سرویس بین الملل جوان آنلاین: فرماندهی مرکزی امریکا با انتشار ویدئویی مدعی شده که یک گشتی سپاه را در حال خارج کردن یک مین عمل نکرده از نفتکش «کوکوکا» رهگیری کرده است. ایران در تشکیک در این سناریوها تنها نیست. رئیس کمپانی حمل و نقل دریایی ژاپن نیز دیروز گفت، دو شیء پرنده در حمله مشکوک روز پنج شنبه در خلیج عمان به نفکتش ژاپنی آسیب رساندهاند.
روز پنج شنبه در همان دقایق و ساعتهایی که شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن در تهران در حال شنیدن پاسخ «نه» تهران به پیشنهاد میانجیگری میان ایران و امریکا بود، دو نفتکش در دریای عمان هدف حمله مشکوک قرار گرفتند و طعمه حریق شدند. اطلاعاتی که مرکز امنیت دریایی سلطنتنشین عمان منتشر کرده، نشان میدهد که این دو نفتکش به نامهای «کوکوکا کوریجس» و «فرانت آلتر» یکی حامل پرچم پاناما و دیگری حامل پرچم جزایر مارشال بودهاند که یکی متعلق به نروژ بوده و از قطر ۲۵ تن «اتانول» بارگیری کرده و دیگری متعلق به ژاپن بوده و از «الجبیل» عربستان به مقصد سنگاپور میرفته است. این دو حادثه یکی در فاصله ۸۲ مایلی و دومی در فاصله ۸/۶۶ مایلی آبهای عمان رخ داده است. شدت انفجار در این دو نفتکش به حدی بوده که سرنشینان آنها مجبور به ترک آن شدند. خدمه یکی از این نفتکشها را ایران و دیگری را امریکاییها نجات دادهاند.
ویدئوی ادعایی سنتکام
هنوز چند ساعت از این ماجرا نگذشته بود که دولت امریکا رسماً پیکان اتهام را به سمت ایران گرفت و مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا در یک نشست خبری کوتاه گفت: «هیچ کسی جز نیروهای مورد حمایت ایران نمیتوانند به این دقت و پیچیدگی به کشتیها حمله کنند.» پمپئو به خبرنگاران گفت: «این نوع حملات غیرمنتظره و بیاساس، امنیت و صلح جهانی را تهدید میکند و حمله آشکار به آزادی کشتیرانی است و نمایانگر کمپین غیرقابل قبول تشدید تشنج از سوی ایران است». پمپئو خاطرنشان کرد که مقامات ایرانی تهدید خود برای ممانعت از حمل و نقل نفت از خاورمیانه به بازارهای جهانی از طریق تنگه هرمز را به این شکل اجرایی میکنند. وزیر امور خارجه امریکا افزود: «ایران به خاطر حمله به دو تانکر در دریای عمان مسئول است. ۲۲ ماه آوریل ایران به جهانیان اعلام کرد که مانع از حمل و نقل نفت از طریق تنگه هرمز خواهد شد. حالا ایران روی اجرایی کردن وعده خود کار میکند». دونالد ترامپ رئیسجمهور امریکا تا صبح دیروز در مورد این حادثه سکوت کرده بود، ولی او هم که از نتیجهبخش بودن میانجیگری ژاپنیها ناامید شده بود، صبح دیروز ترجیح داد نوک پیکان اتهام را به سمت ایران نشانهگیری کند: «ارزیابی امریکا این است که ایران مسئول حملات دریای عمان است.» ترامپ گفته که تنگه هرمز هرگز بسته نخواهد شد و اگر این اتفاق بیفتد برای مدت زمان طولانی نخواهد بود. سنتکام، فرماندهی مرکزی امریکا در منطقه، دیروز ویدئویی مبهم را منتشر کرد که ادعا شده مربوط به گشتیهای سپاه پاسداران است در حالی که در حال خارج کردن یک مین لیمپت از نفتکش «کوکوکا کوریجس» است، ویدئویی که ادعا شده یک هواپیمای شناسایی نیروی دریایی امریکا آن را گرفته و نشان میدهد نیروهای ایرانی در حال محو شواهد این مین عمل نکرده از بدنه نفتکش کوکوکا هستند. به ادعای مقامهای امریکایی که نامشان در این رسانهها عنوان نشده بعد از انفجار یک مین بر بدنه نفتکش کوکوکا، خدمه کشتی هنگام بازرسی کشتی یک مین هشت اینچی منفجر نشده را بر بدنه شناسایی کردهاند.
