سرویس سیاسی جوان آنلاین: برخی از مقامات اروپایی حتی این گمانه را مطرح کرده‌اند که برخلاف متن برجام- قطعنامه ۲۲۳۱ که در آن به پایان تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران اشاره شده است همانند سایر موارد پشت پا زده و تنها با تعلیق تحریم‌های تسلیحاتی ایران به صورت محدود موافقت کرده‌اند که چنین رویکردی مصداق دیگری از همراهی سه کشور اروپای با امریکایی‌هاست.
در واقع تکرار رفتار ضدایرانی اروپا دست‌کم بعد از روز اجرای برجام تاکنون حاکی از این واقعیت است که آن‌ها برآورد دقیق و محاسبات مناسبی از میزان حساسیت دولتمردان کشور در قبال نقض برجام و رفتار‌های مشابه خصمانه دارند و بر همین اساس علاوه بر عدم اجرایی کردن تعهدات مشروح یازده‌گانه خود در متن برجام، با تک‌تک اهداف ضدایرانی امریکا در برجام نیز همکاری می‌کنند، به طوری که طی پنج سالی که از روز اجرای برجام گذشته است هر جا که امریکایی‌ها برای اجرا یا تکمیل پروژه‌های خود نیاز به همراهی و همکاری اروپایی‌ها داشته‌اند سه کشور اروپایی به شکل سازمان‌یافته و اطمینان‌بخشی با ایالات متحده همکاری داشته است.
گمانه‌زنی غربی‌ها درباره واکنش ایران
بعد از صدور قطعنامه شورای حکام، برخی از رسانه‌ها و اندیشکده‌های غربی از احتمال تجدیدنظر دولت جمهوری اسلامی ایران در روند همکاری‌های خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ سخن به میان آوردند و از احتمال عدم اجرای برخی از تعهدات اساسی نظیر بحث بازرسی از مراکز حساس نظامی و هسته‌ای و لغو اجرای پروتکل هسته‌ای توسط ایران گفتند. قطع همکاری با سازمان بین‌المللی انرژی اتمی و خروج از NPT نیز از جمله گمانه‌زنی غربی‌ها بود که تاکنون به مرز شعار از سوی دولتمردان نیز نرسیده است.
اندیشکده راهبردی تبیین در گزارشی نوشته است: موسسه بین‌المللی مطالعات راهبردی در مقاله‌ای از کاهش همکاری‌های ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی احساس نگرانی کرده و واکنش ایران را قاطع ارزیابی می‌کند. نویسنده این مقاله معتقد است، فشار حداکثری امریکا نه تنها ثمره‌ای در افزایش نظارت نداشته بلکه همین نظارت‌های جاری بر برنامه هسته‌ای ایران را نیز با مخاطره مواجه کرده است.
وی با اشاره به واکنش ایران به قطعنامه اخیر شورای حکام می‌افزاید: فشار‌های آژانس و استناد به روایت‌های مجعول رژیم صهیونیستی نه تنها ایران را به عقب نرانده بلکه به تقویت جریان‌هایی منجر شده که به خروج از NPT می‌اندیشند. دولت ایران نیز با کاهش تعهدات درصدد هزینه‌زایی برای غرب و ایجاد اهرم‌هایی برای مذاکره احتمالی در آینده است.
مقاله‌نویس همچنین اعتقاد دارد که غرب بیش از عبور ذخایر هسته‌ای ایران از حدود تعیین‌شده در برجام باید نگران عدم همکاری درباره نظارت بر اماکن درخواست‌شده آژانس باشد، زیرا مادامی که کاهش تعهدات به شکلی برگشت‌پذیر و تحت نظارت رخ دهد، خطری ندارد ولی گریز ایران از نظارت‌ها می‌تواند نشان‌دهنده اراده‌ای بر عبور از قواعد بین‌المللی تلقی شود. وی بیان می‌دارد که ایران به دو دلیل مشخص از پذیرش خواسته آژانس سر باز می‌زند:
۱- پذیرش یک خواسته غیرقانونی نه به توقف بلکه به تداوم این مطالبات در ابعادی وسیع‌تر می‌انجامد.
