سرویس اقتصادی جوان آنلاین: روند جهانی نفت، بحران عرضه را نشانه گرفته است؛ شاید به همین دلیل باشد که روسیه در حال آماده‌سازی بازار برای خروج از توافق جهانی کاهش تولید است.
روسیه که برای نخستین‌بار طی چند سال اخیر همکاری خود را با اوپک افزایش داده، در برنامه فریز نفتی و کاهش جهانی تولید مشارکت کم‌نظیری داشت، حالا زمزمه خروج از توافق را سر می‌دهد، هر چند که این موضع توسط وزیر انرژی این کشور اعلام نشده است.
در حالی که تعیین سیاست‌های انرژی روسیه توسط شخص ولادیمیر پوتین اتخاذ شده و توسط الکساندر نواک راهبری می‌شود، اما شرکـت‌هایی مانند روسنفت در بزنگاه‌هایی که روسیه قصد تمدید توافق را دارد به میان آمده و از لزوم خروج مسکو از توافق با اوپک می‌گویند. در همین رابطه یک مقام مسئول در روسیه اعلام کرد: اگر روسیه و اوپک توافق کاهش تولید نفت را برهم زنند و اقدام به افزایش تولید نفت کنند این موضوع ممکن است قیمت نفت را تا ۴۰ دلار در هر بشکه کاهش دهد. بر این اساس هنوز مشخص نیست که چه تصمیمی از سوی مسئولان روسیه و اوپک در جلسه آتی اتخاذ خواهد شد.
در همین رابطه وزیر دارایی روسیه اعلام کرده است: کاهش قیمت نفت می‌تواند تمام پروژه‌های نفتی روسیه را تحت‌الشعاع قرار دهد و بیشترین کشوری که از این کاهش قیمت نفع خواهد برد فقط ایالات متحده است. تاکنون هیچ گفت‌وگویی در این رابطه بین روسیه و اوپک صورت نگرفته است هر چند که به نظر می‌رسد برخی از کشور‌های عضو اوپک به دنبال برهم زدن این توافق هستند.
اوضاع جهانی نفت چگونه است؟
نگاهی به میزان تولید کشور‌های عضو اوپک نشان می‌دهد کشور‌های ایران و ونزوئلا با کاهش شدید تولید نفت مواجه شده‌اند؛ دو کشوری که توسط امریکا تحریم شده‌اند را باید در کنار لیبی قرار داد که با نا‌آرامی‌های اخیرش تولید نفت را متأثر کرده است. رئیس شرکت نفت لیبی تأکید کرد: اگر دولت آشتی ملی در لیبی تشکیل نشود اقدام به کاهش صادرات نفت خواهد کرد که این شرایط را در لیبی برهم می‌زند. وی در بیانیه‌ای ابراز کرده است در حال حاضر لیبی تنها با صادرات نفت نفس می‌کشد که کاهش صادرات نفت می‌تواند منجر به افزایش جنگ داخلی شود.
کاهش صادرات نفت لیبی گرچه با توجه به روند ماه‌های گذشته تأثیر بزرگی بر بازار نفت نخواهد داشت، اما چنانچه صادرات این کشور با افت چشمگیری مواجه شود، بازار با ۵۰۰ هزار بشکه خلأ مواجه می‌شود.
سه کشور ونزوئلا، ایران و لیبی که از توافق سال گذشته اوپک پلاس مستثنی شده بودند با کاهش ۲ میلیون بشکه‌ای تولید خود، راه را برای سایر تولیدکنندگان هموار کرده‌اند که همین موضوع طمع کشور‌های دیگر را برای برهم زدن توافق اوپک پلاس را در پی داشته است.
اوپک، روسیه و سایر تولیدکنندگان غیراوپک معروف به گروه اوپک پلاس، توافق کرده‌اند تولیدشان را از اول ژانویه به مدت شش ماه به میزان ۲ /۱ میلیون بشکه در روز کاهش دهند. قرار است این تولیدکنندگان در روز‌های ۲۵ و ۲۶ ژوئن برای تصمیم‌گیری درباره سیاست تولید و تمدید پیمان کاهش تولید دیدار کنند.
پیمان اوپک پلاس کمک کرده قیمت‌های نفت امسال ۳۲ درصد افزایش پیدا کرده و به حدود ۷۲ دلار در هر بشکه برسد. بالا رفتن قیمت‌ها سبب شده دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا از اوپک درخواست کند در اقداماتش برای محدودیت عرضه تجدیدنظر کند. اوپک اعلام کرده که محدودیت‌های عرضه باید حفظ شوند، اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد موضع این گروه ملایم‌تر شده است.
منابع آگاه اواخر هفته گذشته به رویترز اظهار کردند که اگر تولید نفت ونزوئلا و ایران کاهش بیشتری پیدا کند و روند صعودی قیمت‌ها تداوم داشته باشد، اوپک تولید نفت خود را از ژوئیه بالا خواهد برد، زیرا تمدید کاهش تولید ممکن است باعث محدودیت شدید عرضه در بازار شود.
واکنش ایران
وزیر نفت ایران هم در جدیدترین اظهارات خود گفته است: آنچه مهم است، این است که بازار شکننده است. این نیست که عرضه خیلی بالاتر از تقاضا باشد یا حتی ظرفیت‌های مازاد زیاد باشد. حرف‌هایی زده می‌شود که بیشتر تبلیغاتی است تا بازار را آرام کند، اما هر روز بازار گران‌تر می‌شود و این نشان‌دهنده نگرانی بازار است.
بیژن زنگنه گفت: در حال حاضر ونزوئلا مشکل دارد. روسیه را هم تحریم کرده‌اند، لیبی هم نا‌آرام است. در امریکا هم بخشی از تولید از بین رفته است. این‌ها نشان می‌دهد که وضع تولید و عرضه و تقاضا بسیار شکننده است. اگر بخواهند فشار را روی ایران اضافه کنند، این شکنندگی به طرز غیر‌قابل پیش‌بینی اضافه خواهد شد.
زنگنه در پاسخ به اینکه اگر تصور کنیم وضع کنونی سودان به نفع محوری پایان پذیرد که عربستان حمایت می‌کند و در ونزوئلا این فشار‌ها ادامه یابد، آن موقع آیا فکر می‌کنید امریکا موفق به فشار بیشتر بر ایران خواهد شد، افزود: سودان در بحث نفت عددی نیست. عمدتاً نفت در سودان جنوبی است، اما این اتفاقات در سودان شمالی است که نفتی وجود ندارد. ونزوئلا ادامه این وضع فشار را بر امریکا هم اضافه می‌کند.
برخی کارشناسان برهم خوردن توافق اوپک و خروج روسیه از این توافق را پیش‌بینی کرده تا «اوپکزیت» بازار را نگران کند؛ موضوعی که به قدری از اهمیت برخوردار است که می‌تواند کمک بزرگی برای ترامپ برای کاهش قیمت نفت شود.
