سرویس اندیشه جوان آنلاین: حجتالاسلام محمد شجاعیان عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در برنامهای رادیویی به موضوع ناسیونالیسم پرداخت. بخشی از این گفتوگو به صورت زیر مشروح شده است:
«در طول این قرون ایدههایی در قالب مدرنیته مطرح شده و آرامآرام در اجتماعات غربی در حوزههای علوم طبیعی، فلسفه و مطالعات اجتماعی و همچنین فرهنگ تمدن غربی نمایان شده است. وی اضافه کرد: تمدن غربی در درون خود آموزههایی دارد که در طیفهای مختلف فکری در اروپای آن زمان و قرون بعدی، مشترک است و توانسته است خودش را به عنوان یکی از ویژگیهای مدرنیته در حوزه سیاست و حکمرانی و سیاستگذاری تثبیت کند. عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه در گفتوگو با رادیو گفتوگو به طرح ایدههای مدرنیته اشاره کرد و اظهار داشت: یکی از مهمترین ایدهها در این زمینه، ملیگرایی است که از همان ابتدای رنسانس مطرح و سپس فراگیر شد به طوری که اجتماعات غربی بر مبنای ملیت است. ملیگرایی یعنی شهروندان این اجتماعات، ارتباط خودشان با نظام سیاسی را بالاترین شکل ارتباط و هویتبخش برای خود میدانند.
در قرون ۱۶ و ۱۷ جنگها و نزاعهای مذهبی میان پروتستانها و کاتولیکها وجود دارد و به همین دلیل آنها ارتباطات دینی را در مرحله پایینتری از نظام سیاسی در نظر میگیرند یعنی قبل از اینکه یک کاتولیک باشم یک فرانسوی هستم و بنابراین ملیت مبنای تشکیل آن اجتماع میشود.
دولت مدرن یعنی مردمی که در یک سرزمین خاص زندگی میکنند و حاکمیت و حکومت خاصی دارند، اما در تفکرات دینی هم در مسیحیت و هم در اسلام چنین ایدهای وجود نداشته است و اساساً مبنای تشکیل دولتها در اسلام ملیت نبوده است. مفهوم ملت در دین با واژه ناسیونالیسم در مدرنیته متفاوت است و به همین دلیل ملیگرایی را یک ایده مدرن میدانیم و آرامآرام مبنای تشکیل نظامهای سیاسی اروپایی شد.
نگاه مدرن رویکرد خاص خود را دارد و یک نظام و ساختار متناسب با آن ایجاد میشود و همچنین از منظر دینی نظام و ساختار متفاوتی برای سیاستگذاری به استخدام گرفته میشود. در بعد و عامل انسانی در این دو حوزه نیز با یکدیگر متفاوت هستند.»