سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: از هفت فیلم اکران نوروز ۹۸، سه فیلم با استقبال خوب مواجه شد و سه فیلم در وضعیت متوسط رو به پایین و یک فیلم به معنای واقعی کلمه شکست خورده است.
اختلاف میزان فروش میان پرفروش‌ترین فیلم اکران عید با کم‌فروش‌ترین فیلم چیزی بیش از ۲۰ برابر است. فیلم سینمایی رحمان ۱۴۰۰ که از ساختار فنی و محتوایی فوق‌العاده ضعیفی برخوردار است با عبور از مرز ۱۶ میلیارد تومان فروش بلیت در صدر جدول قرار گرفته و فیلم «غلامرضا تختی» تنها فیلمی است که میزان فروش آن هنوز از یک میلیارد تومان عبور نکرده است. این وضعیت واقعاً باید یک زنگ خطر برای سینمای ایران قلمداد شود.
چرا کسی سراغ تختی را نگرفت؟!
فیلم سینمایی «غلامرضا تختی» ساخته بهرام توکلی برای موفقیت در اکران نوروزی همه چیز را روی کاغذ داشت. این فیلم با سرمایه‌گذاری بخش دولتی و بنیاد سینمایی فارابی با بودجه خوبی ساخته شد و در جشنواره فیلم فجر نامزد دریافت سیمرغ بهترین فیلم نیز بود و تا حدود زیادی نظر منتقدان و کارشناسان را نیز تأمین کرده بود. پرداختن به زندگی غلامرضا تختی، پهلوان معاصر ایران که پایان زندگی‌اش یک ابهام بزرگ و یک تعلیق سینمایی به شمار می‌رود، برگ برنده دیگر فیلم تختی بود. محبوبیت افسانه‌ای تختی در میان مردم هم عاملی بود که می‌توانست به عنوان پتانسیل خوب فروش روی آن حساب کرد، اما در عمل اتفاق‌های دیگری افتاد. زمانی که رقبایی، چون «شبی که ماه کامل شد» از اکران نوروزی انصراف دادند، تصور این بود که فیلم «غلامرضا تختی» می‌تواند به برگ برنده اکران نوروز ۹۸ تبدیل شود. پیش از اکران نیز شخصیت‌های ورزشی و هنری مردم را به دیدن این فیلم دعوت کردند ولی فروش نامناسب این فیلم برای دوستداران تختی شوک‌آور شد. محمدرضا طالقانی، پیشکسوت کشتی که روز اول جشنواره فجر برای دیدن تختی به پردیس ملت رفته و مردم را به دیدن آن تشویق کرده بود، پس از مواجه شدن با شکست تجاری این فیلم می‌گوید: «متاسفم که تا به حال این فیلم از طرف مردم آن‌طور که شایسته نام جهان پهلوان تختی است حمایت نشده و شاید تعداد محدود سالن‌ها و سینما‌ها هم مزید بر علت است.»
امیر حاج رضایی مفسر ورزشی نیز از اینکه مردم به فیلم تختی کم‌لطفی کرده‌اند، گلایه‌مند است و می‌گوید: «تختی در زمان حیات هم مظلوم بود و تنها. همان اتفاقی که در فیلم هم به آن اشاره شده و در نهایت به مرگش منجر شد، البته تلاش سازندگان این فیلم سینمایی برای معرفی یک قهرمان به نسل جوان ستودنی است؛ کاری که در اوج مهارت، هنر و زیبایی شناسی انجام شده و متأسفم که این بار هم تختی را تنها گذاشتیم.» شکست تجاری فیلم تختی می‌تواند یک عامل دیگر هم داشته باشد و آن جا نیفتادن ژانر «بیوگرافیک» در سینمایی می‌باشد که فیلم‌های کمدی انتخاب اول دوستداران سینماست و هنوز هم میان سلیقه منتقدان سینما و مردم یک فاصله بزرگ قرار دارد.
