سرویس بین الملل جوان آنلاین: رسانهها و تعدادی از مقامات امریکایی هشدار میدهند که چنین اقدامی واکنشهای منفی علیه امریکا در منطقه، بهویژه عراق به وجود میآورد. برخی منابع میدانی از آمادهباش موقت فرماندهی مرکزی امریکا در منطقه (سنتکام) خبر میدهند.
هرچند امریکاییها از تصمیم دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا در تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران حمایت کردهاند، اما از ورود به درگیری نظامی با ایران استقبال نمیکنند. مقامهای امریکایی که خواستهاند نامشان فاش نشود، در گفتوگو با خبرگزاری رویترز، گفتهاند تروریستی اعلام کردن سپاه به این معنی نیست که ارتش ایالات متحده با سپاه مانند «القاعده» یا «داعش» برخورد میکند. یک مقام امریکایی با بیان اینکه ارتش این کشور دستوری برای برخورد نظامی با نیروهای ایرانی دریافت نکرده، گفته است: «این به هیچوجه به معنی جنگ با ایران یا کشتن گروهی از ایرانیها نیست». مایک پمپئو، وزیر خارجه امریکا هم که یکی از طراحان اصلی این تصمیم جنجالی بود، دو شنبه شب در پاسخ به سؤال شبکه «فاکسنیوز» در مورد اینکه آیا از این پس واشنگتن به دنبال ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران خواهد بود، از پاسخ صریح به این سؤال طفره رفت و صرفاً گفت: «واشنگتن تلاش خواهد کرد تا تهدید ایران را کاهش داده و سپاه را تضعیف کند». رویترز در بخش دیگری از گزارش خود با اشاره به اینکه عمده تبعات و تحریمهای ناشی از تصمیم تازه امریکا، پیش از این هم در قالب قوانین دیگر ایالات متحده علیه سپاه اعمال میشده، به نقل از کارشناسان این تصمیم را نمادین و دارای انگیزههای داخلی توصیف کرده و نوشته است که «امریکا بیش از هر چیز تلاش میکند طرفهای خارجی را از تجارت با ایران بترساند.»
تصمیم جدید امریکا درحالی انجام شد که برخی سناتورهای این کشور به دنبال تصویب طرحی برای جلوگیری از اقدام نظامی واشنگتن علیه ایران هستند. امریکا از زمان روی کار آمدن ترامپ بارها به بهانههای مختلف برخی شخصیتها و نهادهای وابسته به سپاه پاسداران را تحریم کرده است تا از لحاظ اقتصادی ایران را تحت فشار قرار دهد و این بار در اقدامی بیسابقه واحد نظامی یک کشور خارجی را در لیست تروریستی قرار داده است. باتوجه به اقدام مقابله به مثل ایران در وارد کردن نیروهای امریکایی مستقر در غرب آسیا در لیست تروریسم و هشدار مقامات نظامی ایران به امریکاییها، نگرانیها از احتمال درگیری نظامی بین تهران و واشنگتن افزایش یافته است.
پیش از این ستاد فرماندهی امریکا در منطقه موسوم به «سنتکام» اعلام کرده بود طی روزهای آتی هشدار منطقهای صادر خواهد کرد، چرا که این گام ممکن است منجر به عکسالعمل شدید علیه نیروهای امریکایی در منطقه شود، بدون آنکه آسیب موردنظر به اقتصاد ایران وارد شود.
دولت امریکا درحالی سیاست خصمانه علیه ایران را تشدید کرده است که ترامپ در ماههای اخیر بارها از مذاکره با ایران سخن گفته است. بهرغم حمایت برخی مقامات تندرو در کاخ سفید از تروریستی اعلام کردن سپاه پاسداران، اما نهادهای نظامی در امریکا مخالف چنین تصمیمی بودند. به گزارش نیویورک تایمز، «مقامات سیا و پنتاگون با این اقدام مخالف بودند چراکه معتقدند موجب میشود نیروهای ایران بهانهای برای شدت بخشیدن به عملیاتهای مرگبار علیه امریکا بهخصوص واحدهای زیر نظر سیا بیابند.»
