سرویس اقتصادی جوان آنلاین: کمکم به فصل جابهجایی مستأجران نزدیک میشویم و بیش از ۴ میلیون مستأجر این نگرانی را دارند که در سالجاری با قیمتهای نجومی روبهرو شوند، زیرا به دلیل بیتوجهی به آنچه در بخش زمین و ساختمان میگذرد، سال گذشته در اثر شکلگیری معاملاتی در مناطق گرانقیمت برخی از شهرها قیمتها تقریباً در بازار مسکن دو برابر شد.
به گزارش «جوان»، کاهش ارزش پول ملی و تورم افسارگسیخته طی یکسال گذشته از یک طرف و افزایش قیمت مسکن در وضعیت بازار رکودی از طرف دیگر باعث نگرانی مستأجران در سال ۹۸ شده است و به نظر میرسد بازار زمین و ساختمان بهطور کل رها شده است و مشخص نیست نظارت بر بازار زمین و ساختمان و اجارهبها با کدام یک از مجموعههای دولتی است. اما هرچه هست بازار مسکن در وضعیت رکود تورمی قرار گرفته است.
طی سالهای اخیر بسیاری از مستأجران مجبور شدند بخش زیادی از درآمد خود را به اجارهبها تخصیص دهند، در عین حال اشخاصی هم که توانایی تقویت اجاره را نداشتند بالاجبار به سایر نقاط ارزانتر یا خانههایی با متراژ کوچکتر انتقال یافتهاند. سالهای سال است که مشخص نیست نظارت بر بازار زمین و ساختمان و اجارهبها با چه بخشی است، برخی از کارشناسان نظارت بر این بازار را جزو وظایف وزارت راه و شهرسازی معرفی میکنند و برخی دیگر، صنف اتحادیه مشاوران املاک را در این رابطه مسئول میدانند. اما بازار زمین و ساختمان و اجاره این کالاها در ایران بهعنوان بزرگترین بازاری که بخش زیادی از درآمدهای خانوار را به خود اختصاص میدهد، از بعد اطلاعات، ارزشگذاری و نظارت در وضعیت مبهمی به سر میبرد. وضعیت در بازار مسکن به شکل رکود تورمی معرفی میشود و به نسبت افزایش قیمتها، چون اجاره تابع قیمت مسکن است، مستأجرها به طور پیوسته با فشار روبهرو میشوند.
چرا بازار رهن و اجاره در رکود فرو رفته است؟
به گزارش مهر برخی مشاوران املاک از کاهش شدید تقاضای اجاره در روزهای اخیر به دلیل کاهش قدرت پرداخت اجارهبها از سوی خانوارها خبر میدهند؛ بهگونهایکه بسیاری از مشاوران املاکی که در زمان رکود بازار مسکن در بخش خرید و فروش در سالهای گذشته، بیشترین درآمد خود را از محل امضای قراردادهای رهن و اجاره کسب میکردند، در سه ماه اخیر، علاوه بر افت سنگین تعداد قراردادهای خرید و فروش، با کاهش شدید قراردادهای رهن و اجاره نیز روبهرو بودهاند.
کدام مناطق رهن کامل متری یک میلیون تومان محاسبه میشود؟
بررسیهای میدانی نشان میدهد در حال حاضر در مناطق میانی و پایینتر از مرکز شهر و در برخی محلههای با شاخصههای فرهنگی نهچندان مناسب خانوارها اجارهبها از سوی مالکان برای عرضه به صورت رهن کامل متری یک تا ۱/۱ میلیون تومان محاسبه میشود. در برخی محلهها با شاخصههای فرهنگی مناسبتر برای خانوارهای طبقه متوسط، معیار واگذاری واحد مسکونی به صورت رهن کامل (و سپس محاسبه آن به صورت رهن و اجاره) به متری ۵/ ۱ تا ۷/ ۱ میلیون تومان رسیده است و به نسبت منطقهای که مسکن در آن قرار دارد امکان دارد اجاره در هر متر مربع بین ۳ تا ۵ میلیون در هر متر مربع هم برسد.
نگاهی به آمار و نحوه توزیع رهن و اجاره در ماههای مختلف سال
اگرچه دفتر برنامهریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در سال ۹۷، متوسط اجارهبها و تعداد قراردادهای اجاره در مناطق مختلف پایتخت را منتشر نکرد، اما بررسی آمارهای منتشره در سالهای قبل از آن نشان میدهد، همواره در اردیبهشت ماه با یک روند افزایشی در تعداد قراردادهای اجاره روبهرو هستیم و این موج در ماههای ابتدایی پاییز به شدت کاسته میشود، اما بار دیگر در ماههای بهمن و اسفند هر سال تا پیش از آغاز نوروز، بار دیگر شاهد افزایش قراردادهای رهن و اجاره هستیم. به عنوان نمونه در سال ۹۶ تعداد قراردادهای رهن و اجاره در ماههای اردیبهشت، خرداد و تیر بین ۱۳ تا ۱۴ هزار فقره است، اما در دو ماه پایانی پاییز و یک ماه ابتدایی زمستان (آبان، آذر و دی)، تعداد قراردادهای اجاره در تهران به ۸ تا ۹ هزار فقره کاهش یافته است. از نظر قیمتی نیز متوسط اجارهبها (بدون در نظر گرفتن ودیعه مسکن) در سال ۹۶ در مناطق گرانقیمت پایتخت (منطقه یک تا ۵) متری ۳۵ تا ۵۰ هزار تومان در نوسان است، اما در مناطق مرکزی و جنوبی تهران (منطقه ۱۰ تا ۱۹) این شاخص به متری ۱۱ تا ۲۴ هزار تومان کاهش مییابد.