سرویس اقتصادی جوان آنلاین: براساس اطلاعات منتشر شده، چینیها ۱۲۰ میلیارد دلار برای نوسازی زیرساختهای حمل و نقل ایران سرمایهگذاری خواهند کرد. این بودجه شامل ساخت ۲۳۰۰ کیلومتر بزرگراه برای اتصال شهر ارومچی استان ژین چیانگ چین به تهران است. این بزرگراه با جاده ارومچی-گوادر پاکستان همپوشانی دارد. رهبران پکن در چارچوب پروژه راه ابریشم جدید، یک کریدور اقتصادی برای اتصال چین و پاکستان نیز در دست اجرا دارند. این شاهراه ارتباطی میتواند کشورهای قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و ترکمنستان را بههم متصل کند و در ادامه با عبور از ترکیه به مرزهای اروپا برسد. چینیها طرح ساخت راهآهن برقی تهران- مشهد را به زودی آغاز خواهند کرد. آنها راهآهن سریعالسیر تهران- قم- اصفهان و تهران- تبریز را نیز در دستور کار قرار دادهاند. ایجاد یک شبکه ریلی از غرب به شمال برای اتصال میادین نفت و گاز و تأسیسات پتروشیمی ایران هم به زودی اجرا میشود.
بخش اعظم سرمایهگذاری ۲۸۰ میلیارد دلاری چینیها در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی هزینه خواهد شد. این بخشها به دلیل تحریمهای ایالات متحده با آسیبهای شدیدی روبهرو شده است.
نکته قابل توجه اینکه بر اساس گزارشهای منتشر شده، چینیها برای حفاظت از تأسیسات و پروژههای خود در ایران ۵ هزار نیروی امنیتی را در این کشور مستقر خواهند کرد. در بخشی مهم از این قرارداد راهبردی، چینیها بر میزان واردات نفت خود از ایران با وجود تحریمهای ایالات متحده میافزایند. نکته مهم این است که رهبران چین تاکنون در مورد این قرارداد راهبردی میان تهران و پکن ساکت بودهاند. میتوان حدس زد که آنها از انزوای بیشتر در دریای چین جنوبی، مسئله هنگکنگ و اختلافات مرزی با هند بیمناک هستند. اگرچه ممکن است چینیها در برابر تحریمهای ایالات متحده علیه ایران مقاوم کنند، اما آنها تمایلی به تضعیف روابط اقتصادی گسترده خود با دولتهای خاورمیانه و حاشیه خلیج فارس ندارند. چینیها اعلام کردهاند در یک دهه گذشته سالانه ۲۰۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری خارجی انجام دادهاند. تداوم این سرمایهگذاری هنگفت در منطقه بحرانخیز خاورمیانه با چالشهای زیادی روبهرو خواهد بود. چینیها در یک دهه اخیر در حال توسعه کریدور اقتصادی چین- پاکستان بوده اند و متعهد شدهاند ۶۰ میلیارد دلار برای این پروژه سرمایهگذاری کنند.
رؤیاهای هندیها بر باد میرود؟
هندیها که پس از چینیها در تلاشند تا حضور گستردهتری در بازار خاورمیانه و آسیای میانه داشته باشند از همکاریهای راهبردی تهران و پکن بیمناک هستند. آنها این قرارداد را مانع بزرگ و تأثیرگذاری بر سر عملی شدن طرحهای خود در این کشور بزرگ و تأثیرگذار میدانند. به علاوه، دهلی نو معتقد است همکاری گسترده دولتهای پاکستان و چین، ممکن است روابط هند و افغانستان را با چالش روبهرو کند.
هندیها قراردادی سهجانبه با کشورهای ایران و افغانستان برای توسعه بندر چابهار امضا کردهاند، اما تاکنون این طرح پیشرفت اندکی داشته است. هندیها از توافق سهجانبه ایران- پاکستان - طالبان با حمایت چین نیز در همسایگی خود بیمناکند. کارشناسان یادآوری میکنند که پس از اعمال تحریمهای کاخ سفید، شاهد کاهش شدید روابط تجاری ایران و هند و سرد شدن ارتباطات دو کشور بودهایم. پس از سفر دونالد ترامپ به دهلی نو و افزایش چشمگیر روابط راهبردی و اقتصادی ایالات متحده و هند، شاهد سردی روابط رهبران هند با ایرانیها بودهایم. به این ترتیب در سالهای آینده احتمال بهبود روابط دو کشور اندک است. اگر چینیها موقعیت خود را در ایران مستحکم کنند، روابط دهلی نو با ایران و همچنین افغانستان و دولتهای آسیای میانه تضعیف خواهد شد. هرچند این اتفاق، کابوسی بزرگ برای نقشههای رهبران هند برای توسعه حضور در آسیای میانه و افغانستان به شمار میرود.
منبع: Financial Express