چهارشنبه سوری یکی از سنتهای دیرینه ایرانیان است که در آخرین چهارشنبه سال با آیین خاص خود برگزار میشد، اما سالهاست با ورود مواد منفجره این شب به واقعهای هولناک تبدیل شده است. بسیاری از افرادی که در این شب نامشان در میان حادثه دیدگان ثبت میشود نوجوانان و جوانان هستند از همین رو نگاه جامعهشناسان و روانشناسان به این موضوع هیجان محور است که باید این هیجانات در طول سال تخلیه شود، اما از آنجا که بستری برای تخلیههیجانات وجود ندارد چهارشنبه سوری به زمینهای برای بروز آن تبدیل شده است و این افراد با انجام رفتارهای خطرناک موجب آسیب به خود و دیگران میشوند.
پیامدهای ناگوار این شب گسترهای از افراد جامعه را درگیر میکند. همه ارگانهای خدماتی از جمله بیمارستانها، آتشنشانیها و... به حالت آماده باش در میآیند. مغازهها و ادارهها زودتر از هر زمان دیگری تعطیل میشوند و با فرا رسیدن شب صدای انفجار باعث وحشت افراد به خصوص بیماران، کودکان و سالخوردگان میشود، اما مهمترین پرسش که هر ساله تکرار میشود این است که برای عبور آرام از این چهارشنبه آتشین چه باید کرد؟ پاسخ این پرسش، اما به زمانی باز میگردد که ورود لوازم آتشین بدون مقدمه قدم به این چهارشنبه گذاشت بدون اینکه درباره واقعیتی که امکان بروز داشت تحقیق و اطلاع رسانی صورت گیرد. این موضوع همه پیامدهای نوظهور را شامل میشود به این معنی که پیامدهای نوظهور قدم به داخل زندگی اجتماعی میگذارند و آن قدر آسیب به جای میگذارند تا اینکه ساختارهای مدیریتی جامعه به فکر تلاش برای پیشگیری از وقوع سوانح و حوادث کنند. در حال حاضر هم چارهای جز توجه به تلاش برای آگاهیسازی عمومی برای پیشگیری از وقوع آسیبها در این شب وجود ندارد که نیازمند مشارکت عمومی مردم و متولیان امر است. در این جا این نکته حائز اهمیت است که بدون آگاهسازی جوانان و مقابله با رفتارهای غلط و جلوگیری از خطرهای ناشی از آن، رفتار قهرآمیز خانوادهها نه تنها از ایجاد این حوادث جلوگیری نمیکند بلکه موجب مخفی کاری فرزندان و بروز حوادث بزرگتر و غیر قابل جبران خواهد شد. بنابراین ایمنی مستلزم آموزش و قبل از آن آگاهی است. آگاهی از خطرها و شیوه مقابله با آن، برای آموزش نیز همکاری دستگاههای مختلف از قبیل: آموزش و پرورش، دانشگاهها و رسانههای تأثیرگذار از جمله صدا و سیما، برپایی کارگاههای مختلف در طول سال برای کنترل و روشهای کنترل این هیجانات یکی دیگر از راهحلهای مؤثر جهت جلوگیری از این رفتارهای غلط است.
اگرچه فروش مواد محترقه از سوی نیروی انتظامی منع شده است، اما هر سال با نزدیک شدن به روزهای پایانی سال و چهارشنبه سوری، برخی از فروش این مواد، درآمدهای میلیونی به جیب میزنند و تنها به فکر پرکردن کیسههایی هستند که به قیمت جان، مال و روان مردم تمام میشود؛ لذا توقع میرود تا پلیس با قاطعیت و توان مضاعف با سازندگان و عرضهکنندگان اینگونه اقلام برخورد کند. امید است با انجام رفتارهای مسئولانه از طرف مردم و مسئولان و تصمیمگیریهای مدبرانه در این فضای آشفته فرهنگی، از این انحراف پیشگیری شود و شاهد فضایی شاد برای مردم باشیم.