سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: مستندمسابقه دیگر به بخش جدانشدنی از برنامه‌های تلویزیونی تبدیل و بر تنوع موضوع‌ها و کیفیت اجرای آن‌ها افزوده شده است. یکی از جدید‌ترین مستندمسابقه‌هایی که روی آنتن شبکه مستند سیما رفته است، مسابقه «بوم‌گرد» است؛ مستندی که به همت سازمان اوج تولید شده و در آن فرهنگ حفظ محیط زیست، ترویج کسب و کار و البته توجه به خرده‌فرهنگ‌ها به خصوص در زمینه تولید و اشتغال‌زایی مورد توجه قرار گرفته است. تورج کلانتری، تهیه‌کننده و کارگردان این مستندمسابقه در گفتگو با «جوان» درباره «بوم‌گرد» توضیحات بیشتری داده است.
تب ساخت مستندمسابقه (رئالیتی شو) در تلویزیون زیاد شده است، چرا سازندگان برنامه‌ها دنبال این سبک از برنامه‌سازی می‌روند؟!
نکته‌ای که می‌توانم درباره برنامه خودمان بگویم این است که ما از ابتدا دغدغه‌های فرهنگ، توجه به مناطق روستایی و محیط زیست داشتیم. با دوستان که صحبت کردیم ابتدا قرار بود مستندی درباره این موضوعات کار کنیم و به مواردی، چون ساخت و ساز غیرمجاز در مناطق بکر طبیعی، ریختن زباله در طبیعت و تخریب اکوسیستم بپردازیم، اما در اتاق فکرمان پیشنهاد شد برای تاثیرگذاری بیشتر از بستر «رئالیتی شو» استفاده کنیم که در کنار بحث سرگرم‌کنندگی بستری برای طرح مسائل فرهنگی و محیط زیستی نیز مهیا شود.
محوریت مسابقه «بوم‌گردی» گردشگری است، نمونه‌های متعددی از پرداختن به گردشگری در مستندمسابقه‌های ایرانی وجود دارد، فکر نمی‌کنید شبیه آن‌ها شده‌اید؟
ما در بحث «بوم‌گردی» اولین مستندمسابقه هستیم. من تقریباً همه نمونه‌های داخلی و برنامه‌های خارجی تولید شده را دیده‌ام، اکثر آن‌ها با محوریت گردشگری تولید شده‌اند، ولی ما عمداً حتی نام مستندمسابقه را «بوم‌گردی» گذاشته‌ایم که بگوییم با گردشگری عادی متفاوت هستیم. بوم‌گردی نوعی از گردشگری است که در برخورد با نقطه هدف مسئولانه عمل می‌کند و به هویت و فرهنگ آنجا احترام می‌گذارد. در نمونه‌های داخلی مثلاً یک سلبریتی می‌آورند در محیط روستایی و محوریت آن سلبریتی است که مثلاً در کنار زنی که دارد نان روستایی می‌پزد قرار می‌گیرد، اما در «بوم‌گرد» محوریت خود روستا و محیط طبیعی است.
ساخت مجموعه «بوم‌گرد» از چه زمانی آغاز شد؟
فیلمبرداری ما از مرداد پارسال آغاز شد و تا اواسط مهر فیلمبرداری داشتیم. آبان ماه سال گذشته مراحل تدوین و تولید موسیقی شروع شد و هم اکنون نیز همزمان با پخش در حال تدوین هستیم.
فصل اول مسابقه در شمال کشور می‌گذرد که قطب گردشگری است، این با رویکرد بوم‌گردی که اغلب به دنبال مناطق بکر است در تناقض نیست؟
هدف ما در بوم‌گرد نشان دادن مناطق بکر گردشگری است. در همین فصل هم در شمال به مناطقی رفته‌ایم که کمتر شناخته شده هستند، مثلاً در قسمت قبل به «جواهر دشت» رفته بودیم که از جمله مناطق کمتر دیده شده در شمال کشور است.
فکر نمی‌کنید بهتر است در فصل‌های بعدی سراغ مناطقی از ایران بروید که مردم شناخت کمتری نسبت به آن‌ها دارند؟
اتفاقاً برای تولید فصل دوم تصمیم داریم به جنوب کشور برویم و یکی از گزینه‌های احتمالی ما استان سیستان و بلوچستان است. سعی خواهیم کرد ظرفیت‌های بوم‌گردی در این مناطق را نشان دهیم.
