با وجود انعکاس اخبار مربوط به برخورد با شرکتهای هرمی و دستگیری اعضای اصلی این شرکتهای غیرقانونی در طی ۱۰ سال گذشته و اطلاعرسانی و آموزش همگانی در رسانه ملی و مطبوعات در نهایت ناباوری همچنان شاهد جذب افراد در این شرکتها هستیم.
از دیماهسال۸۴ که فعالیت این شرکتها در زمره جرائم اخلال در نظام اقتصادی کشور به شمار آمد این شرکتها به صورت زیرزمینی و تحت عناوین مختلف اقدام به عضوگیری میکنند. عموم افراد بر این باورند که با توجه به موج عظیم دستگیریها و اطلاعرسانیهای صورت گرفته در یک دهه گذشته احتمال کمی وجود دارد که کسی توسط این شرکتها مورد اغفال قرار بگیرد، اما در نهایت تأسف نه تنها هنوز عضوگیری توسط این شرکتها وجود دارد که اکثر افراد جذب شده نیز از جوانان تحصیلکرده هستند. تنها نکتهای که عضوگیریهای اخیر را از سالهای گذشته متمایز میکند محل سکونت این افراد است. خوشبختانه با وجود آگاهسازیهای صورت گرفته توسط پلیس و ارتقای دانش انتظامی شهروندان این شرکتها در جذب عضو از میان شهروندان و جوانان تهرانی با شکست مواجه شدهاند، اما سیل شکایات و اعلام فقدانی خانوادهها از نقاط مختلف کشور به پلیس آگاهی تهران بزرگ نشان میدهد این شرکتهای غیرقانونی دام تبلیغات فریبنده خود را متوجه جوانان تحصیلکرده، اما بیکار شهرستانی کردهاند.
شکل و ساختار فعالیت این شرکتها هرمی است و افراد تحت عنوان عضو شناخته میشوند و عضو کسی است که با پرداخت مبلغی اقدام به سرمایهگذاری کرده و برابر دستورالعمل کاری برای اینکه بتوانند به سود برسد باید تعدادی را به عنوان زیرشاخه معرفی و از آنها نیز جذب سرمایه کند و به حساب شرکت واریز کنند لازم به ذکر است افراد عضو شده دارای تحصیلات دانشگاهی و مدارک عالیه بوده و پس از پرداخت حداقل مبالغ میانگین ۲۵ میلیون تومان باید برای فعالیت در شرکت اقدام به جذب زیرمجموعه کنند و جهت انجام این کار مخاطبان خود را که ساکن شهرستان هستند به بهانه استخدام در شرکتهای معتبر دولتی مانند: شرکت نفت، پتروشیمی و شرکتهای اقماری، وزارت نیرو، شرکت مپنا و... به تهران دعوت میکنند.
سطح اول نفرات جدید الورود و استیج زدهها هستند ازجمله: لول اول ۰- ۰ یعنی کسی که تازه وارد شده است، لول دوم ۰- ۱ کسی که یک نفر را وارد کرده است، ۱- ۱ کسی که دونفر ر. ا. وارد کرده است و به اصطلاح استیج زده است، لول سوم ۲- ۱ یعنی کسی که یکی از زیرمجموعه هایش یک نفر را وارد کرده است، ۲- ۲ یعنی کسی که هر کدام از زیر مجموعه هایش یک نفر را جذب کرده باشد، ۳- ۳ کسی که دو زیر مجموعههایش استیج زده باشد و به اصطلاح در حال آفیسر شدن است.
سطح دوم به نام آفیسر شناخته میشود، آفیسر کسی است که مسئولیت مدیریت و کنترل اعضاء در آفیس (دفتر) را به عهده داشته و در مقاطعی اقدام به برگزاری کلاسهای آموزشی و توجیهیمی کند. آفیسر ممکن است یک یا دو نفر به عنوان دستیار در اختیار داشته باشد که موارد مربوط به تدارکات و تهیه لوازم و مایحتاج را برعهده دارد.
سطح سوم ساپورتر است که آفیسر تمام موارد کاری خود مانند برگزاری کلاس آموزشی چه در محل آفیس یا خارج از آفیس (پارکها، اماکن عمومی و...) اعزام تیم برای مصاحبه جذب افراد جدید و اموراتی از این دست را هماهنگ میکند و حداقل مسئولیت هدایت دو آفیس را برعهده دارد.
سطح چهارم لیدر است. لیدر فردی است که معمولاً تعدادی آفیس را در اختیار داشته و از طریق هماهنگی با ساپورترها و آفیسرها نسبت به کنترل آفیسهای تحت نظر اقدام میکند که در برخی موارد مشاهده شده لیدرها پس از اینکه آفیس توسط پلیس شناسایی و افراد دستگیر شدند با تطمیع برخی افراد بیرونی که دارای فیش حقوقی و جواز کسب هستند به مراکز قضایی مراجعه و اقدام به سپردن وثیقه یا کفالت جهت آزادی دستگیرشدگان میکند و این عمل در راستای جذب مجدد افراد و راه اندازی آفیس انجام میگیرد.
