سرویس اقتصادی جوان آنلاین: روز پنجشنبه حسن روحانی با برقراری ارتباط تصویری با وزارت نفت، مهمان زنگنه بود تا وزیر نفت درباره پارسجنوبی و نصب جکت فاز ۱۱ پارسجنوبی صحبت کند و رئیسجمهور هم با افتخار دستور نصب جکت فاز ۱۱ را صادر نماید. رسانههای دولتی هم با عطش خاصی به پوشش این عملیات پرداختند تا همه این موارد یک هجمه رسانهای برای پوشاندن کوتاهیهای بزرگ وزارت نفت در این پروژه باشد.
شاید وزیر نفت قصد داشت با کشاندن رئیسجمهور در این مراسم، آغاز عملیات توسعه فاز ۱۱ توسط یک شرکت ایرانی را یک افتخار بزرگ برای دولت دوازدهم بداند، در حالی که عیناً همین اقدام در دولت دهم برنامهریزی شد و قرار بود در سال ۹۲ اجرایی شود که با دستور شخص زنگنه، این پروژه تعطیل شد. حالا پس از هفت سال همان کاری که باید در سال ۹۲ با همان بازیگران و همان کیفیت انجام میشد، روز پنجشنبه انجام شد آن هم با حضور رئیسجمهور تا کسی از دولت نپرسد دلیل تأخیر هفت ساله چه بود و چه کشوری از تأخیر ۳۵میلیارد دلاری وزارت نفت سود برد؟
نمایشی که پنجشنبه وزارت نفت به پا کرد یک بخش دیگر هم داشت؛ آنجا که زنگنه گفت: «وقتی من در سال ۹۲ به وزارت نفت آمدم ۱۷ فاز پارس جنوبی نیمهکاره بودند و این ما بودیم که توانستیم تولید گاز را از ۲۸۰ میلیون مترمکعب به بیش از ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز برسانم!»
چه کسی پارس جنوبی را ساخت؟
یکی از ویژگیهای زنگنه، سانسور بخش اعظمی از واقعیاتی است که به ضررش تمام میشود. گرچه طی هفت سال اخیر تولید گاز ایران افزایش یافته است، اما همه این موفقیتها مرهون سرمایهگذاری و اجرای پروژهها در دولت قبل بوده، به طوری که اگر در دولت گذشته این پروژهها انجام نمیشد، امروز افتخاری برای زنگنه وجود نداشت.
در دولت گذشته وقتی تحریمها تشدید شد، وزارت نفت تصمیم گرفت با توان شرکتهای ایرانی و منابع داخلی تولید گاز از پارس جنوبی را افزایش دهد، بنابراین بیش از هفت قرارداد با شرکتهای داخلی امضا کرد که در این قراردادها، همه پروژههای پارسجنوبی تعیین تکلیف و کار آغاز شد. با توجه به سفتشدن کمربند تحریمها پروژهها با مشکل تأمین تجهیزات مواجه شدند و همین موضوع زمان و هزینه پروژه را افزایش داد، اما بیشتر پروژهها با پیشرفت بالایی تحویل دولت یازدهم شد.
دولت دهم دو پروژه فاز ۱۲ پارس جنوبی و فاز ۱۵ و ۱۶ را با پیشرفت بالای ۹۰ درصد آماده افتتاح کرد، اما وزارت نفت مخالفت خود را اعلام کرد و رسماً به رئیسجمهور وقت نوشت، با وجود آغاز تولید از این فازها، امکان افتتاح رسمی نیست که با برخورد تند دولت مواجه میشود. در آن دوران طرحهای مهر ماندگار در دستور کار قرار گرفته بود و تأکید برای حضور تعدادی از فازهای پارس جنوبی در این طرحها، به شکست منجر شد.
بهرهبرداری سیاسی
در پایان دولت دهم میزان برداشت از پارس جنوبی نسبت به پایان کار دولت هشتم به مرز ۲۵۰ میلیون متر مکعب یعنی دو برابر میزان تولید رسیده بود. فازهای جدید هم با میانگین پیشرفت فیزیکی بالای ۵۰ درصد هم تحویل دولت یازدهم شد تا وزارت نفت در دوره جدید با اولویتبندی پروژههای پارس جنوبی ابتدا فاز ۱۲ و سپس فازهای ۱۵ و ۱۶ را افتتاح کند ولو با تأخیر. فازهای ۱۷ تا ۲۱ هم در قالب سه پروژه دیگر چند روز پیش به بهرهبرداری رسیدند تا به گفته رئیسجمهور و وزیر نفت میزان تولید از پارس جنوبی نسبت به دولت دهم بیش از دو برابر شود. این اتفاق محصول تلاش سه دولت جمهوری اسلامی ایران بود که قطعاً با تلاشهای کارکنان صنعت نفت به ثمر رسیده، ولی زنگنه آن را به نام خود مصادره کرده است.
به عنوان نمونه وزیر نفت در نشست خبری که شب افتتاح برگزار شد، با وجود آنکه سعی کرد این اتفاق را فراجناحی و فرادولتی بنامد، اما نقش دولت یازدهم را در این اتفاق مهمتر خواند، در حالی که وزیر نفت خود در سال ۸۸ و پس از آنکه دولت نهم چند پروژه نفتی را افتتاح کرد طی نامهای رسمی به رئیسجمهور وقت نوشت که این طرحها کار دولت قبل است و نباید به اسم دولت نهم مصادره شود.
گفتنی است در پایان دولت هشتم تنها دو پروژه که یکی از آنها پیشرفت فیزیکی بالای ۷۰ درصد را داشته تحویل دولت نهم شد؛ اما در دولت دهم دو پروژه با پیشرفت فیزیکی بالای ۸۵ درصد و چند پروژه با میزان پیشرفت بالای ۵۰ درصد تحویل دولت یازدهم شد. دولت فعلی هم همان روند را ادامه داد و تولید را به دو برابر چهار سال گذشتهاش رساند.
اصولاً دولتها برای دولت بعد کار میکنند به ویژه در صنعت نفت که بهرهبرداری از پروژهها زمانبر است؛ بر همین اساس نباید اینگونه القا کرد که جهش بزرگ تولید گاز ایران حاصل دم مسیحیایی دولت فعلی بوده است؛ این دولت و وزیرش تنها کار بزرگی که پیشتر انحام شده بود را تکمیل کردند و طی هفت سال گذشته هیچ یادگاری از خود به جای نگذاشتند.