الگوی تکراری که هنوز خوب می‌فروشد
فیلم سینمایی «تختی» نمی‌فروشد، چون در آن چهره‌های بفروش سینما حضور ندارند. قهرمان فیلم تختی یک نابازیگر است، اما در عوض دو بازیگر اصلی فیلم «رحمان ۱۴۰۰» دو چهره سینمایی و تلویزیونی پرمخاطب هستند. مهران مدیری و محمدرضا گلزار که به واسطه اجرای برنامه‌های تلویزیونی، به اصطلاح روی بورس هستند، در یک همکاری سینمایی روی پوستر فیلم «رحمان ۱۴۰۰» به کارگردانی منوچهر هادی قرار گرفتند. منوچهر هادی پس از تجربه در سینمای اجتماعی، روی ساخت کمدی‌های تجاری تمرکز کرده و موفقیت‌های او صرفاً در گیشه رقم می‌خورد، اما سه اثر اخیر او به لحاظ سینمایی قطعاً برای او شکست است. وی پس از موفقیت نوروزی «من سالوادور نیستم» با «رحمان ۱۴۰۰» باز هم عنوان پرفروش‌ترین فیلم اکران عید را به دست آورده و اختلاف معناداری را با دیگر فیلم‌های حاضر در اکران نوروز ۹۸ ایجاد کرده است.
«رحمان ۱۴۰۰» یک کمدی سطحی است که روی دوم سکه سینمایی است که در آن «غلامرضا تختی» با همه ارزش‌های فنی‌اش نمی‌فروشد؛ فیلمی که ملغمه‌ای از شوخی‌های رکیک و داستان‌های تکراری و نخ نماست. فروش کمدی «رحمان ۱۴۰۰» می‌تواند حتی رکورد فروش «هزارپا» را تهدید کند. این فیلم در صورت حفظ روند فروش بیش از یک‌میلیارد تومان در روز، می‌تواند عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال ۹۸ را از هم اکنون برای خود رزرو کند.
چراغ روشن سینمای اجتماعی.
اما از سویی دیگر فیلم سینمایی «متری شیش و نیم» را می‌توان چراغ روشن سینمای اجتماعی در اکران عید دانست؛ فیلمی که فیلمسازش با ساخت «ابد و یک روز» به سینمای ایران معرفی شد. «متری شیش و نیم» به کارگردانی سعید روستایی توانسته در یک رقابت تقریبا نابرابر با فیلم‌های کمدی، عنوان دومین فیلم پرفروش را به دست آورد. این دومین فیلمی است که بعد از حضور در جشنواره فجر راهی اکران نوروزی شده است. این فیلم در آستانه فروش ۱۱ میلیارد تومانی قرار دارد و فاصله زیادی با فیلم‌های پس از خودش در جدول فروش دارد.
کمدی‌های شکست‌خورده
به جز فیلم «رحمان ۱۴۰۰» که به صدر جدول فروش چسبیده است، فیلم‌های کمدی «چهار انگشت»، «زندانی‌ها» و «ژن خوک» در اکران عید حضور دارند که هیچ کدام از وضعیت مناسبی در فروش برخوردار نیستند. در این بین «چهار انگشت» با فروش ۴ میلیارد تومانی اگر چه در رتبه سوم پرفروش‌های نوروزی قرار گرفته است ولی فاصله‌اش با فیلم‌های اول و دوم نشان‌دهنده یک شکست تجاری است. «چهار انگشت» به کارگردانی حامد محمدی هم از الگو‌های تکراری در فیلم‌های کمدی ایرانی استفاده می‌کند، برخورد ایرانی‌ها با فرهنگ غیربومی دستمایه ایجاد موقعیت‌های کمیک می‌شود!
بعد از «چهار انگشت» فیلم «زندانی‌ها» ساخته مسعود ده‌نمکی قرار دارد؛ فیلمی که بسیار نازل‌تر از انتظار‌ها ظاهر شد و حتی نتوانست موفقیت‌های مسعود ده‌نمکی در آثار قبلی را تکرار کند. «زندانی‌ها» با ترکیبی از بازیگران سریال‌های تلویزیونی کمی بیش از ۲ میلیارد تومان فروخته است. سعید سهیلی که با ساخت قسمت دوم فیلم «گشت ارشاد»، مدتی در صدر جدول پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران قرار داشت با «ژن خوک» یک شکست تمام‌عیار تجاری را تجربه کرده است. «ژن خوک» حتی پایین‌تر از تنها فیلم ژانر کودک اکران عید یعنی «آهوی پیشونی سفید ۳» قرار دارد. موفق نبودن فیلم ژانر کودک «آهوی پیشونی سفید ۳» به عنوان تنها نماینده ژانر کودک در اکران عید هم نشان می‌دهد که به دلیل ضعف مدیریت سازمان سینمایی خانواده‌ها تمایلی به دیدن فیلم‌های کودکانه ندارند و اگر قرار باشد به سینما بروند، سینمای کمدی را با همه ناهنجاری‌هایش به سینمای کودک ترجیح می‌دهند.