یکی از نکاتی که در مستندمسابقه «بوم‌گرد» به چشم می‌آید، توجه به درآمد و اشتغال‌زایی است!
یکی از شاخصه‌های گردشگری پایدار و بوم‌گردی توجه داشتن به درآمد پایدار است. از نکاتی که پیش از این در بوم‌گردی‌ها مغفول مانده بود کسب درآمد از فرهنگ سنتی و کسب و کار‌های قدیمی است. در مستندمسابقه «بوم‌گرد» به این موضوع توجه شده است، مثلاً در هفته پیش یکی از محصولات سنتی و تقریباً فراموش شده در شمال کشور به نام «چای دستی» را مطرح کردیم که نوعی چای تهیه شده از چای مرغوب ایرانی است. این نوع تهیه چای به خاطر عطر و طعمی که دارد، خاص است و باید از نظر اقتصادی به آن توجه شود ولی متأسفانه در سال‌های اخیر به خاطر سختی تولید آن تقریباً به فراموشی سپرده شده بود. درباره سایر کسب و کار‌های سنتی که می‌تواند به واسطه گردشگری و بوم‌گردی رونق مجدد پیدا کند و احیا شود نیز همین رویکرد را داریم.
مسابقه «بوم‌گرد» می‌گوید «در خانه نمان»، ولی کرونا آمده و می‌گوید در خانه بمان! با این شرایط تحمیلی چه می‌کنید؟!
اتفاقاً شعار ما این است که «در خونه نمون»، ولی خب کرونا بی‌خبر آمد و هیچ کس فکرش را نمی‌کرد چنین اتفاقی بیفتد، البته این مسئله روی کار ما تاثیری ندارد و در فکر آن هستیم که برای فصل‌های بعدی ترتیبی اتخاذ شود که حضور کرونا در آیتم‌های برنامه دیده شود.
فکر نمی‌کنید در تلویزیون نیازمند شبکه تخصصی برای گردشگری هستیم؟!
به شخصه با چنین شبکه‌ای مخالفم، از بین شبکه‌های اختصاصی و تخصصی سیما فقط شبکه «مستند» و «ورزش» به درستی ایجاد شده‌اند. باقی موضوعات را باید در دل دیگر شبکه‌ها بیان کرد. مثلاً ایجاد شبکه قرآن سیما به نظر درست نبود و باید فرهنگ قرآن را در دیگر شبکه‌ها تقویت کرد نه اینکه باقی شبکه‌ها برنامه‌های قرآنی نداشته باشند و فقط شبکه قرآن داشته باشیم. درباره گردشگری هم باید همین موضوع باشد، یعنی موضوع و مفهوم ایرانگردی و گردشگری در همه شبکه‌ها مورد توجه قرار گیرد.
وزارت میراث فرهنگی که متولی توسعه گردشگری است در ساخت «بوم‌گرد» مشارکت داشته است؟
خیر هیچ کمکی به ما نکردند.
چرا درباره گردشگری و توسعه آن که موجب اشتغال‌زایی زیادی نیز می‌شود، دستگاه متولی حضور و مشارکت ندارد؟!
فکر می‌کنم علت اصلی آن بوروکراسی است، یعنی باید اول برنامه را در تلویزیون ببینند، بعد فکر کنند که آیا می‌خواهند کاری کنند، بعد تازه جلسه بگذارند و باقی ماجرا.
ساخت فصل بعد چه زمانی شروع می‌شود؟
احتمالاً از دی ماه آغاز به کار می‌کنیم و در سال آینده پخش آن شروع می‌شود.
فرهنگ پرستانِ غرب تا توانسته اند فرهنگِ غلطِ غربی ها را بر ما حاکم نموده اند و کسب و کارها و بازارهای سنتی را به فروشگاههای زنجیره ای بزرگ و... تبدیل نموده و فرهنگِ ایرانی اسلامی را از ملت ایران گرفته اند ، غافل از اینکه فرهنگ ایرانی ، خاصه فرهنگ اسلامی ، از همه فرهنگ ها غنی تر و کامل تر می باشد .
