نانسی پلوسی، عضو دموکرات و رئیس مجلس نمایندگان امریکا، میپرسد: «به خاطر پول چه اتفاق میافتد؟ سؤال این است که چه کسی از انتقال فناوری هستهای به عربستان سود میبرد؟» او با این پرسش مستقیماً قراردادهای تسلیحاتی دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا، با سعودیها را هدف گرفته و در مخالفت با آن اعلام میکند که در مورد این قراردادها رأیگیری خواهد شد و به قول وی، «ما مبارزه خواهیم کرد.» این اعلام جنگ او به ترامپ و قراردادهایی است که با سعودیها بسته، اما به نظر میرسد که او در این مبارزه تنها متکی به اکثریت همحزبیهایش در مجلس نمایندگان یا اقلیت همحزبیاش در مجلس سنا نیست بلکه توانسته رأی چندین نماینده برجسته جمهوریخواه کنگره را هم به دست بیاورد. این میتواند تهدید جدی برای حساب و کتابهای ترامپ باشد، اما به نظر میرسد که او هم کارتی در آستین داشته باشد.
واقعیت این است که نخستین باری نیست که نمایندگان کنگره امریکا در مقابل قراردادهای چندین میلیادری امریکا با سعودیها میایستند. ۲۰ نماینده جمهوریخواه و دموکرات کنگره چهار سال قبل و زمان دولت اوباما مخالفت خود را با قرارداد یک میلیارد و ۱۵۰ میلیون دلاری فروش ۱۵۳ تانک به همراه مهمات، صدها مسلسل و تجهیزات نظامی اعلام کردند. مخالفت نمایندگان آن موقع در نهایت به ثمر نشست و باعث شد دولت اوباما در نهایت، قراردادهای مربوط به بمبهای لیزری هدایت شونده را معلق کند و مجلس سنا هم با ۵۳ رأی موافق در مقابل ۴۷ رأی مخالف این تصمیم را تأیید کرد. این نمایشی بود که دولت اوباما با وجود فروش کلان تسلیحات انجام داد تا دستکم در ظاهر امر خود را در مقابل فجایع جنگ یمن و نقش سعودیها در این فجایع مسئول نشان بدهد، اما این حداقل نمایش هم با آمدن دونالد ترامپ به کاخ سفید کنار گذاشته شد. او در ماه مه ۲۰۱۷ و در جریان سفر به عربستان تمامی پنهانکاریهای اوباما را برای فروش تسلیحات به عربستان کنار گذاشت و در آن سفر، یک سری قرارداد تسلیحاتی با عربستان به میزان ۱۱۰ میلیارد دلار را امضا کرد که قرار است در طول ۱۰ سال اجرایی شوند.
ژست ترامپ در کنار محمدبن سلمان، ولیعهد آلسعود، در حالی که تابلویی از تسلیحات فروخته شده به سعودیها را به دست داشت دیدنی بود، اما این ژست بعد از قتل محمد خاشقجی، روزنامهنگار عربستانی، در کنسولگری سعودی در شهر استانبول ترکیه مخدوش شد. همین محمد بنسلمان به عنوان آمر این قتل شناخته شد و نمایندگان کنگره فوراً سراغ قراردادهای تسلیحاتی یا شاهکار تجارت ترامپ در کاخ سفید رفتند. نگرانی لابی فروش تسلیحات در امریکا آن قدر بود که خبرگزاری رویترز در آن موقع نامهای از سندیکای صنایع هوایی امریکا شامل شرکتهای بزرگ لاکهید مارتین، بوئینگ، جنرال داینامیکس و نورتروپ گورمن نامهای به مقامات ارشد واشنگتن برای نجات قراردادهای تسلیحاتی فرستادند. کارت ترامپ در آن موقع اکثریت جمهوریخواه در هر دو مجلس بود که توانست سال گذشته، طرح تعلیق فروش تسلیحات به سعودیها را از دستور کار کنگره خارج کند. دموکراتها با گرفتن اکثریت در مجلس نمایندگان فرصتی دوباره برای باز کردن این پرونده پیدا کردهاند به خصوص اینکه دو موضوع باعث شده سناتورهای ارشد جمهوریخواهی مثل تاد یانگ از ایالت ایندیانا، رند پالو از ایالت کنتاکی، مایک لی از ایالت یوتا و لیندسی گراهام از ایالت کارولینای جنوبی با آنها همراهی کنند. موضوع نخست قراردادهای حساسی مثل انتقال تکنولوژی هستهای به عربستان است که پلوسی به آن اشاره کرده است. تکنولوژی هستهای از نظر آنان خط قرمز کنگره است که ترامپ میباید قبل از امضای قرارداد، نمایندگان کنگره را در جریان آن میگذاشت، اما این کار را نکرده و همین نیز موضوع حساس دوم را پیش کشیده است. موضوع دوم گرفتن اجازه از کنگره برای قراردادهای تسلیحاتی به خصوص قراردادهای استراتژیک است که رؤسای جمهوری پیشین این کار را رعایت میکردند، اما ترامپ بیتوجه به مخالفتهای کنگره، قرارداد خود را امضا میکند. این کار ترامپ دموکراتها را عصبانی کرده و تعدادی از سناتورهای ارشد جمهوریخواه را هم همرأی با آنها کرده، اما کارت ترامپ استفاده از قانون اختیارات استفاده از نیروهای مسلح مصوب سالهای ۸۰ و ۸۱ است که به رئیسجمهور اختیارات ویژهای برای اقدامات نظامی میداد. ترامپ به بهانه تنش فعلی در خلیج فارس با ایران، کنگره را دور میزند و بدون اجازه آن این قراردادها را اجرایی میکند. این کاری است که حتی آن سناتورهای ارشد هم نمیتوانند تحمل کنند چنان که لیندسی گراهام با وجود حمایتهای قاطع از ترامپ حالا میگوید که باید اختیارات او را محدود کرد. کنگره برای ممانعت از ترامپ در اجرای این قانون لایحه اصلاح آن را از قبل به بحث گذاشتهاند، اما در حال حاضر قصد رد ۲۲ قرارداد مهم با سعودیها را دارند که در این دو هفته به بحث خواهد گذاشت. دموکراتها اکثریت مجلس نمایندگان را دارند و میتوانند اکثریت لازم را برای رد این قراردادها داشته باشند و با توجه به شکاف در میان جمهوریخواهان در مجلس سنا، به نظر میرسد که در این مجلس هم حد نصاب لازم را داشته باشند، چنان که سناتور دموکرات باب منندز این موضوع را تأیید کرده است. حالا باید دید که ترامپ در جنگ با کنگره چگونه خواهد توانست از شاهکار تجارت خود با سعودیها دفاع کند یا در این کار مثل موارد دیگر از کنگره شکست خورده و کنگره خواهد توانست دست و پای او را برای ماجراجویی ببندد.