد، عایدی که به خانه می‌آورید، تنها درآمد مهم شماست. حقوق و دستمزدی که به خانه می‌آورید همان چیزی است که می‌توانید از آن محل هزینه یا پس‌انداز کنید و شامل نقدینگی که قبلاً در حساب بانکی خود سپرده گذاشته‌اید، نمی‌شود. هنگام محاسبه درآمد ماهانه خود، علاوه بر پولی که مرتب و منظم دریافت می‌کنید، باید منابع دیگری مانند سود سهام، سود بانکی و ... را نیز لحاظ کنید. «اپلیکیشن»های رایگانی برای مدیریت هزینه‌ها با ویژگی‌ها متنوع نیز وجود دارد. سپس تمام هزینه‌های ماهانه خود را محاسبه و لیست کرده و درآمد خالص خود را یادداشت کنید. اولین مرحله تدوین بودجه تعیین مقدار پولی است که به خانه می‌آورید. سپس هزینه‌های ماهانه خود را نسبت به درآمدتان مقایسه و ثبت کنید. اهدافتان را تعیین کنید. برنامه‌ریزی کنید. در صورت ضرورت عادات خود را اصلاح کنید یا تغییر دهید. به رهگیری و کنترل بودجه ادامه دهید. فرصت‌های درآمدزایی که احیاناً خواهید داشت را هم اضافه کنید. بودجه می‌تواند به شما در تجسم قدرت پس‌اندازتان در طول زمان کمک کند. به خاطر داشته باشید، هر هزینه‌ای که بتوانید به طور دائم آن را کاهش دهید، نشانگر امکان پس‌انداز کردن مکرر خواهد بود. در ادامه، هزینه‌ها را با عنوان ثابت یا متغیر طبقه‌بندی کنید. برای دانستن اینکه چقدر اختیار عمل دارید، ناچارید بودجه خود را برای کسب اهدف معین تنظیم و تعدیل کنید؛ لذا ابتدا باید بدانید کدام هزینه‌ها ثابت و کدام متغیر هستند؟ هزینه‌های ثابت از ماهی به ماه بعد نسبتاً ثابت باقی می‌مانند و غالباً نیازها را به جای خواسته‌ها منعکس می‌کنند. هرچه بودجه کلی ما بیشتر صرف هزینه‌های ثابت شود، انعطاف‌پذیری کمتری خواهیم داشت تا برخی تغییرات را در سبک زندگی خود بدهیم. نمونه‌هایی از هزینه‌های ثابت، رهن و اجاره، بیمه اتومبیل، قبوض، خدمات اینترنت و قبوض تلفن همراه هستند. از طرف دیگر هزینه‌های متغیر بر اساس سبک زندگی، انتخاب‌ها و عادات خرج کردن خانواده از ماهی به ماه دیگر متفاوتند و به عنوان خواسته‌ها در زندگی طبقه‌بندی می‌شوند و بنابراین بسته به اهداف فردی شما می‌توانند در برنامه بودجه جابه‌جا شوند، مانند صرفه‌جویی در خرید یک وسیله گران، مسافرت رفتن، صرف غذا بیرون از منزل، خرید هدایا و تفریحات. پس از نوشتن درآمد و هزینه‌ها در دو ستون مجزا، هر ستون را جداگانه جمع و هزینه‌ها را به عنوان ثابت یا متغیر طبقه‌بندی کنید. برای تعیین اینکه چقدر اختیار عمل دارید، باید بودجه خود را تنظیم و تعدیل کنید. حالا نتایج را ارزیابی کنید و بر آن اساس اصلاحات لازم را در بودجه خود انجام دهید. تفهیم و مدیریت درآمد و هزینه‌ها می‌تواند چشم شما را باز کند و البته موجب احساس کمبود در شما هم شود. از آن طرف شاید بفهمید برای پس‌انداز کردن یا یک هزینه‌کرد ضروری، از آنچه پیش‌بینی می‌کردید، وضعیت بهتری دارید یا ممکن است متوجه شوید مقدار زیادی از پولتان به سمت هزینه‌های متغیر می‌رود، مانند وعده‌های غذایی یا پوشاک گران‌قیمت که به شما نشان می‌دهد به راحتی می‌توانید بدون آن‌ها هم زندگی کنید و ترغیب از هزینه‌های خود کم کرده یا صندوق ذخیره‌ای برای روز‌های سخت تدارک ببینید. اگر تاکنون فراتر از بضاعت خود زندگی کرده‌اید، با این اقدام اطلاعات ضروری برای انتخاب گزینه‌های لازم برای ترمیم برنامه مالی خود را در اختیار دارید.
