سرویس اقتصادی جوان آنلاین: دولت‌های روسیه و عربستان رقابتی تنگاتنگ، اما غیررسمی برای کسب سهم بازار بیشتر دارند. بدین ترتیب این رویارویی آن‌ها در کشور چین را می‌توان بهترین مثال دانست. عربستانی‌ها توانستند در ماه می‌امسال روزانه ۱۶/ ۲ میلیون بشکه نفت به چین بفروشند. این عدد نسبت به ماه آوریل ۷۱درصد و ماه می‌سال گذشته ۹۵درصد رشد را نشان می‌دهد. بدین ترتیب آن‌ها توانستند جایگاه روسیه را به‌عنوان بزرگ‌ترین تأمین‌کننده نفت چین به دست آورند. چین به بزرگ‌ترین واردکننده نفت و گاز دنیا تبدیل شده، اما این رقابت نفس‌گیر پایان نیافته است.
بازی تخفیفی
روسیه عموماً از خط لوله‌های صادراتی و قرارداد‌های بلندمدت با قیمت‌های ثابت برای فروش نفت و گاز خود بهره می‌برد. در مقابل، شیوخ عربستان از ماه‌ها پیش، ارائه تخفیف‌های هنگفت به مشتریان آسیایی را آغاز کرده‌اند. همچنین آن‌ها همراهی بیشتری برای چگونگی دریافت بهای نفت صادراتی خود با این کشور‌ها نشان داده‌اند.
چینی‌ها شادمان از فرصت به دست آمده تلاش می‌کنند تا نفت ذخیره شده خود را با خرید نفت ارزان افزایش دهند. آن‌ها کنترل زیادی بر انتشار اطلاعات میزان ذخیره‌سازی نفت و تقاضای داخلی کشورشان دارند. بدین ترتیب فروشندگان نفت برای فروش محموله‌های خود با کار دشواری روبه‌رو هستند.
روبین میلز، مدیر‌عامل شرکت مشاوره نفت و گاز قمر انرژی در دوبی می‌گوید: «عربستان توانست پس از سال‌ها تلاش، سهم بازار خود را در چین از روسیه بیشتر کند، اما با راه‌اندازی خط لوله سیبری شرقی، افزایش صادرات نفت ایالات متحده به چین و اعمال کاهش تولید ریاض، شاهد کاهش میزان سهم شیوخ عربستانی خواهیم بود.»
این دو صادرکننده بزرگ نفت دنیا، رقابتی همه‌جانبه برای سلطه بر بازار بزرگ اژدهای زرد دارند. چند رقیب بزرگ دیگر نیز در این بازار فعال هستند تا در میدان بزرگ چین شاهد زورآزمایی غول‌های نفتی باشیم.
تلاش برای تصاحب بازار
با فروپاشی غیررسمی توافق اوپک پلاس و آغاز رشد تولید بدون محدودیت عربستان، رهبران مسکو و ریاض در تلاش برای ارزیابی شرایط بهره‌گیری از مزیت‌های رقابتی بازار آزاد هستند. هر دو کشور نیاز زیادی به درآمد‌های نفتی برای پر کردن سیاهچاله‌های بودجه خود دارند و امیدوارند بتوانند قیمت نفت را افزایش دهند.
در همین زمان، هراس جهانی از اوج‌گیری موج دوم ویروس کرونا افزایش یافته است و هیچ پایانی برای بازگشت رونق به اقتصاد جهانی به چشم نمی‌خورد. تولیدکنندگان نفت وادار شده‌اند تا تولید از هزاران چاه خود را متوقف نمایند و همه صادرکنندگان به انتظار بازگشایی‌های بیشتر و کاهش محدودیت‌ها و بهبود قیمت‌ها هستند.
