سرویس سبک زندگی جوان آنلاین: امروزه با بررسیها و مطالعات انجام شده در زمینه کتاب و کتابخوانی در سطح جامعه شاهد ایجاد چرخههای معیوب در رواج فرهنگ کتابخوانی هستیم. از جمله عوامل برجستهای که بر این روند اثرگذار است، عبارتند از: افزایش ارتباطات به شیوه مدرن و رواج استفاده از شبکههای اجتماعی اعم از اینترنت، ماهواره، تلگرام، اینستاگرام و...
بدون تردید در صورت عدم برنامهریزی و سرمایهگذاری در امر پراهمیت کتابخوانی در سطح جامعه و خانواده، در آیندهای نه چندان دور به جامعهای منفعل تبدیل خواهیم شد. در کل با وجود تمام معضلات بازار کتاب و کتابخوانی، بیعلاقگی مردم نیز به عنوان معضل اساسی در ایجاد این شکاف عمل کرده است. در واقع بیعلاقگی مردم به کتب مختلف در سه بخش خودنمایی میکند و علل برجسته آن را نشان میدهد. کاهش سرانه مطالعه کتاب، تیراژ کتاب، تیراژ روزنامهها و کاهش میزان چاپ در این حوزهها از علل اصلی و اساسی کاهشدهنده سرانه مطالعه در کشور است.
شکلگیری و ایجاد یک چرخه معیوب برای فرهنگ مطالعه در جامعه باعث افول کلی فرهنگ میشود. چون کتابها گنجینهها و دادههای اطلاعاتی و دانش پایه برای هر قشر جامعه محسوب میشوند. در حالی که افراد جامعه با مطالعه کتب مختلف علاوه بر آثار آن بر اذهان، افکار و تفکرات، شعور و آگاهی خود و جامعه را ملاحظه میکنند و این باعث ارتقای سطح فرهنگ ملی و غنی شدن فرهنگ جامعه شده و در آخر این اجتماع با وجود چنین افرادی به جامعهای علمی و آگاه و روشن و دارای پایگاهی قدرتمند بدل خواهد شد.
با توجه به آمارهای رسمی و غیررسمیاعلام شده، مطالعهای که در سطح جامعه ما سرانه آن برای هر فرد حدود دو تا هفت دقیقه است، آماری فاجعهبار تلقی میشود. در صورتی که در بسیاری از کشورها سرانه مطالعه هر فرد حدود ۵۵ تا ۹۹ دقیقه است. در جامعه امروزی ما که هر روزه از میزان چاپ و نشر کتب کاسته شده و روند استفاده از ابزارها و شبکههای اجتماعی گوی زمان و اوقات فراغت را از ما میربایند، این امر به آسیبی فرهنگی تبدیل شده و لذا رسالت اهالی فرهنگ است که به فکر چارهای برای افزایش میزان کتابخوانی در میان اقشار مختلف جامعه باشند.
با گسترش چشمگیر فناوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی شاهد کاهش سرانه مطالعاتی کتاب به ویژه در میان کودکان و نوجوانان هستیم. اینترنت و قابلیتها و امکانات نرمافزاری جدید آن به خصوص در سالهای اخیر و فراگیر شدن شبکههای اجتماعی همچون فیسبوک، تلگرام و... ذائقه بسیاری از کاربران ایرانی را تغییر داده است.
برای عادت به کتابخوانی و بسترسازی فرهنگی برای آن، یک برنامهریزی صحیح و منطقی لازم است. بالطبع یکی از راههای ترویج فرهنگ کتابخوانی، مردمی کردن و تأمین منابع و ایجاد انگیزه در یکایک افراد جامعه است.
حمایت از نویسندگان و اهل قلم، استفاده از توان فکری و اجرایی عموم جامعه و فرهیختگان متعهد، مشارکت و استفاده از امکانات و مقدورات همه سازمانها، جمع کردن فعالیتهای کتاب و کتابخوانی در یک سازمان و اجرای یک رویه واحد و جلوگیری از اقدامات ناهماهنگ و پراکنده به منظور اعمال سیاستهای واحد و منسجم، تنوع و نوآوری و جذابیت در فعالیتهای کتابخوانی با رویکرد به نیازهای جوانان و نوجوانان، حمایت از ناشران و مؤلفان برای حمایت از تولید کتابهای مفید و ارزان و اثربخش، نظارت مداوم بر جریانات کتاب و کتابخوانی، استفاده از روش برنامههای تبلیغی، تشویقی، استفاده از ظرفیتهای موجود در سازمانهای مردمی برای ترویج فرهنگ کتابخوانی، ایجاد، توسعه، تجهیز و اداره کتابخانهها با استفاده از امکانات و روشهای عملی برای ارتقای توانمندی فکری افراد جامعه، از جمله محورهایی است که در راستای ترویج و نهادینه کردن فرهنگ کتابخوانی باید مد نظر قرار گیرد.
برای افزایش روند مطالعه و خرید کتب مختلف در جامعه باید علاوه بر اقداماتی که هر ساله انجام میدهیم، (اعم از برگزاری نمایشگاههای کتاب و تخفیفات برای خرید کتب مختلف و...) از راهکارها و شیوههای کمکی جدید نیز بهره گیریم، همانند ایجاد سمنها یا جایگاههای فرهنگی برای عرضه و معرفی کتب مختلف در سطح جامعه و یا اجرای برنامهها و ایجاد مراکز خلاقانه.
از جمله اقداماتی که در کشور ما نیز گاهی انجام میشود، این است که با استفاده از ظرفیت و قدرت سمنها در سطح جامعه اقدامات برای رواج کتابخوانی را گسترش دهیم، از جمله اعطای کتب به عنوان هدیه در مراسم مختلف، اعیاد و مسابقات.
هر ساله با فرارسیدن سال جدید شاهد رونق گرفتن بازار چاپ و نشر هستیم و میبینیم این بازار با هجمه سفارشها برای چاپ انواع و اقسام تقویم مواجه میشود، تقویمی که معمولاً باطل شده آن را دور میریزند یا در طول سال در گوشه قفسههای کمدهایمان خاک میخورند. بهتر است به جای اهدای سررسید تصمیم بگیریم به دیگران با توجه به سن و سلیقهشان کتاب هدیه بدهیم و با این اقدام گامی در جهت افزایش آمار تولید کتاب و نشر و قدمی برای رونق کتابخوانی برداریم.