سرويس ايران جوان آنلاين: اجرای طرح تنفس جنگل‌های شمال که از سال ۱۳۹۴ آغاز شده است و تا سال ۱۳۹۹ هم ادامه دارد دست سودجویان را از جنگل‌های شمال کوتاه کرده است. به‌رغم اینکه فعالیت سودجویان در جنگل‌های شمال تا حد قابل توجهی کاهش یافته، اما هنوز به دلیل اجرای یک جانبه این طرح حجم قاچاق چوب کاسته نشده است. از همین رو با متمرکز شدن فعالیت سودجویان در یک نقطه، احتمال نابودی هرچه سریع‌تر جنگل‌هایی، چون زاگرس تشدید شده است. بنابر این لازم است هرچه سریع‌تر این طرح مهم دراستان‌های کردستان، ایلام، خوزستان، لرستان، اصفهان و چهارمحال و بختیاری نیز اجرایی شود.
طرح تنفس جنگل‌های شمال از سال ۱۳۹۴ کلید خورد. طرحی که قرار است تا سال ۱۳۹۹ مانع هرگونه دخل و تصرفی در جنگل‌های شمالی کشور شود. به‌رغم اینکه این برنامه‌ریزی می‌تواند کمک بزرگی به حفظ و حتی احیای جنگل‌های شمالی کشور کند، اما با اجرا نشدن آن در جنگل‌های دیگر کشور، تمام تمرکز سودجویان و قاچاقچیان چوب را به سمت جنگل‌هایی، چون زاگرس می‌برد. اتفاقی که حالا منجر به افزایش هرچه بیشتر قطع درختان در زاگرس شده است. درختانی که بر زمین زده می‌شوند و وضعیت زیست‌محیطی را در استان‌های کردستان، ایلام، خوزستان، لرستان، اصفهان و چهارمحال و بختیاری بحرانی کرده‌اند. بنابر این در صورتی اجرای این طرح مثمر‌ثمر واقع می‌شود که به یک اندازه در تمام مناطق جنگلی کشور به اجرا در بیاید. چرا که حال بلوطستان‌های زاگرس بهتر از جنگل‌های شمالی کشور نیست.
قطع شبانه درختان و قاچاق آن‌ها
همان طور که گفته شد طی چند سال اخیر فشار سودجویان بر جنگل‌های زاگرس چندبرابر شده است و هر روز کامیون کامیون تنه‌های بی‌جان درختان از دست قاچاقچیان کشف می‌شود. موضوعی که مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان هم در خصوص آن تأکید می‌کند: «از زمان آغاز اجرای طرح تنفس جنگل‌های شمال سودجویان به سمت بهره‌برداری از درختان جنگل‌های زاگرس روی آورده‌اند.» سعدی نقش‌بندی اضافه می‌کند: «افزایش تصاعدی قیمت مقطوعات چوبی توجیه اقتصادی قاچاق این محصول را در استان کردستان بالا برده است.» این مقام مسئول ادامه می‌دهد: «با کمبود مواد اولیه، قیمت چوب به یک باره چندین برابر شده و این سبب شده است تا سودجویان به قطع غیرمجاز درختان روی آورده و به استان‌های زاگرس نشین هجوم بیاورند.» وی با اشاره به اینکه سودجویان درختان جنگل‌های حفاظتی زاگرس را برای تهیه مواد اولیه کارخانجات تولید چوب و کاغذ شمال کشور قاچاق می‌کنند، اضافه می‌کند: «از ۲۰ مهر ماه سال ۹۷ گشت زنی در مناطق حساس و در معرض خطر شروع و به صورت منظم انجام می‌شود.» لازم به ذکر است که در سال گذشته به دنبال بازرسی از ۸۰۰ محموله چوب ارسالی از کردستان به استان‌های دیگر، ۴۰۰ محموله به وزن ۳۰۰ تن غیرمجاز و قاچاق شناسایی شده است. شیرزاد نجفی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز با اشاره به اینکه حال جنگل‌های زاگرس در کنار هجوم آفات و آتش سوزی‌های گاه و بی‌گاه به دلیل افزایش فعالیت قاچاقیچان چوب بدتر شده است، می‌گوید: «دلالان به صورت شبانه درختان را قطع‌کرده و روزانه با چند کامیون حامل چوب به کارخانه‌های شمال حرکت می‌کنند.» براساس گفته‌های این مقام مسئول روزانه ۲ هزار کامیون چوب از لرستان به روش‌های مختلف به شمال کشور حمل می‌شود. چوب‌هایی که بخش عمده آن‌ها را قاچاق تشکیل می‌دهد.
جان دادن بلوط‌ها در کوره‌های زغال‌گیری
براساس آمار ارائه شده از سوی یگان حفاظت منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال وبختیاری هم طی سال گذشته بیش از ۱۳۵ تن چوب و زغال جنگلی قاچاق در استان چهارمحال و بختیاری کشف و ضبط شده است. همچنین گفته می‌شود که در استان اصفهان هم هر ماه محموله‌های قاچاق درختان بلوط بسیاری از استان و استان‌های همجوار به ۸۰۰ کوره زغال‌گیری غیرمجاز شهرستان‌های اطراف اصفهان می‌رسد که منجر به تولید ۱۵۰۰ تن چوب زغال در ماه می‌شود. همین آمار و ارقام که تنها بخش کوچکی از معضل پیش آمده را نشان می‌دهد، گواهی بر زوال روزانه بلوطستان‌های زاگرس است. بنابر این نه تنها اجرای درست و همه جانبه طرح تنفس جنگل‌ها در کشور ضرورتی انکارناپذیر است، بلکه باید گشت‌های شبانه یگان حفاظت از محیط‌زیست نیز افزایش یابد و قوانین محکم‌تری برای جلوگیری هرچه بیشتر از دست درازی به بلوطستان‌های زاگرس نوشته شود. در کنار این موارد با توجه به اینکه زاگرس مدت‌هاست با معضل آتش سوزی‌های گاه و بی‌گاه و هجوم انواعی از آفات دست و پنجه نرم می‌کند هم باید هرچه سریع متولیان برای احیای این جنگل‌ها برنامه‌ریزی جامعی ارائه دهند. لازم به ذکر است که جنگل‌های زاگرس با ۶ میلیون هکتار مساحت حدود ۴۰ درصد جنگل‌های ایران را تشکیل می‌دهد. همچنین ۷۰ درصد گونه‌های جنگلی زاگرس را هم به بلوط‌ها اختصاص داده می‌شود که این جنگل‌ها در ۱۲ استان کشور گسترده شده است. جنگل‌هایی که براساس مطالعات پالینولوژی در حدود ۱۴ تا ۱۵ هزار سال قبل با درختان پراکنده بلوط و بنه تشکیل شده و از ۵ هزار سال پیش جنگل‌های متراکم و نیمه متراکم بلوط به طور کامل در این منطقه ایجاد شده است. بلوطستانی که به عنوان تنفس ایران شناخته می‌شود و لازم است متولیان تمام تلاششان را برای حفاظت و احیای آن‌ها به کار گیرند.