در حال حاضر قریب به اتفاق اکثر آفیسها تحت عنوان شرکت Q- NET فعالیت داشته و با موضوع خرید تورهای مسافرتی که همگی تور خارج از کشور هستند اقدام به اخذ مبالغ مختلف از اعضا میکنند. البته در برخی موارد افرادی در خارج از آفیس بدون داشتن دفتر و مکان، اقدام به جذب سرمایه افراد میکنند و این به گونه ایست که این افراد در بین همکاران خود و کسانی که در یک صنف فعالیت میکنند ورود کرده و با استفاده از همان شگرد و نام برخی شرکتهای داخلی و خارجی یا حتی موضوع کار یا حرفه خود اقدام به کلاهبرداری میکنند.
پیرو بخشنامه و دستورالعملهای صادره از پلیس آگاهی ناجا مبنی بر تشدید فعالیتهای شرکتهای هرمی در سطح شهر تهران و استانهای اطراف، تعدادی از افراد جذب شده یا خانوادههای اعضای جذب شده در شرکتهای هرمی به اداره۱۴ معاونت جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی تهران بزرگ مراجعه کردند و با در دست داشتن شکوائیه تقاضای شناسایی و یافتن فرزندانشان و دستگیری اعضای بالادستی خود را داشتند؛ لذا کارگروهی از کارآگاهان مجرب جهت رسیدگی تخصصی و مقابله با آنها در سال ۱۳۸۹ در این پلیس تشکیل شد و با همکاری سایر ارگانهای دولتی و امنیتی با توجه به فعالیت آشکار شرکتهای هرمی از جمله گلدکوئست در یک عملیات ضربتی و هماهنگ در سطح حوزه قضایی و انتظامی تهران بزرگ حدود ۴۰۰ دفتر شناسایی و جمع آوری شد. پس از اجرای عملیات مذکور شرکتهای هرمی جهت بقا و ادامه جذب افراد شروع به فعالیتهای مخفیانه و زیرزمینی کردند و با توجه به رسانهای شدن موضوع، نام و نحوه عضوگیری را تغییر داده و به بهانه استخدام یا سرمایه گذاری در بازارهای جهانی (فارکس) اقدام به جذب افراد با مبالغ مختلف که بعضاً به چند صدمیلیون تومان از هر نفر میرسد، میکردند.
با توجه به رویه جدید شرکتهای هرمی و دستگیریهای متعدد اعضا اسنادی در آفیسها کشف شد که در آنها نحوه فرار از چنگال قانون و جلوگیری از شناسایی توسط مأموران انتظامی بهطور جامع و کامل آموزش داده شده بود.
با توجه به دستگیریهای صورت گرفته در شهر تهران و ناامن شدن حوزه انتظامی تهران بزرگ برای این افراد سردستهها و لیدرها اقدام به انتقال دفاتر خود از تهران به شهرهای مجاور کرده و برنامهریزی خود را در عضوگیری، بر اغفال جوانان تحصیل کرده از استانهای دور دست متمرکز کردهاند؛ لذا به خانوادهها توصیه میشود به منظور مراقبت و محافظت از فرزند خود به این هشدارها توجه کنند:
۱- بعضاً دیده شده افرادی که در ابتدای عضویت در این شرکتها توسط پلیس نجات مییابند همچنان متعجب هستند که چرا پلیس مانع از شراکت آنان در تجارتی سودآور شده است. با یک مثال ساده برای این افراد میتوان شرکتهای هرمی را به جارو برقی تشبیه کرد که سود واقعی تنها نصیب سرشاخههای اصلی میشود و چیزی به افرادی که در مسیر جذب سرمایه به درون این جاروبرقی هستند، نمیرسد.
۲-به هیچ وجه به درخواست مبالغ میلیونی (معمولا ۳۰ میلیون به بالا) فرزندانتان که برای استخدام راهی تهران شدهاند تحت عنوان ضمانت برای کار و خرید وسیله و... پاسخ مثبت ندهید و به آشنایان و اطرافیانتان نیز بسپارید به هیچ عنوان این پول را به فرزندتان ندهند. تنها راهی که میتوانید زمینه بازگشت فرزندتان را فراهم کنید عدم پرداخت پول است، چون تنها در این صورت است که این شرکتها دست از اغفال سوژه برداشته و وی را رها میسازند.
۳- نسبت به سکونت تعداد زیادی جوان در یک آپارتمان کوچک و با رفت و آمد محدود در محل سکونت خود، به وجود شرکتهای هرمی شک کرده و مراتب را به پلیس اطلاع دهید.
۴- هرگونه استخدام در سازمانهای دولتی از طریق رسانههای جمعی اعلام میشود. پس در صورت تماس یک دوست قدیمی در مورد استخدام در این سازمانها و وسوسه و دعوت فرزند شما به تهران به نیت فرد در عضوگیری برای شرکتهای هرمی شک کرده و مانع پاسخ مثبت فرزندتان به این دعوت شوید.
*رئیس پلیس آگاهی تهران بزرگ