رهبران صنعت نفت روسیه و عربستان سعودی معتقدند در بازه قیمت کمتر از ۵۰ دلار برای هر بشکه نفت، مهم‌ترین رقیب آن‌ها در بازار یعنی صنعت شیل ایالات متحده قادر به رقابت نخواهد بود؛ چراکه در قیمت‌های کمتر از ۵۰ دلار آن‌ها با افزایش بدهی‌ها و نیمه‌کاره رها کردن عملیات حفاری روبه‌رو خواهند شد. در یک دهه اخیر، صنعت شیل اقدامات زیادی برای کاهش هزینه‌های سربار و بهبود بهره‌وری عملیات انجام داده است، اما همچنان این میادین نوظهور در گروه میدان‌های پرهزینه نفتی تقسیم‌بندی می‌شوند.
اوپک‌پلاس در بن‌بست
هم‌اکنون، توافق اوپک‌پلاس پس از سه سال کم و بیش موفق در آستانه فروپاشی قرار دارد. رهبران مسکو و ریاض در شرایطی از افزایش تولید کشور‌هایی نظیر آنگولا و نیجریه انتقاد می‌کنند که جنگ تمام‌عیار آن‌ها برای کسب سهم بازار بیشتر با وجود کاهش ۱۰ میلیون بشکه‌ای سقف تولید اوپک پلاس ادامه دارد. در اوایل ماه ژوئن، اعضای اوپک‌پلاس توافق کردند تا ۷/۹ میلیون بشکه از تولید خود برای یک ماه دیگر بکاهند. تعدادی از اعضا به دلیل موانع موجود از این توافق مستثنی شده‌اند، اما این دولت‌ها نیز باید مازاد تولید احتمالی خود را جبران نمایند.
میلز از شرکت قمر انرژی می‌گوید: «من انتظار دارم صادرات سعودی‌ها با عملی شدن تعهدات کاهش تولید آن‌ها نزولی شود. قیمت‌های رسمی اعلام شده کنونی توسط صادرکنندگان نفت، خریداران را فراری خواهد داد. به همین دلیل بازار گفتگو و چانه‌زنی گرم شده است. نکته قابل‌توجه این است که با کاهش ابعاد جنگ تجاری واشنگتن و پکن، شاهد افزایش بدون سر و صدای صادرات نفت ایالات متحده به چین در هفته‌های اخیر هستیم.»
جورج ولوشین، تحلیلگر ارشد شرکت آپریو اینتلیجنس، فعال در بازار راهبرد‌های هوشمند تجاری اظهار می‌دارد: «دو غول بزرگ بازار نفت در حالی برای کسب سهم بیشتر در بازار نفت تلاش می‌کنند که هر دو پس از جنگ خونین قیمت‌ها در مارس گذشته، درس‌هایی بزرگ و فراموش نشدنی گرفته‌اند. آن‌ها علاوه بر بازار چین در سایر بازار‌های دیگر نیز در حال رقابتی نفس‌گیر هستند. هر چند باید به توافق اوپک‌پلاس هم پایبند باشند.»
در آن روی سکه، رقابت آن‌ها در بازار چین داغ‌تر از همیشه دنبال می‌شود. البته رهبران اژدهای زرد که همواره به دنبال انعقاد بهترین قرارداد‌ها هستند، از شرایط کنونی خوشحالند. رهبران ریاض قیمت فروش نفت خود در ماه جولای را پس از کاهش تولید در ماه ژوئن افزایش داده‌اند. مردان یخی نیز تلاش کرده‌اند نفت بیشتری به همسایه جنوبی خود پس از کاهش محدودیت‌های کرونایی بفروشند. بدین ترتیب محمد‌بن‌سلمان و پوتین، مهره‌های شطرنج خود را در آن سوی دیوار چین چیده‌اند.
شرکت‌های چینی برای سودآوری بیشتر به خرید تک به محموله‌های نفتی روی آورده‌اند. بدین ترتیب می‌توانند در بازار پیچیده کنونی، بیشترین سود را کسب کنند.
اتفاقی که چندان با خواسته‌های بازیکنان کهنه‌کار عربستانی و روس‌تبار انطباق ندارد. گویی در بازار کنونی آسیب خورده از کرونا و رکود، خریداران نفت بهترین کارت‌های بازی را در اختیار گرفته‌اند.
منبع petroleum economist