تبعات برای امریکا
به دنبال تصمیم دولت امریکا علیه سپاه پاسداران، امریکاییها از تبعات آن در منطقه به ویژه در عراق نگران هستند. وندی شرمن، معاون سابق وزارت خارجه امریکا ضمن هشدار درباره این اقدام واشنگتن تأکید کرده است که تروریست خواندن سپاه ایران، نیروهای امریکایی در منطقه را در معرض خطر قرار میدهد. سایت تحلیلی المانیتور روز سه شنبه به نقل از دیپلماتهای سابق امریکا که در منطقه خدمت کرده بودند، گزارش کرد: «تروریستی خواندن سپاه، فشار اقتصادی اندکی به ایران میافزاید، اما این در حالی است که واکنشهای منفی علیه امریکا در عراق به وجود میآورد». باربارا لیف، معاون سابق وزارت خارجه امریکا در امور عراق در گفتوگو با المانیتور تأکید کرد: «اعمال چنین فشارهایی علیه ایران میتواند برخی گروههای طرفدار ایران را ترغیب کند تا بغداد را راضی به انتخاب ایران کنند». این گزارش درحالی است که گروههای بسیج مردمی عراق که روابط نزدیکی با ایران دارند مخالف حضور امریکاییها در خاک عراق هستند و بارها از نیروهای امریکایی خواستهاند تا عراق را ترک کنند. گروههای مردمی عراق دیروز در واکنش به اقدام کاخ سفید حمایت خود را از سپاه پاسداران اعلام کردند. جعفر الحسینی، سخنگوی نظامی حزبالله عراق دوشنبهشب در سخنانی گفت: «مقاومت عراق در کنار سپاه پاسداران قرار خواهد گرفت». سخنگوی حزبالله عراق تأکید کرد: «سپاه پاسداران در مبارزه با سناریوهای امریکا در کنار ملتهای منطقه قرار میگیرد.»
در پی درج نام سپاه پاسداران در فهرست گروههای تروریستی، پایگاههای امریکایی در عراق تدابیر امنیتی خود را تشدید کردند. یک مقام عراقی در گفتوگو با پایگاه العربی الجدید گفت: «نیروهای عراقی که همراه نیروهای امریکایی در پایگاههای الانبار، بغداد و صلاحالدین حضور دارند، گزارش دادهاند که امریکاییها تدابیر امنیتی را در اطراف سربازخانهها و آشیانه بالگردها تشدید کردهاند و همزمان هواپیماهای شناسایی در اطراف پایگاهها بهرغم حضور هواپیماهای عراقی، به پرواز درآمدهاند.»
از سوی دیگر، دیوید راد، تحلیلگر مسائل بینالمللی شبکه سیانان، با بیان اینکه اقدام واشنگتن علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موجب انزوای امریکا و اسرائیل میشود، گفت: «با چنین اقدامی نمیتوان ایران را به گوشه رینگ برد». تحلیلگر سیانان ادامه داد: «این اقدام در واقع ترامپ و نتانیاهو را به یکدیگر نزدیکتر ساخت، اما این دو را از جهت نقطهنظر اروپاییها در برابر اسرائیل و با تاکتیکهای تندگرایانه در انزوا قرار میدهد». راد گفت: «اقدام دولت ترامپ چیزی را تغییر نمیدهد و فکر میکنم کشورهای اروپایی بهطور کاملاً خاموش، تروریستی خواندن سپاه از سوی امریکا را نادیده بگیرند، زیرا اروپاییها و دیگر کشورها خواهان تجارت با ایران و خرید نفت و ذخایر انرژی از این کشور هستند.»
