به گزارش خبرنگار جوان از سنندج، مرکز آمار ایران، در گزارشی شاخص قیمت مصرف‌کننده به تفکیک استان در اسفند 97 را منتشر کرد؛ کردستان در هر سه گروه «تورم نقطه به نقطه کل خانوارها»، «تورم نقطه به نقطه خانوارهای شهری» و «تورم نقطه به نقطه خانوارهای روستایی»، همانند ماه‌های گذشته بدترین وضعیت را در بین همه استان‌های کشور دارد.
کردستان باز هم همانند ماه‌های گذشته در هر سه گروه تورم نقطه به نقطه کل خانوارها، خانوارهای شهری و خانوارهای روستایی بدترین وضعیت را در بین همه استان‌های کشور دارد؛ این بحران ماه‌هاست که در کردستان ادامه دارد اما مسوولان حوزه اقتصادی استان هیچ چشم‌اندازی برای مهار آن ندارد.
برای بررسی موضوع با مصطفی باغبانیان استاد اقتصاد دانشگاه‌های استان گفت‌وگوی اختصاصی داشتیم که در زیر می‌خوانید.
وی می‌گوید: براساس آمارهای رسمی مرکز آمار چندین ماه است که کردستان بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه را در بین همه استان‌های کشور دارد و وضعیت استان کردستان هم در روستاها و هم در شهرها نامطلوب است.
باغبانیان معتقد است؛ رتبه اول استان کردستان در تورم و گرانی‌های افسارگسیخته جای تأسف و تأمل دارد، ما باید در شاخصهای مثبت رتبه اول داشتیم نه در شاخصهای بد.
جوان: دلایل ایجاد بالاترین تورم در استان کردستان چیست؟
افزایش قیمت کالا یا همان اصطلاح تورم در ساختار اقتصادی می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد، شرایط آب و هوایی، منابع انسانی و طبیعی، امکانات و حتی سرمایه‌های اجتماعی در استان کردستان یک پتانسیل ویژه‌ای برای رونق اقتصادی در استان است اما اینکه ما چرا امروز به رغم داشتن این منابع و امکانات عظیم این وضعیت و این شرایط را داریم به این دلیل است که متاسفانه پتانسیل استان ما در حالت بالقوه باقی مانده و نتوانسته‌ایم به بالفعل دربیاوریم.
شاید اگر ما از این منابع، امکانات و پتانسیل‌ها خوب استفاده می‌کردیم و تیم و مدیریت اقتصادی استان براساس برنامه‌ریزی‌ها و اطلاعات دقیق می‌توانست این ظرفیت‌ها را از بالقوه به بالفعل دربیاورد تا حدود زیادی می‌توانستیم در شاخص‌هایی مانند تورم نقطه به نقطه جزو استان‌های میانی کشور باشیم نه اینکه رتبه اول را داشته باشیم.
امروز علارغم اینکه منابع طبیعی و خدادادی که در این استان وجود دارد اما نرخ بالای بیکاری، نبود سرمایه‌گذاری و عدم توسعه مناسب کسب و کار وجود دارد در حالیکه با این امکانات نه تنها می‌توانیم استان را از هر نظر تامین بکنیم بلکه می‌توانیم استان‌های همجوار را نیز تامین کنیم.
آب، هوا و زمین حاصلخیز شرایط بسیار مناسبی را برای توسعه از هر لحاظ در استان فراهم آورده اما اینکه این منابع چگونه مدیریت و از آن بهره‌برداری شود که به نفع مردم استان باشد، جای نقد دارد.
استان کردستان باید در حوزه اشتغال‌زایی رتبه اول را داشته باشد اما متاسفانه در همه شاخصهای بد اقتصادی رتبه استان کردستان اول است و در تمام شاخصهای خوب رتبه آخر کشور هستیم این درحالی است که معدن ما، کشاورزی ما و صنعت ما این امکان و پتانسیل برایش وجود دارد که رتبه یک باشد یا حداقل در رتبه‌های میانی قرار بگیرد اما حتی ما در رتبه‌های میانی هم قرار نداریم.