۲- پذیرش این اتهام‌ها به معنای مشروعیت‌بخشی به گشایش دوباره پرونده PMD خواهد بود که می‌تواند حتی تهدید حمله نظامی به تأسیسات هسته‌ای را مطرح سازد.
با توجه به اهمیت بُعد نظارتی برجام برای غرب در معماری عدم اشاعه بین‌المللی، ایران می‌تواند اهرم ابهام‌افزایی را با هوشیاری و دقت به کار ببرد. کاهش سطح و تعداد نظارت‌ها در نطنز و فردو، در کنار استقبال از گفتگو برای رفع ابهام آژانس در خصوص اماکن یادشده، با پیش‌فرض عدم اعتبار استنادات رژیم صهیونیستی، می‌تواند نمودی از این ظرافت قلمداد شود.
تلاش اروپا برای تعمیم برجام به امنیت منطقه‌ای
اندیشکده راهبردی تبیین در گزارش دیگری نوشته است: اندیشکده کارنگی نیز با ارائه مقاله‌ای پیشنهاداتی به اتحادیه اروپا مبنی بر اتخاذ یک راهبرد مشخص در قبال سیاست امنیت منطقه‌ای و خلع تسلیحات در غرب آسیا، با بهره‌گیری از تجربه برجام، داشته که در بخشی از محور‌های پیشنهادی‌اش اینگونه می‌آید:
- نویسنده سیاست‌های منطقه‌ای ترامپ در آسیای غربی را برخلاف منافع امنیتی اروپا قلمداد نموده و برون‌سپاری به تل‌آویو و ریاض و ترور سردار سلیمانی، اراده جامعه جهانی برای نابودی داعش را متزلزل ساخته است.
- برجام سه هدف راهبردی اتحادیه اروپا درباره ایران یعنی منع دستیابی به تسلیحات هسته‌ای، جلوگیری از جنگ فراگیر در منطقه و اثبات توانایی بین‌المللی اروپا را محقق کرد ولی خروج امریکا از برجام، این مسیر را ناتمام گذاشت.
سکوتی که جبران آفت‌های برجام را سخت می‌کند
هر بار که اروپا - امریکا با اقدامات خود برجام را نقض کردند یا تحریم‌های جدیدی به بهانه‌های مختلف علیه کشورمان وضع کردند، مقامات ارشد دولتی به جای مقابله فعال و متناسب با رفتار گستاخانه غربی‌ها، به توجیه افکار عمومی داخلی و لزوم پرهیز از تنش در عرصه سیاست خارجه اقدام کردند و چشم‌انداز خوش‌بینانه‌ای نسبت به آینده برجام پیش روی ملت قرار دادند و حتی اشتیاق خود به مذاکرات جدید با طرف غربی را نیز پنهان نکرده و بعد از هر نقضی از ضرورت توافقات جدید گفته‌اند، به طوری که رئیس‌جمهور کشورمان بعد از انبوهی از رفتار‌های ضدایرانی امریکا- اروپا می‌گوید: «آن‌ها می‌گویند چرا ایران معطل انتخابات امریکاست، در حالی که ما معطل هیچ چیزی نیستیم. ما همیشه آماده‌ایم، هر لحظه که امریکا اعلام کند به مقررات سازمان ملل بازمی‌گردد، تعهدات خود در برجام را اجرایی می‌کند و کنگره و کاخ سفید از مسیر اشتباه خود بازمی‌گردند، ما همان لحظه آماده مذاکره‌ایم. آن‌ها باید تسلیم قانون شوند، عذرخواهی کرده و ضرری که به ملت ایران وارد کرده‌اند، جبران کرده و غرامت بپردازند، زیرا آن‌ها میز مذاکره را شکاندند.»
اشتیاق ادامه‌دار به مذاکره بعد از قطعنامه شورای حکام و بروز اشتیاق توسط مقامات ارشد دولت عامل اصلی فراغ بال اروپا- امریکا برای وضع تحریم‌های جدید ضدایرانی، نقض چندین باره برجام و تلاش برای فراگیری اقدامات خصمانه آن‌ها علیه منافع ملی ایران در حوزه‌های غیرهسته‌ای است و تا مادامی که از بروز و ظهور این اشتیاق متبلور در رفتار و گفتار دولتمردان جلوگیری نشود، رفتار غربی‌ها تغییر نخواهد کرد.
