سرویس جامعه جوان آنلاین: با پلتفرم وب علم (wos) میتوان دسترسی به یک محدوده بیحد و حصر از ادبیات تحقیق در سطح جهانی را بهدست آورد. این پایگاه اطلاعاتی مرتبط با یک هسته محکم انتخاب مجلات و به طور خاص کشف اطلاعات جدید از طریق بررسیهای دقیق نشریات علمی است.
تحقیق در میان ۳۳ هزار نشریه علمی
این وب سایت شبکهای از تولیدات علمی کشورهای مختلف را به شاخصهای استنادی منطقهای، دادههای ثبت اختراعات، شاخصهای موضوعی تخصصی و شاخص مجموعه دادههای تحقیقاتی بینالمللی تقسیم میکند. در مجموع بیش از ۳۳ هزار نشریه علمی از طریق این پایگاه داده، بررسی میشوند.
کشورمان توانسته است با ثبت بیش از ۲۵ هزار و ۵۰۰ مدرک در شش ماهه نخست سال ۲۰۱۸ جزو ۱۵ کشور برتر جهان از نظر میزان تولید علم قرار گیرد.
سوییس را هم جا گذاشتیم
پس از ایران کشورهای روسیه، سوئیس، سوئد، ترکیه و لهستان جایگاههای شانزدهم تا بیستم را کسب کردهاند. ایالات متحده امریکا، چین، انگلستان، آلمان و هند نیز در WOS توانستهاند جایگاههای نخست تا پنجم جهان را به خود اختصاص دهند.
براساس اعلام پایگاه WOS در سال گذشته، جمهوری اسلامی ایران با ۳/۲۲ درصد، بیشترین سهم تولیدات علمی را در میان کشورهای اسلامی از آن خود کرده است.
مقام نخست در بین ۵۷ کشور
جمهوری اسلامی ایران با اختلاف قابل ملاحظهای نسبت به ترکیه و عربستان سعودی جایگاه نخست را در میان ۵۷ کشور اسلامی از نظر تولید علم در شش ماهه نخست سال ۲۰۱۸ میلادی به خود اختصاص داده است و ترکیه، عربستان سعودی، مالزی و مصر به ترتیب با ۲/ ۱۶ درصد، ۴/ ۸ درصد، ۸/ ۷ درصد و ۵/ ۷ درصد جایگاههای دوم تا پنجم را کسب کردهاند.
پایگاههای مختلف دادههای تحقیقاتی بسیار پررونق هستند. این پایگاهها برای نشاندادن ارتباط معنیدار بین پژوهشهای گذشته و حال و بین بودجه و تأثیر تحقیقات شرکتهای مختلف، بسیار کاربرد دارند.
مسابقه سرعت در تولید علم
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) با بیان اینکه در سال ۲۰۱۳ میلادی ایران رتبه ۱۸کمیت تولید علم دنیا را کسب کرده بود، گفت: در این سال سوییس رتبه ۱۷ را در اختیار داشت، اما اختلاف ایران و سوییس تنها در ۴۰ مدرک بود؛ بهعبارت دیگر اگر پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران ۴۱ پژوهش دیگر را در سطح بینالمللی منتشر کرده بودند، آنگاه رتبه ۱۷ از آن ایران میشد.
محمدجواد دهقانی تصریح کرد: میزان تولید علم دنیا پدیده ثابتی نبوده و مرتباً در حال افزایش است. بررسی میزان رشد کمیت تولید علم ۲۰ کشوری که بیشترین میزان کمیت تولید علم دنیا را داشتهاند، نشان میدهد که جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر رشد چشمگیری داشته است.
هر دم از این باغ بری میرسد
جالب اینکه با رجوع به پایگاه اطلاعاتی SJR که براساس آمارها و اطلاعات مؤسسه تامسون رویترز، کار میکند؛ علاوه بر تأیید اطلاعات و ارقام ارائه شده سایر پایگاههای داده علمی، اطلاعات دیگری را نیز میتوان دریافت کرد.
به عنوان مثال اینکه، وضعیت ایران در منطقه و در تولید مقالههای شیمی در طی دو دهه گذشته خوب بوده و هیچگاه از رتبه چهارم کمتر نشده است.
به بیان دیگر، وضعیت تحقیقات در حوزه شیمی در ایران نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر بسیار بهتر بوده است. با کمی جستوجو در این پایگاه اطلاعاتی میبینیم که ایران بیشترین جایگاه نخست را در تولید مقالههای شیمی در منطقه از سال ۲۰۰۵ میلادی تاکنون در اختیار داشته است. پیش از این تاریخ و از اواخر دهه ۹۰ میلادی جایگاه ایران به تدریج از رتبه هشتم به دوم در سال ۲۰۰۴ تغییر کرده است.
۳۸ پله جهش در ۲۲ سال
البته این تغییرات فقط مختص به رشته شیمی نبوده و در دیگر شاخههای علمی نیز کما بیش وضعیت یکسان بوده است، به طوری که ایران در منطقه از سال ۲۰۰۳ به جایگاه سوم تولید علم دست یافت که به مرور تاکنون به مقام نخست ارتقا یافته است.
تولید مقالههای علمی ایران در بین کل کشورهای جهان نیز رشد چشمگیری داشته است و از جایگاه ۵۳ در سال ۱۹۹۶ به رتبه ۳۲ در سال ۲۰۰۵ تغییر پیدا کرده بود. در نهایت در سال ۲۰۱۸ هم به رتبه ۱۵ جهان رسید.
نانوشته نباید گذاشت که بازده سرمایهگذاری در حوزه علم بسیار کند است. به طوری که ممکن است اثر یک سیاست یا یک سرمایهگذاری در حوزه علم سالها بعد نمایان شود.