جوان: راهکار چیست؟
ما 6 نماینده مجلس، دو نماینده مجلس خبرگان و یک استاندار داریم که این افراد با همفکری هم می‌توانند از این پتانسیل‌ها و فرصت‌های استان در راستای توسعه استان استفاده کنند، اگر این عزیزان با هم هماهنگ و همدل باشند و دنبال یک کار مشترک باشند می‌توانند خیلی از مسائل و مشکلات و کمبودهای استان را حل کنند اما اینکه هر مسؤولی جزیره‌ای اقدام کند و برای حفظ جایگاه خودش تلاش کند تنها کسی که ضرر می‌کند مردم مظلوم استان هستند که در پای همه عرصه‌ها ایستاده‌اند.
امروز ما شاهد امنیت پایدار در استان هستیم بنابراین بهترین فرصت برای جذب سرمایه‌گذار و سرمایه‌گذاری در استان است، باید سیاست‌گذاران ما استراتژی مشخصی در بازار ارز، در نرخ سود بانکی و... داشته باشند و زمینه‌ای فراهم کنند که مردم بیشتر از این در ناراحتی، فشار، تنگنا و سختی نباشند چرا که این مردم سزاوار خدمت صادقانه هستند.
جوان: آیا بخشی از این تورم ناشی از تصمیمات مدیران در سطح کلان نیست؟
البته بخشی از دلایل تورم نقطه به نقطه در سطح کلان قابل بحث است مثلا اینکه ما در سال 97 با کسری بودجه قابل‌توجهی روبرو بودیم و امسال هم همین مشکل را داریم، بحث بازگشت دوباره تحریم‌ها با فشار بیشتر، افزایش چندین برابری قیمت ارز و به تناسب آن افزایش شاخص قیمت تولیدکننده و افزایش قیمت کالاهای وارداتی و البته در کنار اینها افزایش نقدینگی و نبود فضای مناسب کسب و کار در استان و نبود سرمایه‌گذاری باعث می‌شود ما در تامین کالا و منابع غذایی و خوراکی استان دچار چالش شویم.
براساس فرمول‌های اقتصادی وقتی کالایی در استان نباشد و عرضه آن پایین بیایید، به تناسب تعدادی هم دلال و منفعت‌طلب مانند قارچ می‌رویند البته این مشکل به دلیل نبود سیستم نظارتی بر عرضه کالا است و دلالان و سودجویان هم از این خلا سواستفاده می‌کنند و قیمت‌ها را بدون هیچ ضابطه‌ای و هیچ فرمولی افزایش می‌دهند؛ البته در کنار اینها بعد روانی قضیه هم یکی از دلایل تورم است که خودبخود به این شرایط دامن زده است.
جوان: چرا با وجود اعمال برخی از سیاست‌های بانکی در سطح کشور باز هم شرایط بهبود پیدا نمی‌کند؟
علارغم اصلاح و تغییر سیاست‌های پولی و بانکی که در سطح کلان بحث می‌شود ما باز شاهد بهبود اوضاع نیستیم چراکه همه این سیاست‌ها جنبه مسکن کوتاه‌مدتی را دارد که نمی‌تواند در بلند مدت آثار و تبعات خوبی داشته باشد.
جوان: چرا امروز شاهد کاهش عرضه برخی از کالاهای تولید داخل هستیم؟
ما ادعا نمی‌کنیم که تحریم بی‌تاثیر است اما تاثیرات یکسری تصمیمات نادرست و ناصواب در داخل هم باعث شده است که این بحث تورم شدت بگیرد مثلا علارغم اینکه می‌دانیم در داخل کشور و استان کالایی به اندازه کافی وجود ندارد که عرضه شود متاسفانه کاملا غیرعلمی و غیراقتصادی اقدام به صادرات این کالاها می‌کنیم برای اینکه بتوانیم منابع ارزی بیشتری در خارج از مرزها بدست بیاوریم این در واقع یک سیاست کاملا اشتباهی است.
هرچند با این کار اعلام می‌کنند که صادرات ما افزایش پیدا کرده اما منابع و کالاهای زیادی به واسطه همین صادرات با قیمت بسیار نازل از کشور خارج می‌شود در واقع هم منابع از کشور و استان خارج می‌شود و هم در داخل استان هم با کمبود عرضه این کالاها روبرو می‌شویم و این چیزی نیست جز یک سیاست و تصمیم اشتباه.