روزنامه واشنگتنپست هم روز سه شنبه در مقالهای نوشت: «سیاست داخلی امریکا عالمی است فاقد دوراندیشی و ترامپ بر طبل جنگ میکوبد». واشنگتن پست نوشت: «این نخستین بار است که شعبهای از نیروهای مسلح یک کشور خارجی به عنوان تروریست معرفی میشود. چنین تصمیمی بدون سنجش و دوراندیشی لازم صورت گرفته است». براساس این گزارش، با تروریست معرفی شدن سپاه، جان همه نیروهای امریکا از سوی ایران و نیروهای تحت امرش در خطر خواهد بود.
واکنش چین و فرانسه
تصمیم دولت امریکا با واکنش برخی کشورها روبهرو شده است. سخنگوی وزارت خارجه چین دیروز در واکنش به اقدام خصمانه دولت امریکا علیه سپاه پاسداران، اعلام کرد که همه کشورها باید به قواعد بینالمللی احترام بگذارند و از قلدری بپرهیزند. به گزارش «خبرگزاری شینهوا»، لو کانگ تصریح کرد: «ما امیدواریم که کشورهای مرتبط به ویژه قدرتهای بزرگ خارج از منطقه، اقدامات بیشتری در جهت کمک به صلح و ثبات خاورمیانه انجام دهند نه اینکه اقداماتی بکنند که به تنش بیشتر در منطقه بینجامد». وزارت امور خارجه سوریه نیز در واکنش به قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست گروههای تروریستی، این اقدام امریکا را محکوم نموده، آن را نقض تمامیت ارضی یک کشور خوانده است.
از سوی دیگر، تشدید تنشها بین ایران و امریکا نگرانی را در بین کشورهای غربی افزایش داده است. وزارت خارجه فرانسه روز سه شنبه خواستار خودداری از بیثباتی در منطقه غرب آسیا شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، وزارت خارجه فرانسه گفت که این کشور همچنان به توافق هستهای که با ایران در سال ۲۰۱۵ به دست آمده، پایبند است. وزارت خارجه فرانسه همچنین اعلام کرد: «ما از مردم میخواهیم که از تنش و یا بیثبات کردن منطقه خودداری کنند.». متحدان اروپایی واشنگتن ازاین مسئله نگران هستند که تشدید تنشها بین ایران و امریکا، بی ثباتی در منطقه را افزایش دهد و به همین خاطر پس از خروج امریکا از برجام سعی کردهاند تا به هر نحوی شده، ایران را در چارچوب برجام حفظ کنند تا مانع درگیری احتمالی بین واشنگتن و تهران شوند.
حمایت نتانیاهو و سعودی
تصمیم دولت امریکا در عرصه بینالمللی هم طرفدار نداشت و بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر رژیم صهیونیستی جزو معدود افرادی بود که از این اقدام بسیار خرسند شد و در صفحه توئیتری خود از جدیدترین هدیه ترامپ به این رژیم قدردانی کرد. پیش از این، دولت ترامپ با تصمیم خود برای به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر بلندیهای جولان، انتقال سفارت امریکا به قدس، خروج از برجام وفاداری خود به صهیونیستها را به اثبات رسانده بود و قرار دادن سپاه پاسداران در لیست تروریسم، در شب قبل از انتخابات پارلمانی اسرائیل، به نوعی هدیه ویژه به نتانیاهو بود تا موقعیت متزلزل او در انتخابات را تقویت کند.
شبکه «الاخباریه» سعودی هم گزارش کرد، یک مقام مسئول در وزارت خارجه اعلام کرد «پادشاهی عربستان سعودی از اقدام ایالات متحده امریکا در قلمداد کردن سپاه پاسداران ایران به عنوان سازمانی تروریستی استقبال میکند». همچنین بحرین تنها کشوری بود که در بیانیهای ضمن استقبال از اقدام دونالد ترامپ، در قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست سازمانهای تروریستی مدعی شد که این اقدام برای مقابله با نقش خطرناک سپاه به عنوان یک عنصر عامل بیثباتی و تنش و خشونت و تروریسم در خاورمیانه و جهان مهم است. به گزارش راشاتودی، وزارت خارجه بحرین بار دیگر از اقدامات امریکا علیه ایران و مقابله با نفوذ ایران در منطقه تقدیر و تشکر کرد.