سرويس فرهنگ و هنر جوان آنلاين: انقلاب اسلامی بیش از هر چیز انقلابی فرهنگی است و گام دوم انقلاب نیز اگر در عرصه فرهنگ و هنر جدی گرفته شود میتواند به پیش رفتن اهداف انقلاب کمک کند. امروز و پس از گذر از ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی در عرصه فرهنگ و هنر اگر چه با نقطه آرمانی فاصله زیادی داریم، اما واقعیت این است که پیشنیاز هر پیشرفتی با تحول فرهنگی امکانپذیر است. برای همین به نظر میرسد صداوسیما، سینما و مراکز مختلف فرهنگی کشور بیش از دیگران باید برای ایجاد تحول در روشها و احتمالاً برخی بینشها احساس تکلیف کنند.
به جرئت هیچ چیز به اندازه رشد معنویت و اخلاق در کشور یا به معنای دیگر رشد فرهنگ عمومی نمیتواند زمینهساز تحقق اهداف دیگر انقلاب باشد. این یک سؤال کلیدی است که امروز نسبت تولیدات فرهنگی و هنری کشور که حجم قابل توجهی از آن به واسطه بودجههای عمومی ساخته میشوند تا چه اندازه در رشد معنویت و اخلاق تقشآفرین هستند. به طور قطع این موضوع با شاخصهای کمی قابل احصا نیست، اما تا حدودی میتوان درباره نسبت تولیدات با مسئله ارتقای اخلاق و معنویت نظر داد. در گام دوم انقلاب رشد فضایل اخلاقی و معنوی اگر محور امور نباشد نمیتوان نسبت به هیچ گونه پیشرفت مادی خوشبین بود.
رهبری معظم انقلاب در بیانیهای که اخیراً با عنوان گام دوم انقلاب خطاب به ملت ایران نوشتند به این مسئله اینگونه اشاره میکنند: «معنویت به معنی برجسته کردن ارزشهای معنوی از قبیل: اخلاص، ایثار، توکل، ایمان در خود و در جامعه است و اخلاق به معنی رعایت فضیلتهایی، چون خیرخواهی، گذشت، کمک به نیازمند، راستگویی، شجاعت، تواضع، اعتمادبهنفس و دیگر خلقیات نیکو است. معنویت و اخلاق، جهتدهنده همه حرکتها و فعالیتهای فردی و اجتماعی و نیاز اصلی جامعه است؛ بودن آنها، محیط زندگی را حتی با کمبودهای مادی، بهشت میسازد و نبودن آن حتی با برخورداری مادی، جهنم میآفریند. شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هر چه بیشتر رشد کند برکات بیشتری به بار میآورد، این، بیگمان محتاج جهاد و تلاش است و این تلاش و جهاد، بدون همراهی حکومتها توفیق چندانی نخواهد یافت. اخلاق و معنویت، البته با دستور و فرمان به دست نمیآید، پس حکومتها نمیتوانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند، اما اولاً خود باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند و ثانیاً زمینه را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند و به نهادهای اجتماعی در این باره میدان دهند و کمک برسانند، با کانونهای ضدمعنویت و اخلاق، به شیوه معقول بستیزند و خلاصه اجازه ندهند که جهنمیها مردم را با زور و فریب، جهنمی کنند. ابزارهای رسانهای پیشرفته و فراگیر، امکان بسیار خطرناکی در اختیار کانونهای ضدمعنویت و ضداخلاق نهاده است و هماکنون تهاجم روزافزون دشمنان به دلهای پاک جوانان و نوجوانان و حتی نونهالان با بهرهگیری از این ابزارها را به چشم خود میبینیم. دستگاههای مسئول حکومتی در این باره وظایفی سنگین بر عهده دارند که باید هوشمندانه و کاملاً مسئولانه صورت گیرد و این البته به معنی رفع مسئولیت از اشخاص و نهادهای غیرحکومتی نیست. در دوره پیشِرو باید در این بارهها برنامههای کوتاهمدت و میانمدت جامعی تنظیم و اجرا شود.»
برای گام دوم انقلاب زمانی زمینه بروز و ظهور بهتر فراهم میشود که انقلابی درونی در آحاد جامعه ایجاد شود. برای درونی کردن فضایل اخلاقی و معنوی بیتردید دستگاهها و مراکز فرهنگی لازم است، در شیوهها و روندهای خود تجدیدنظر کرده و روشهای تکراری و امتحان پس داده را کنار بگذارند و از شیوههای بهروزتری که توان ایجاد ارتباط با نسل جوان با اقتضائات جدید را دارند استفاده کنند، برای گام بعدی باید برنامه داشت، فکر کرد، درباره برخی رویکردها بازنگری کرد، فکرها و نیروهای جوان را بازی داد و طرحی نو در انداخت.
آنچه رهبری انقلاب در بیانیه گام دوم درباره اهمیت سبک زندگی به آن اشاره میکنند به واقع اهمیت محوری موضوع فرهنگ و تکلیف انقلابی دستگاههای متولی فرهنگ را تذکر میدهد؛ سخن لازم دراینباره بسیار است. آن را به فرصتی دیگر وامیگذارم و به همین جمله اکتفا میکنم که تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیانهای بیجبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملت ما زده است. مقابله با آن، جهادی همهجانبه و هوشمندانه میطلبد که باز چشم امید در آن به شما جوانهاست.
امروز لازم است دستگاههایی، چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، صداوسیما و مراکز مختلف فرهنگی بودجهخوار کشور که بخش قابل توجهی از امکانات را در اختیار دارند خود را مخاطب جدی بیانیه گام دوم رهبری معظم انقلاب درباره انقلاب بدانند و برای ایجاد تحول در روشها به طور حساب شده و علمی اقدام کنند. نظام فرهنگی کشور باید گام دوم را محکمتر و حسابشدهتر بردارد. پیشنیاز این مسیر روحیه جهادی و انقلابی و فهم اقتضائات و پیچیدگیهای فرهنگی است.