سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: به گزارش «جوان» به مناسبت حلول ماه مبارک رمضان و نیز به بهانه انتشار کتاب جدید «موسیقی رمضان در ایران» ایبنا با هوشنگ جاوید هنرمند باسابقه و نویسنده و پژوهشگر موسیقی نواحی ایران گفتوگو کرده است.
هوشنگ جاوید، ابتدا درباره کتاب جدید خود «موسیقی رمضان در ایران» گفت: این کتاب اثری پژوهشی در راستای حفظ گوشه‌ای از فرهنگ موسیقایی کشور یعنی موسیقی رمضان است که در سه مقدمه و شش بخش به همت انتشارات سوره مهر در ۳۰۷ صفحه در سال ۸۳ برای نخستین بار منتشر شده است. در گذشته ایران‌زمین، آواز در ماه مبارک رمضان، جایگزین ترانه می‌شد. در واقع رمضان باعث می‌شد متن موضوعی آواز‌ها تغییر کند و مضمون‌های ستایش و نیایش در آواز‌ها مطرح شود، همچون رمضانیه‌ها و دیگر نوا‌هایی که با صدای بسیار زیبایی خوانده می‌شدند.
این پژوهشگر موسیقی درباره پیشینه ذهنی شکل‌گیری این اثر اظهار کرد: هنگامی که کودک بودم، شب‌های رمضان برایم زیبا بود چراکه شور و شوق و هیجان خاصی را در آن می‌دیدم. مادربزرگ در شب‌های تابستانی ماه رمضان، در قوچان مرا بالای بام کاهگلی خانه یکی از اقوام می‌برد و در کنار خودش می‌نشاند و در حالی که برای متوجه ساختنم به زیبایی‌های شب تشویقم می‌کرد، به ذکرخوانی و زمزمه‌اش مشغول می‌شد.
وی تصریح کرد: یک سال هم در روستای فرخان نزدیک قوچان در خانه قوم دیگری به نام خسروپور، همین متوجه ساختن را تکرار کرد. آن زمان می‌دیدم که زنان روستا در دل تاریکی و در جوار نور چراغ (فانوس) چه تلاشی دارند و در این میان صدای مرد شب‌خوان بلند بود که بر بام خانه‌اش، مشرف به امامزاده فرخان، با صدایی خوش مناجات می‌کرد. سال‌ها گذشت و کم‌کم کسی به بام نرفت، مؤذن محله پیر شد و مُرد و کسی غصه نخورد چراکه رادیو یک مؤذن را در اختیار همه قرار داده بود! آن اوایل هنگامی‌که صدای تیک تاک- که نمی‌دانم از روی چه ساعتی ضبط کرده بودند- شروع به پخش می‌شد، خیلی‌ها به طنز می‌گفتند: این هاون را چه کسی در وقت اذان می‌کوبد؟! مؤلف این کتاب گفت: ایرانیان مسلمان، بنا بر یک رسم کهن عادت کرده بودند که یک تا سه روز پیش از رؤیت هلال ماه رمضان به پیشواز این ماه بروند. به همان شکل هم هنگام سحر یک ساعت به اذان مانده به بام خانه خود رفته یا در بسیاری از جا‌ها در گلدسته مسجد مناجات سحر را با آداب خاصی می‌خوانند.
