سرویس جامعه جوان آنلاین: آنطور که مهدی شادنوش، سرپرست مرکز مدیریت پیوند و امور بیماریهای وزارت بهداشت میگوید: «تاکنون بیش از ۵۰هزار پیوند کلیه در کشور انجام شده که حدود ۶۰ درصد از اهداکنندگان مرگمغزی و ۴۰ درصد از اهداکنندگان زنده است، اما ۸ هزار و ۶۰۰ بیمار کلیوی در نوبت پیوند هستند.» این بدین معناست که اگر روال اهدای کلیه و پیوند از افراد زنده غیرفامیل متوقف شود، نیمی از ظرفیت پیوند عضو از دست میرود و فهرست انتظار پیوند کلیه افراد دیالیزی طولانیتر خواهد شد. به همین خاطر دکتر ناصر سیمفروش با تأکید بر اهمیت پیوند کلیه از اهداکننده زنده غیرفامیل در پیوند کلیه و «مدل ایرانی پیوند» عمر کلیه پیوندی از دهنده زنده حدود ۱۵سال و از دهنده مرگ مغزی حدود ۱۰سال است، زیرا فرد اهداکننده از بین افراد سالم و فاقد هر نوع سابقه بیماری خاص انتخاب میشود؛ به گونهای که از ۵هزار پیوند کلیه صورت گرفته در مرکز ما حتی یک مورد هم مرگومیر نداشتهایم.
هزینه پیوند یک هفتم دیالیز
بنا به تأکید رئیس بخش جراحی پیوند کلیه بیمارستان شهید لبافینژاد هزینه پیوند کلیه تقریباً یک هفتم دیالیز است و عوارض و سختیهای آن نیز برای بیمار بسیار کمتر است. سیمفروش تصریح کرد: «اگر در زمینه پیوند از ابتکارات مختلفی مانند آغاز پیوند از غیرفامیل و جسد استفاده نمیکردیم، امروز بسیاری از بیماران خود را از دست میدادیم، ولی امروز کوتاهترین لیست انتظار برای پیوند کلیه را در دنیا داریم.»
یک پنجم از کلیه کافی است
دکتر محمدرضا رزاقی، پیوند ارولوژیست و رئیس اسبق دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتوگو با «جوان» با بیان اینکه کلیه از زنده موضوع تازهای نیست و اختصاص به کشور ما ندارد، میافزاید: «پیوند از بیمار مرگ مغزی پیش از این با محدودیتهایی مواجه بود که بعد از انقلاب با فتوای علما، با تشخیص کارشناسان خبره و با اجازه اولیایدم در همه کشور و در همه سطوح و نه فقط پیوند کلیه انجام میشود.»
دکتر رزاقی در پاسخ به این سؤال «جوان» آیا اهدای کلیه برای دهنده مشکلی ایجاد نمیکند، میگوید: «حتی اگر یک پنجم از کلیه یک بیمار باقیمانده باشد، برای زندگی عادیاش کفایت میکند. اما بدنی که با دو کلیه کار کرده و یک کلیه اهدا میشود، باید مراقبتهایی صورت گیرد چراکه تمام بار بدن روی همان یک کلیه میافتد. با رعایت رژیمغذایی و یک سری مراقبتهای دورهای مشکلی ایجاد نمیکند.» وی با اشاره به مواردی که فرد بعد از ۵۰-۶۰ سال زندگی به صورت تصادفی وقتی برای پیگیری بیماری دیگری مراجعه میکند، متوجه میشود که به طور مادرزادی یک کلیه داشته است، میافزاید: «همچنین هستند افرادی که در سالهای ۶۴- ۶۵ کلیهشان را اهدا کردهاند و هماکنون هیچ مشکلی ندارند، اما به هر حال کسی که کلیهاش را اهدا میکند باید تحتنظر باشد.»
تمام تدابیر برای ممانعت از پیوندهای زیرزمینی
آگهیهای خرید و فروش کلیه هنوز هم نه فقط روی دیوارهای اطراف خیابان شهید فرهنگحسینی و محل انجمن حمایت از بیماران کلیوی بلکه به شکل گستردهتر در فضای مجازی هست تا حاشیههای پیوند زیرزمینی و خارج از نوبت را داغ نگه دارد.
رزاقی در پاسخ به این سؤال که رد و بدل شدن مبلغی برای اهداکننده آیا موجب بروز فسادهایی در این زمینه نمیشود، اینگونه پاسخ میدهد: «وزارت بهداشت و انجمن حمایت از بیماران کلیوی از ابتدا مراقب این ماجرا بودهاند و هیچ بیمارستانی هیچ بیمار نیازمند پیوندی را بدون عبور از مسیر تعیینشده به صورت اختصاصی و ویژه نمیپذیرد.» از نگاه این ارولوژیست هیچ مبلغی نمیتواند با اهدای یک عضو برابری کند و به همین خاطر اهداکنندگان کلیه افرادی ایثارگر هستند که در مواردی هم هیچ پولی میان اهداکننده و گیرنده رد و بدل نمیشود و روال خاص قانونی و ارائه معرفینامه برای دریافت داروها از جمله مواردی است که موجبشده تا زمینههای فساد و عملهای زیرزمینی در حوزه پیوند کلیه از بین برود.
بنا به تأکید رزاقی، پیوند کلیه فقط در مراکز دولتی انجام میشود و از آنجایی که پیوند کلیه نیازمند امکانات خاصی است، حتی اگر افراد خارجی از بیرون از کشور با خود دهنده کلیه بیاورند، این کار انجام نمیشود و امکانات پیوند مخصوص هموطنان خودمان است و با دانش فنی موجود عمل پیوند جزو یکی از عملهای عادی و معمولی در کشور شده است.
به گفته این پزشک متخصص با رعایت اصول و مصرف داروهایی که مانع از پسزدن کلیه میشود و پیگیریهای خاص برای ممانعت از عفونت. خود من بیماری دارم که ۲۰ سال است پیوند کلیه شده و زندگیاش را میکند. رزاقی خطاب به مردم تأکید میکند: «افرادی که زمینههای ژنتیکی بیماریهای کلیوی، عفونت یا سنگ کلیه را دارند باید مراقبت کنند تا مبادا کلیهشان از کار بیفتد.»