هر آنچه نتایج نشان بدهد، اکنون وظیفه شما طرح بودجه‌ای است که در آن مبلغی را برای هزینه‌های متغیر و ثابت ماهانه اختصاص دهید و برنامه پس‌انداز کوتاه‌مدت و بلندمدت شما با آنچه به عنوان درآمد به خانه می‌آورید، تطابق داشته باشد. توصیه آن است که ابتدا با اصلاح هزینه‌های متغیر شروع کنید یا به‌دنبال راهی برای افزایش درآمد خود از طریق یک شغل جانبی یا یک سرمایه‌گذاری ایمن که به طور منظم سود یا سود سهام را به حساب شما واریز کند، باشید. اگر این کار کافی نبود، به دنبال امکان تغییر و تعدیل هزینه‌های ثابت خود باشید. مثلاً بررسی کنید آیا می‌توانید یک بیمه‌نامه اتومبیل ارزان‌تر تهیه کنید؟ یا هزینه‌ای تلفن همراه و اینترنت خود را کمتر کنید؟ یا در صورت لزوم، محل سکونت و خودروی خود را به یک خانه یا آپارتمان کوچک‌تر یا ماشین ارزان‌تر تبدیل کنید؟ نکته مهم دیگر در طرح بودجه آن است که اطمینان حاصل کنید در برنامه شما به تاریخ سررسید صورتحساب‌ها توجه شده تا از خطر اقساط عقب‌افتاده مصون بمانید و با هزینه‌های دیرکرد و جریمه‌های مربوطه مواجه نشوید که باعث می‌شود برنامه بودجه شما به سرعت به‌هم بریزد. اطمینان حاصل کنید جریان درآمد شما برای پوشش تمامی پرداخت‌های ماهانه کافی بوده و دقت کنید برای تسویه صورتحساب‌های تکراری، تاریخ آن‌ها را در برنامه بودجه خود درج کنید تا پرداخت‌هایی که باید سر یک موعد معین انجام شود، در تاریخ مقرر تسویه شوند.
۳ گلدان مجزا برای بودجه‌ها در نظر بگیرید
مواردی که گفته شد، تمام کار نیست! بودجه‌ریزی قواعد دیگری هم دارد. وقتی تصمیم به تهیه و تدوین بودجه برای خانوار خود می‌گیرید، محاسبه درآمد و هزینه‌ها تنها نیمی از کار است. اگر از بابت تخصیص درآمدتان، هدفگذاری درستی در بودجه تعیین نکرده باشید، تلاش شما در نهایت شکست خواهد خورد. چون برنامه بودجه شما معیوب است. یکی از مهم‌ترین عوامل انتخاب روش درست بودجه‌ریزی نحوه تخصیص درآمد است. یکی از رویکرد‌هایی که در سال‌های اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده، بودجه‌ریزی «مدل ۲۰- ۳۰- ۵۰» است. محبوبیت این رویکرد را می‌توان در سادگی آن یافت. شما درآمد خود را به سه گلدان تقسیم می‌کنید و آن را مطابق با درصد‌های زیر اختصاص می‌دهید: ۵۰ درصد به گلدان نیاز‌های اصلی می‌رود، مانند اجاره، خواروبار و سایر ملزومات و بدهی‌ها، ۳۰ درصد برای خواسته‌های غیر اصلی مانند سفر و سرگرمی و ۲۰ درصد باقی هم برای پس‌انداز و امور خیریه تخصیص می‌یابد. پس‌انداز شما باید شامل صندوق اضطراری باشد تا در صورت از دست دادن شغل یا خدشه‌ای به درآمدتان، بتوانید حداقل سه ماه هزینه‌های خانواده را تأمین کنید. البته برخی قواعد با استثنائاتی هم همراه هستند و این موضوع در مورد مدل «۲۰- ۳۰- ۵۰» نیز صادق است. برای خانوار‌های کم‌درآمد که دائم بدهی دارند، شاید لازم باشد درصد بالاتری از درآمد را به «نیازها» و بخش کمتری را به «خواسته‌ها» و پس‌انداز‌ها حداقل به طور موقت اختصاص دهیم. به همین ترتیب، اگر خانواده‌های