ظریف: سناریوی تیم بی است
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران بامداد جمعه در دو پیام توئیتری نوشت: «اینکه امریکا بلافاصله اتهاماتی را علیه ایران مطرح کرد، آن هم بدون اینکه شواهد واقعی یا ضمنی ارائه دهد، تنها این موضوع را کاملاً روشن میکند که گروه بی اجرای طرح جایگزین، یعنی دیپلماسی خرابکاری را آغاز کرده است که شامل تخریب [تلاشهای]آبه هم میشود تا تروریسم اقتصادی خود علیه ایران را پنهان کنند.» وزیر خارجه ایران در ادامه مینویسد: «من چند ماه پیش دقیقاً دربارۀ این سناریو هشدار داده بودم، نه به این دلیل که روشنبین هستم، بلکه از آن رو که دریافتم منشأ طرح بی کجاست.» یوکاتا کاتادا، رئیس کمپانی حمل و نقل دریایی ژاپن نیز دیروز با زیر سؤال بردن ادعای طرف امریکایی با اشاره به اینکه دو شیء پرنده بودهاند که در حمله مشکوک در خلیج عمان به نفکتش ژاپنی آسیب رساندهاند، نه مینهای دریایی در یک نشست خبری گفت: «پس از آنکه خدمه نفتکش کوکوکا کوریجس در پی حمله مشکوک روز پنج شنبه تخلیه شدند، نفتکش مذکور به سمت بندر «خورفکان» در امارات میرود و توسط نیروی دریایی امریکا نیز اسکورت میشود.» وی ادامه داد: «خدمه به ما گفتند که یک شیء پرنده در نزدیکی نفتکش به پرواز در آمد و آنها یک سوراخ را روی نفتکش مشاهده کردند. سپس برخی از خدمه شاهد دومین حمله بودند.» رئیس این کمپانی حمل و نقل دریایی ژاپنی همچنین گفت، هنوز هیچ احتمالی درباره اینکه این نفتکش به واسطه اژدر آسیب دیده، وجود ندارد. توضیح مهمتر کاتادا که ادعای سناریوی کارگذاشتن مین را زیر سؤال برده این است که گفته اجسامی که ملوانان در هوا مشاهده کردهاند شاید گلوله باشد. وی امکان دخالت اژدر و مین را رد کرد چرا که به گفته او خسارات وارد شده فراتر از خط تراز کشتی با سطح آب (واترلاین) است. وی صراحتاً گزارشهای حاکی از برخورد مین با این نفتکش را «نادرست» خواند. اتحادیه اروپا ضمن درخواست خویشتنداری حداکثری از همه طرفها در حادثه دریای عمان، گفت که باید اطلاعات بیشتری در زمینه اتهامات امریکا به ایران جمعآوری شود. «ماجا کوچیانچیچ» سخنگوی فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته بود: «منطقه [خاورمیانه]نیاز به عناصر بیشتر برای بیثباتی و تنش ندارد و از این رو درخواست او (موگرینی) و ما برای حداکثر خویشتنداری و جلوگیری از تحریکات ادامه خواهد یافت». سخنگوی وزارت خارجه چین نیز با اشاره به حادثه روز پنج شنبه در دریای عمان تأکید کرد که هیچکس خواهان درگیری نظامی در غرب آسیا نیست و از همه طرفها خواست خویشتنداری خود را حفظ کنند.
میلیتاری تایمز: چرا ایران باید به دیپلماسی خود حمله کند؟
ناظران از نخستین ساعات وقوع حادثه سناریوی امریکایی نسبت دادن حادثه نفتکشها به ایران را زیر سؤال بردند. میلیتاریتایمز با طرح این سؤال که چه کسی از ایجاد شرایط بیثبات در منطقه سود میبرد، نوشته که در حالی که ایران اغلب اوقات به عنوان محرک کشمکشهای منطقه نگریسته میشود، ولی شماری از گروهها و کشورهای دیگر نیز هستند که برای حمله روز پنج شنبه انگیزه دارند. یک فرمانده فرماندهی مرکزی امریکا در منطقه که خواسته نامش فاش نشود گفته است: «من تا وقتی که اطلاعات بیشتری منتشر نشود، هیچ احتمالی را منتفی نمیدانم.» او گفته است: «این میتواند از دیگر کشورهایی که نفعشان در راه انداختن کشمکش با ایران است، یا امریکا یا دیگر کشورهای خلیج (فارس) باشد که میتوانند آن را به لحاظ منطقی به ایران نسبت دهند» میلیتاریتایمز هرچند به کلی امکان نقش داشتن ایران را منتفی ندانسته، ولی گفته که این غیرمنطقی است که ایران دیپلماسی خودش را با حمله به نفتکشی که نفت به ژاپن میبرد، آنهم در شرایطی که نخستوزیر آن در سفر رسمی به ایران است زیر سؤال ببرد.
پیام اسرائیل به ژاپن
«ابراهیم فریحات» استاد فلسطینیالاصل دانشگاه «جرج تاون» گفت که برخی طرفها تلاش دارند میانجیگری شینزو آبه را به شکست بکشانند. فریحات با بیان اینکه حمله به نفتکشها در دریای عمان کار رژیم صهیونیستی بود، گفت: اسرائیل با انجام این حمله خواسته این پیام را به نخستوزیر ژاپن بدهد که اکنون زمان میانجیگری میان ایران و امریکا نیست. «حزام الحزام» استاد دانشگاه و کارشناس عربستانی مقیم لندن نیز به شبکه الجزیره گفت که امارات عربی متحده با حمله به نفتکشها علیه ایران توطئه میکند و قصد دارد ایران و امریکا را به درگیری بکشاند. شبکه تلویزیونی الجزیره عربی در واشنگتن نیز گزارش کرد که احتمال دارد میان تلاش ترامپ برای فروش تسلیحات به عربستان سعودی و امارات و حمله به دو نفتکش در دریای عمان ارتباط وجود داشته باشد.