سرویس اقتصادی جوان آنلاین: دلالانی که در روز‌های پایانی اسفند‌ماه با خرید شکر به صورت انبوه بازار را به هم ریختند، اکنون در سایه کاهش تولید روغن نیمه جامد از توزیع آن جلوگیری کرده و موجب نایاب شدن آن در بازار شده‌اند. این فرصت‌طلبان که در انتظار افزایش ۲۰ درصدی قیمت‌ها هستند و انبارهایشان را پر کرده‌اند، به مشتریان دائمشان به صورت پنهانی با قیمت بالاتر از نرخ مصوب می‌فروشند.
پس از سه سال تثبیت قیمت انواع روغن خوراکی در کشور، این کالای اساسی در سال ۹۷، دو‌بار مجوز افزایش قیمت گرفته است و در حال حاضر نیز در انتظار افزایش ۲۰ درصدی قیمت‌هاست. از‌این‌رو از ابتدای اسفند‌ماه تاکنون توزیع روغن نیمه‌جامد به صفر رسیده است و عمده‌فروشان و خرده‌فروشان از فروش آن به امید گرانی قیمت‌ها در آستانه ماه مبارک رمضان خودداری می‌کنند.
به گفته فعالان بازار، ۹۰ درصد مواد‌اولیه صنعت روغن از بازار‌های خارجی تأمین می‌شود و در سال گذشته، کلزا، سویا، آفتابگردان و... با افزایش قیمت مواجه شد، به‌طوری‌که به‌رغم تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات، کارخانجات تولید روغن در آستانه زیان‌دهی قرار گرفتند و تولید‌کنندگان معتقدند که نمی‌توانند با قیمت‌های کنونی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان به تولیدشان ادامه دهند.
گزارش‌های رسیده از بازار حاکی از آنست که در حال حاضر تولید و توزیع انواع روغن مایع، طبق روال گذشته است، اما توزیع روغن نیمه جامد در ۵۰ روز اخیر به صفر رسیده و دلالان با قیمت بالاتر از نرخ مصوب به صورت محدود به فروش می‌رسانند و بازرسان تعزیرات و سازمان حمایت نیز همچنان سکوت کرده و موضوع نایاب شدن روغن و توزیع نشدن آن را پیگیری نمی‌کنند.
موسوی یکی از عمده‌فروشان روغن در بازار مولوی تهران می‌گوید: قیمت‌ها روزانه افزایش می‌یابد و با توجه به اینکه ماه رمضان در پیش است، ناچاریم توزیع را کاهش دهیم تا در ماه رمضان با مشکل مواجه نشویم. وی از وجود روغن در برخی از انبار‌های واسطه‌ها خبر می‌دهد و می‌افزاید: در تهران و سایر شهرستان‌ها موجودی انبار‌ها مناسب است، اما ما مجبوریم پیش‌بینی‌های لازم را برای ماه پر‌مصرف رمضان بکنیم. وی در پاسخ به این پرسش که آیا واسطه‌ها و عمده‌فروشان به تازگی مسئولیت تنظیم بازار روغن را به دست گرفته‌اند و ستاد تنظیم بازار چه مسئولیتی دارد؟ می‌گوید: بازار رها شده و ما عمده‌فروشان هم اگر بازار را رها کنیم قیمت روغن مانند پیاز، سیب‌زمینی و گوشت سر به فلک می‌کشد.
محدودیت در واردات مواد‌اولیه
در این خصوص مدیر‌عامل و نایب رئیس هیئت مدیره شرکت مارگارین در گفت‌وگوی اختصاصی با «جوان» می‌گوید: ذخایر روغن کشور رو به کاهش است و برای اینکه با مشکل جدی در تأمین نیاز داخلی مواجه نشویم، مسئولان باید برای تأمین و تخصیص ارز برای واردات روغن خام و مواد‌مصرفی صنعت روغن‌نباتی فکر اساسی کنند. در غیر این صورت در تنظیم بازار به ویژه برای ماه رمضان با مشکلات جدی روبه‌رو خواهیم بود.
حسین نیکخواه می‌افزاید: قیمت‌گذاری اشتباه تعزیرات و افزایش نهاده‌های تولید در سال گذشته موجب افزایش قیمت تمام شده است و کارخانجاتی که اجازه توزیع کالا در بازار غیر‌رسمی را ندارند، تولید روغن نیمه‌جامد را متوقف کرده‌اند.
وی می‌گوید: شرکت مارگارین از سال گذشته تولید روغن نیمه‌جامد در حلب‌های ۱۷کیلویی که مصارف صنفی دارد متوقف کرده است؛ چراکه نرخ مصوب ۹۸ هزار و ۳۰۰ تومان و قیمت تمام شده آن برای کارخانه ۱۰۸ هزار تومان بود. بر‌اساس مصوبه سازمان حمایت، تولید هر کیلو روغن ۲۰ هزار تومان زیان دارد، از این رو برخی از کارخانجات تولید را کاهش داده یا متوقف کرده‌اند.
نیکخواه تأکید می‌کند: روزی نیست که از شهر یا استانی خبری به من نرسد که کمبود روغن به‌خصوص در حوزه صنف و صنعت وجود دارد، اگر وضعیت قیمت‌گذاری اصلاح نشود ما در آینده شاهد آشفتگی خواهیم بود، چون شرکت‌ها سعی می‌کنند به هر طریق از زیان‌دهی خارج شوند. نکته دیگر آنکه با توجه به فرارسیدن ماه مبارک رمضان و اوج مصرف روغن در این ماه باید برای وضعیت بازار فکری شود. اکنون بازار سیاه تشکیل شده، اما به جای اینکه تولیدکننده سود ببرد دلال‌ها این وسط سود کلانی می‌برند.
وی در خصوص درخواست افزایش قیمت به سازمان می‌افزاید: فعلاً درخواست افزایش قیمت در سازمان حمایت مسکوت مانده، ظاهراً تا پایان ماه مبارک رمضان هیچ افزایش قیمتی نخواهیم داشت.
وی محدودیت واردات نهاده‌های تولید را دلیل دیگر کاهش یا توقف تولید روغن نیمه‌جامد عنوان می‌کند و می‌گوید: بیشترین واردات مواد‌اولیه از روسیه انجام می‌گیرد و بانک مرکزی محدودیت تخصیص روبل دارد وکارخانجات مجبورند به جای روبل، لیر ترکیه بگیرند و با پرداخت ۸ تا ۱۰ درصد هزینه لیر را به روبل تبدیل کرده و مواد‌اولیه وارد کنند. علاوه بر این در حال حاضر فقط با هالک بانک می‌توانیم کار کنیم که این بانک نیز با کارخانجاتی که سهامدار دولتی دارد بسیار محدود کار می‌کند.
نیکخواه می‌افزاید: کارخانجاتی که صادرات روغن دارند در واردات مواد‌اولیه مشکلات کمتری دارند.