مرفه‌تر بتوانند بیشتر از ۲۰ درصد پول خود را بابت پس‌انداز کنار بگذارند، ممکن است در طولانی مدت بتوانند استفاده بهتری از درآمدشان کنند مانند خریداری یک اتومبیل جدید، رزرو اتاق در هتلی چند ستاره یا نقل مکان به یک خانه بزرگ‌تر و... بدیهی است تخصیص بودجه به‌صورت «۲۰- ۳۰- ۵۰» ممکن است برای تأمین هزینه‌های اضطراری یا غیرمنتظره، گاهی تعدیل شود مانند تعمیر سقف منزل یا یک صورتحساب بزرگ پزشکی، در حالی که هیچ قاعده مطلقی در این خصوص وجود ندارد، اما «مدل ۲۰- ۳۰- ۵۰» به عنوان یک قاعده آزموده شده و قابل اتکا مبتنی بر تجربه می‌تواند به‌خوبی کار کند. اگر برایتان مقدور است، بودجه خود را با یک مشاور مالی در میان بگذارید، در حالی که منابع بسیار زیادی برای کمک به شما در شروع کار و تدوین بودجه وجود دارد تا در مسیر درست رسیدن به اهداف مالی‌تان قرار گیرید، اما هنوز کمی سخت به نظر می‌رسد؛ به ویژه برای کسانی که در حال حاضر با بدهی یا سایر چالش‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. در این صورت، مشورت کردن می‌تواند مفید باشد. مشاوران می‌توانند توصیه‌های اختصاصی درباره مدیریت هزینه‌ها و افزایش درآمد در هر سرفصل اصلی بودجه ارائه کنند. همچنین می‌توانند بابت راهنمایی در باره نحوه برنامه‌ریزی تسویه بدهی‌ها یا به اصطلاح «برنامه مدیریت بدهی» که ممکن است مؤلفه مهمی در کارکرد مؤثر بودجه شما باشد، به شما کمک کنند. در خاتمه باید اذعان کرد بودجه نمی‌تواند معجزه کند. نمی‌تواند باعث رشد پول مثل برگ درختان شود، نمی‌تواند رئیس‌تان را وادار کند تا به شما افزایش حقوق بدهد یا کنترل کند که در تعطیلات بعدی چه میزان صرفه‌جویی می‌کنید، اما می‌تواند تفاوت قابل توجهی در وضعیت و سلامت مالی شما ایجاد کند که ممکن است به سلامت عاطفی و جسمی شما منجر شود. یک بودجه برنامه‌ریزی شده و اجرایی ممکن است آنچه را که تاکنون نمی‌توانستید دریافت کنید ولی می‌خواستید را برای شما رقم بزند. همیشه نمی‌توانید آنچه دلتان می‌خواهد به‌دست آورید، اما اگر تلاش کنید، ممکن است آنچه را لازم دارید به‌دست آورید.
ترجمه با جرح و تعدیل برگرفته از سایت: thebalance. com
با برنامه ریزی خرج کردن شرط عقله لیکن مطالب ترجمه به هیچ وجه با شرایط ایران تطبیق پذیر نیست. در ایران دیگه باید از بودجه ظاهری و بودجه واقعی صحبت کنیم. شما چند سال این برنامه رو اجرا می کنی و بعد ظرف یک شب هدف به جلو می پره! چند نفر رو میشناسید که برای ماشین پول پس انداز کردن و ماشین یه شبه شد 100 میلیون؟ چند نفر رو می شناسید که توی نوبت وام وایسادن و پس انداز کردن و ماشین و طلا فروختن و شب خریدن خونه طرف معامله زده زیرش که نمی فروشم و گرون شده جوری که دیگه نمیشه با همون پول چیزی خرید. بیش تر از گرانی، بی ثباتی هست که بازار و مشتری رو آزار می ده. ثبات یعنی قابل پیش بینی بودن تغییرات آینده برای سرمایه گذاری، راه اندازی کسب و کار، استخدام، قیمت گذاری و ... نه این جوری که همه چی شناور و مواج هست. موفق باشید 
