بیگمان رجب طیب اردوغان علاقهای به مرور این جمله که خودش گفته است، ندارد، چون میداند که ممکن است از همین بخش قافیه حکومت را ببازد. استانبول بزرگترین شهر ترکیه و نماد توسعه و تجارت است؛ جایی که حزب توسعه و عدالت حدود ۱۸ سال است بر آن حاکم است و به همین دلیل حدود سه ماه پیش نپذیرفت بازنده انتخابات شهرداری این شهر باشد و انتخابات را ابطال کرد.
اردوغان هنگامی که هنوز زیر سایه نجم الدین اربکان بود، در سال ۱۹۹۴ با پیروزی در انتخابات شهرداری استانبول، شهردار این شهر شد و هشت سال بعد با انشعاب از حزب «رفاه، فضیلت و سعادت» و ایجاد حزب عدالت و توسعه (AKP) قدرت را در ترکیه به دست گرفت. رویکردهای عقلانیتمحور سیاسی و اقتصادی این حزب طی سالهای پیاپی پیروزی را به نام اردوغان و آک پارتی ثبت کرد. قرار گرفتن در جایگاه اقتصاد نوظهور همزمان با روی آوردن به تمایلات افکار عمومی در سطح کشورهای اسلامی این شانس را به اردوغان داد که کرسی قدرت را با اقتدار در دست داشته باشد. اما کار اردوغان از زمانی گره خورد که خواست به تنهایی این مأموریت را ادامه دهد و از عمده دوستان و همراهانش فاصله گرفت. همزمان با کنار گذاشتن احمد داوود اوغلو، وزیر خارجه پیشین خود سیاست به صفر رساندن تنش با همسایگان را فراموش کرد و تحولات و بحران سوریه وی را به باتلاق اشتباهات کشاند.
حال پیروزی اکرم امام اوغلو، نامزد حزب جمهوریخواه خلق و کاندیدای ائتلاف ملت این ترس را برای اردوغان و حزبش ایجاد کرده است که مبادا همان راهی را که خودش از سال ۱۹۹۴ آغاز کرد و در سال ۲۰۰۲ به ثمر رساند اکنون به دست رقیب سکولارش بسپارد، به خصوص که بینالی ییلدرم به عنوان بازنده انتخابات شهرداری استانبول پیش از این رئیس پارلمان ترکیه از حزب عدالت و توسعه بود. از یک نگاه میتوان گفت: اردوغان استانبول و پارلمان را توأمان باخته است و رقیب از اینجا تا فتح ریاست جمهوری نباید چندان راه سختی داشته باشد، در حالی که رقیبش پیش از این، فقط شهردار یک منطقه از استانبول بود. این مسئله وقتی برای اردوغان سنگینتر میشود که در نظر داشته باشیم حزب عدالت و توسعه شهرداری آنکارا به عنوان پایتخت ترکیه را نیز به رقیبش واگذار کرده است. برای تداوم سیاستورزی رقبای منطقهای اردوغان و پل زدن این پیروزی تا انتخابات ریاست جمهوری، بیش از همه عربستان سعودی، امارات متحده عربی، اسرائیل و مصر خوشحالند که دشمنان سرسخت اخوانالمسلمین هستند. بیشک امریکا و اروپا از این پیروزی اولیه حزب جمهوریخواه خلق به رهبری کمال قلیچدار اوغلو شادمان هستند و آن را موفقیت خود میدانند، حتی طی سالهای گذشته از طرق مختلف از جمله فشارهای سیاسی و اقتصادی در پی تضعیف حزب عدالت و توسعه و شخص اردوغان بودهاند. حضور فتح الله گولن در پنسیلوانیای امریکا میتواند نماد و نشانی از این فشارها باشد که تا پای کودتا هم پیش رفت.
در کنار این موضوع قرار گرفتن کردهای ترکیه در مقابل اردوغان و همراه شدن با حزب جمهوریخواه خلق یکی دیگر از لایههای منطقهای و بینالمللی انتخابات استانبول را رونمایی میکند که بیشتر بازتابی از رقابتهای سوریه و سیاستهای دولت ترکیه در آن است.
یک معنای دیگر و پنهان انتخابات استانبول این است که در کنار مناطق بحرانخیز از جمله ونزوئلا، کرهشمالی یا هر نقطه دیگر، یک جبهه جدید برای بازیگران رقیب بینالمللی، در ترکیه باز میشود که یک طرف تلاش میکند تا اردوغان و حزب عدالت و توسعه بر کرسی قدرت باقی بماند و طرف دیگر تقلای خود را برای تداوم پیروزی لائیکهای سکولار از شهرداری تا ریاست جمهوری افزایش میدهد. در چنین شرایطی برای اینکه اردوغان در ادامه، بازی را به امریکا، اروپا و متحدانشان در منطقه نبازد، نیازمند بازنگری سیاسی و اقتصادی در حوزههای داخلی و خارجی است تا در کنار استانبول، مردم و «اراده ملی» را نبازد.