سرویس ایران جوان آنلاین: طی دو سال اخیر و با بارشهای خوبی که در استانهای مختلف کشور رخ داده، بسیاری از مشکلات رفع شده است. از آبگیری سدها و پر آب شدن رودخانهها و سرسبزی زمینهای دیمی و مراتع گرفته تا زنده شدن تمام تالابها و احیای آنها برای پذیرش پرندگان مهاجر و تخمگذاری دوباره آنها. بر همین اساس و طی روزهای اخیر مدیرکل حفاظت محیط زیست فارس با بیان اینکه پایش ماهوارهای تغییرات آبگیری سطح دریاچهها و تالابها در اردیبهشت ماه سالجاری نشان میدهد تالاب بختگان با ۸۹۴ درصد افزایش سطح آبگیری نسبت به سال گذشته تراز آبگیری در بین دریاچههای ایران را شکسته است، گفته بود: «طبق بررسی مرکز سنجش از دور وابسته به سازمان فضایی ایران تصاویر ماهوارهای تالابهای مهم کشور در دو روز مشابه در سالهای ۹۸ و ۹۹ و تجزیه و تحلیل اطلاعات مربوط به این پهنههای مهم آبی، تالاب بختگان تراز آبگیری را زده است.» در توصیف تالاب و دریاچه بختگان همین بس که بزرگترین دریاچه استان فارس در سالهای پر آب به شمار آمده و زیستگاه زمستانه پرندگانی مانند فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آبچلیک، مرغابی، غاز است که از روسیه و دشتهای سیبری به ایران مهاجرت میکنند. هنوز اخبار مسرت بخش در مورد بختگان و میزان آبگیریهایش که میتواند دنیای پرندگان و موجودات وابسته به آن را نیز روشن کند به پایان نرسیده بود که اعلام شد با توجه به افزایش کاشت برنج در بالادست این تالاب از سال گذشته، مصوبات هیئت دولت نیز درباره ممنوعیت کاشت این محصول بیتأثیر و حالا شالیکاران بالادست، بلای جان بختگان شدهاند.
سود برنج ناله تالاب را در آورد
از ویژگیهای بارز تالاب بختگان این است که به خاطر وسعت و بزرگیاش، تنها دریاچه آب شیرین ایران به حساب میآید. هر چند امروز اعلام میشود حال بختگان خوب است و رکورددار آبگیری تالابهای ایران شده، اما این بدان معنا نیست که این تالاب مملو از آب شده. بلکه بعد از دو دهه خشکسالی و محرومیت از نزولات آسمانی امسال توانسته در میان تالابهای دیگر، آبگیری بیشتری داشته باشد. هم اکنون بیش از ۹۰ درصد این تالاب خشک است و ساختن سد درودزن سبب کاهش ورودی آب رودخانه کر به دریاچه بختگان شده و با احداث سد سیوند برروی رود سیوند در تنگه بلاغی، سیلابهای رودخانه «سیوند» هم به رود کر نرسید و در نتیجه به این دریاچه نیز آبی وارد نشد. براساس گزارشهای هواشناسی، امسال میزان بارندگی در استان فارس ۵۰ درصد فراتر از میانگین سالیانه بوده و با اینکه آب خوبی هم به تالابها رسیده است، اما تالابهای طشک، بختگان، کافتر و پریشان همچنان شرایط بحرانی دارند، چون کشاورزان بالادستی، مصرف کننده آب ورودی به سدها هستند.
در همین رابطه مدیرکل محیطزیست استان فارس با بیان اینکه در بالادست سد درودزن کشت برنج به شدت افزایش یافته است، به مهر گفت: «قرار بود طبق مصوبه هیئت دولت کاشت برنج از سال گذشته ۲۰ درصد کاهش یابد، اما نه تنها سطح کاشت کاهش نیافته که رو به افزایش است، چون برنج، کشت پرسودی به حساب میآید، طبیعی است که کشاورزان در شرایطی که خلأ قانونی وجود دارد به منظور کسب سود بیشتر به سمت کشت این محصول بروند.» به گفته حمید ظهرابی و طبق برآوردها در سال گذشته سطح کشت برنج در این استان ۲۵ درصد افزایش داشته و پیشبینی میشود سال پیش رو نیز باز هم به همین مقدار افزایش کشت داشته باشیم. وی تأکید کرد: «برای جایگزینی محصول و تغییر الگوی کشت نیازمند قانون هستیم این مسئله تنها با مصوبه هیئت دولت که فاقد ضمانت اجرایی است قابل حل نیست، مجلس باید به این مسئله ورود کند، چون درحال حاضر به دلیل عدم وجود قانون مشخص کشاورزان به اختیار خودشان و بدون هیچ برنامهای به کشت محصولات مختلف اقدام میکنند.» در کنار آبگیریهای خوب بختگان نباید فراموش شود که همزمان با گرم شدن هوا و افزایش تبخیر و نبود ورودی آب جدید، این تالاب تقریباً ۱۰ درصد بیشتر آب ندارد. وضعیت بختگان امسال نسبت به ۱۰ سال گذشته بسیار بهتر است، اما باز هم با توجه به شرایط حاکم بر آن به سمت خشکی پیش میرود. تالابها نیاز به مراقبت دارند و اگر به حال خودشان رها شوند حتماً در کمترین زمان علاوه بر خشک شدن آنها هزاران گونه گیاهی و جانوری و پرندگان هم از بین میروند.
سال گذشته بود که بیش از ۴۲ میلیون مترمکعب حقابه بختگان رهاسازی شد و در شرایطی که اغلب کارشناسان پیشبینی میکردند این آب به دلیل وجود مصارف متعدد بالادست به تالاب نمیرسد، اما با همکاری کشاورزان و شرکت آب منطقهای آب به تالاب رسید. بعد از آن و آبگیری خوب تالاب هم سه کلونی از فلامینگوها هم در آن به مرحله جوجهآوری رسیدند. امسال هم لطف الهی و نزولات آسمانی به داد تالابها رسیده و حالا نوبت انسانهاست که نشان دهند چقدر به فکر خودشان هستند.