شاید اگر در برخی از کالاها مانند لوازم‌خانگی و ... که قیمت آنها با نوسانات ارزی کاهش و یا افزایش پیدا می‌کند افزایش قیمت و یا کاهش عرضه آن قابل توجیه باشد اما اینکه ما در مواد غذایی و خوراکی که در داخل تولید می‌شود بصورت سرسام‌آوری افزایش قیمت و کمبود داریم جای تعجب دارد.
همزمان با افزایش قیمت ارز، هم قیمت بسیاری از کالاها که به نوعی به ارز وابسته بودند بالا رفت و هم قیمت کالاهای تولید داخل برای عقب نماندن از قافله گران شد، در واقع این کالاها همپای ارز گران شدند اما با کاهش نرخ ارز افت قیمت نداشتند و برعکس قیمت آنها بیشتر هم شد.
بانک مرکزی با سیاست‌هایی که دنبال کرد نرخ ارز را کاهش داد اما نه تنها شاهد کاهش قیمت مواد غذایی نبودیم بلکه افزایش هم پیدا کرد پس پیدا بود هیچ ارتباطی بین افزایش قیمت کالا در داخل کشور و نوسانات نرخ ارز وجود ندارد در واقع از سال گذشته تا امروز ارز تبدیل به بهانه‌ای برای افزایش قیمت‌ها شده است.
این مسئله هم در مورد کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم صدق می‌کند و هم در مورد کالاهای خارجی، در حال حاضر تغییر محسوسی در نرخ کالاهای اساسی دیده نمی‌شود، قیمت کالاهای خارجی هم کاهش پیدا نکرده است حتی با ممنوع شدن واردات و تحریم ها، علی‌رغم اینکه از نرخ ارز کاسته شده، اما به دلیل کمبود کالاهای خارجی قیمت آنها کم نشده است.
البته شاید این مشکل به نبود نظارت در مقابل احتکار کالا برمی‌گردد، در واقع احتکار کالا توسط افرادی انجام می‌شود که نه اخلاق را رعایت می‌کنند و نه پایبند به اصولی هستند، این افراد برای اینکه به منابع پولی بیشتر دسترسی پیدا کنند کالاهایشان را احتکار می‌کنند اما این وظیفه تصمیم‌گیرندگان و ناظرین است که باید دقت کنند، رصد کنند و سیستم توزیع را طوری دنبال کنند که بدانند کالای تولید شده به چه شکلی در کشور توزیع و عرضه می‌شود اما اینکه شرایط را به حال خود رها کنیم و نظارتی انجام نشود شرایط درست نمی‌شود.
مدیران اقتصادی باید تلاش کنند در بحث امر نظارت و توزیع عادلانه کالاها مخصوصا مواد غذایی دست به دست هم دهند که شاهد شرایط نامطلوب نباشیم، دولت می‌تواند از طریق سیاست‌هایی که امکان اجرایی کردنش وجود دارد اقدامات موثری انجام دهد.
متاسفانه امروز شرایطی داریم که مردم قدرت خریدشان بسیار پایین آمده بطوری که اگر یک زمانی از کاهش قدرت خرید مردم حرف می‌زدیم منظور ما خرید مسکن، ماشین، زمین، سکه، طلا و ... بود اما متاسفانه امروز وقتی از کاهش قدرت خرید مردم حرف به میان می‌آید منظور خرید پیاز، گوجه و کالاهای اساسی و اولیه زندگی است.
مردم حق دارند، آنها در خیلی از مسائل کشور در راهپیمایی، در انتخابات و در تمام عرصه‌ها حضوری فعال دارند در واقع برادری مردم به نظام و کشور ثابت شده، پس می‌طلبد که مدیران ما هم به خودشان بیایند و برادری خود را ثابت کنند، البته هر مدیری هم که توان انجام کاری را ندارد هیچ ضرورت و اجباری برای ادامه مدیریتش وجود ندارد آنهایی که بر صندلی ریاست و مدیریت تکیه زده‌اند باید بدانند که این صندلی و این جایگاه مسؤولیت دارد اگر واقعا توان انجام کاری را ندارند یا در توانشان نیست لازم است که جا را خالی کنند که دیگران بیایند و کاری بکنند.
انتهای پیام/2330/83
