سرویس جامعه جوان آنلاین: یک روز مردم با نگرانی قحطی ربگوجه فرنگی به سراغ فروشگاهها میروند و هر قدر میتوانند رب میخرند و روز دیگر قفسههای ماکارونی در فروشگاهها ظرف چندساعت خالی میشود. یک روز تمام اعضای خانواده با کارتهای ملیشان در صفهای طویل مرغ و گوشت میایستند تا مرغ و گوشت تنظیم بازار را بخرند و در فریزر خانه انبار کنند و روز دیگر روغن، شکر و برنج احتکار میکنند. محتکران کوچک خانگی در حالی با وحشت و اضطراب ناشی از القای اخبار قحطی و گرانی از سوی شبکههای تلویزیونی ماهوارهای و فضای مجازی، تمام هم و غمشان را برای خرید و احتکار موادغذایی میگذارند که اغلب این خوراکیها مدت زمان محدودی قابل مصرف هستند و پس از آن برخی بیخاصیت شده و برخی دیگر به سمومی خطرناک برای سلامت تبدیل میشوند؛ سمومی که حتی اگر ارزانتر خریده باشید باید چند برابر تفاوت این ارزانی را بابت بهدست آوردن سلامتیتان هزینه کنید.
پس از ماجرای کمبود و رشد چند برابری قیمت محصولات سلولزی و رب در سال گذشته حالا مردم مترصد شنیدن اخباری مربوط به گرانی، کاهش تولید یا سهمیهبندی کالاها و بازگشت کوپن هستند تا به فروشگاهها هجوم بیاورند و تمام قفسهها را خالی کنند. هر چند نمیتوان از شرایط اقتصادی، آینده مبهم و گرانیهای اخیر در شکلگیری و گسترش چنین رفتاری در میان مردم چشمپوشی کرد، اما بخشی از این رفتارها در چارچوب اخبار و گزارشهای جهتدار شبکههای ماهوارهای است؛ سناریوی حسابشدهای که با طرح اخبار و گزارشهایی از کاهش تولید گوشت قرمز در ایران، تورم ۵۰ درصدی و گرانی شکر، تنماهی و ماکارانی مردم را به فروشگاهها میفرستند. در چنین شرایطی است که افراد چندین برابر نیازشان خرید میکنند و با رشد یکباره تقاضا و احتکار این خوراکیها در خانههای مردم در بازار کمبود غیرواقعی شکل میگیرد. انتهای ماجرای احتکارهای کوچک خانگی و کمبود کالا در بازار ایجاد نارضایتی در مردم است، موضوعی که سناریوی رسانههای معاند براساس آن چیده شده است.
سناریو برای احتکارهای خانگی
کوپن، گرانی و شکر تنها نمونههایی از هشتگسازی بیبیسی درباره اوضاع اقتصادی کشور است. بر مبنای یک تئوری رسانهای رسانهها ممکن است نتوانند به شما بگویند چگونه فکر کنید، اما حتماً میتوانند به شما بگویند به چه فکر کنید. در همین راستا هم رسانههای غربی همچون بیبیسی و من و تو به همراه کانالهای و صفحاتشان در شبکههای اجتماعی در تلاشند تا ذهن مردم کشورمان را درباره قیمت اجناس مختلف و به ویژه خوراکیها قاببندی کنند. روزی نیست که بیبیسی در فراخوان صدا و تصویر خود از مردم نخواهد تا از مشاهداتشان درباره تغییر قیمت در بازار مواد خوراکی فیلم و صدا بفرستند. هشتگسازی برای گرانی یا کالاها و بحثهای مطرح شده درباره سهمیهبندی و بازگشت کوپن از دیگر ترفندهایی است که برای ترندشدن این موضوعات در شبکههای اجتماعی از سوی این رسانهها به کار میرود. مرحله بعدی این سناریو هم هجوم طیفهای گستردهتری از مردم برای خرید و انبارکردن این خوراکیهاست تا هم بازار ملتهبتر شود و هم کمبودها و گرانیها جدیتر رخنمایی کند. این در حالی است که ترغیب افراد به خریدهای بیشتر از حد نیاز با شگردهای رسانهای صرفنظر از هزینههای زیادی که به آنها تحمیل میکند، میتواند سلامت آنها را هم به مخاطره بیندازد؛ چراکه کالاهای مصرفی و به خصوص موادغذایی شرایط نگهداری خاصی دارند و حتی با رعایت شرایط نگهداری برای مدت زمان کوتاهی قابل استفاده هستند و بعد از آن باید دور انداخته شوند.
هر چیزی پایانی دارد حتی خوراکیها!
تاریخ انقضای کالاها و موادمصرفی موضوع مهمی است که محتکران کوچک اغلب آن را نادیده میگیرند. تاریخ انقضا محصولات غذایی به تاریخی اشاره دارد که تا آن زمان مصرف محصول غذایی درون بستهبندی بیخطر بوده و کیفیت خود را پس از آن تاریخ به خصوص از دست میدهد. این تاریخها توسط سازمان غذا و دارو گذاشته میشوند که کیفیت و بیخطری محصولات غذایی را نشان میدهند. این تاریخ هم تنها در صورتی قابل اعتناست که شرایط نگهداری این مواد خوراکی در آن رعایت شده باشد. از سوی دیگر بهترین زمان مصرف هر ماده غذایی تا پیش از رسیدن به نیمه عمر تاریخ انقضای آن است. البته این به آن معنا نیست که بعد از آن نمیتوان مادهغذایی را مصرف کرد، بلکه به این معنی است که بعد از این تاریخ کیفیت محصول غذایی افت پیدا میکند که این مسئله درباره مواد پروتئینی همچون گوشت و مرغ به شکلی جدیتر مطرح میشود. مریم شیرمستی متخصص تغذیه با اشاره به زمانی که میتوان موادغذایی منجمد را در فریزر نگهداری کرد، میگوید: «این زمان برای گوشت سفید شامل مرغ و ماهی بین یک تا دو ماه است، اما گوشت قرمز را تا سه ماه هم میتوان در فریزر نگهداری کرد.» بنا به تأکید وی البته این زمان برای شرایطی است که دمای فریزر ۱۸ درجه سانتیگراد زیر صفر باشد، گوشت خونآبه نداشته باشد و در کیسه نایلونی نگهداری شود که تماسی با هوا ندارد.
شما هم محتکرید؟!
آیا شما هم محتکرید؟! اگر این روزها شما هم به واسطه اخبار و شایعات راست و دروغ منتشرشده در شبکههای اجتماعی فضای مجازی یا شبکههایی همچون بیبیسی و من و تو به فروشگاهها رفتهاید و تا توانستهاید مرغ، گوشت، ماکارانی، روغن، شکر یا رب خریدهاید و در خانه انبار کردهاید، شما هم در حد و اندازه خودتان یک محتکر هستید! فقط فراموش نکنید به خاطر حفظ سلامتی خود و خانوادهتان هم که شده لااقل به تاریخ مصرف و شرایط نگهداری خوراکیهایی که احتکار کردهاید، توجه کنید.