حدود دوسال پیش بود که مدیرکل محیط زیست وقت استان قم با تأیید بحران زیست محیطی در دریاچه نمک، آن را تهدیدی جدی برای قم و استانهای مجاور عنوان کرد و گفت: «پیگیریهای لازم برای برطرف کردن این بحران صورت گرفته و اکنون منتظر اعتبارات ملی هستیم.» با گذشت زمان و بدون اینکه کار یا قدمی برای حفظ و احیای دریاچه برداشته شود حالا وضعیت دریاچه نمک قم بهعلت مدیریت نادرست و عدم تخصیص حقآبه قانونی آن وارد مرحلهای بحرانی شده و جالب اینکه باز هم مسئولان حاضر به دیدن این صورت آفتزده و قبول وضعیت بحرانی نیستند. تصاویری که از دریاچه منتشر میشود تنها ثبت وضعیت بحرانی آن نیست، بلکه مهر تأییدی است بر عدم مدیریت درست و اختصاص دادن حقآبهای که طبیعت به این دریاچه بخشیده بود و امروز آن را دریغ کردهاند.
نماینده مردم قم در مجلس با بیان اینکه دریاچه نمک در مرکز کشور واقع شده است و در این منطقه ۲۵ میلیون نفر سکونت دارند، به همین دلیل معضل دریاچه نمک بسیار جدیتر از دریاچه ارومیه است، میگوید: «مسئله محیطزیست و گرد و غبار از اهمیت ویژهای در استان قم برخوردار است و از هر اقدامی که به این مسئله ضربه بزند، جلوگیری میکنیم.» احمد امیرآبادی ادامه میدهد: «آب دریاچه نمک در طول سالهای اخیر کاهش پیدا کرده است و بازگشت آن بسیار دشوار است؛ اگر حقآبه دریاچه نمک اختصاص پیدا نکند، وضعیت دریاچه بسیار بحرانی میشود.» وی تأکید میکند: «وجود نیروگاه حرارتی در حریم شهری قم، یکی از مشکلات زیست محیطی استان قم است که باید فکری به حال آن شود و در خصوص ادامه فعالیتهای آن تصمیمگیری شود.» امیرآبادی میگوید: «با وجود آلایندگی بالای برخی از واحدهای تولیدی و صنعتی، اما هیچ گونه برخوردی با آنها نمیشود، محیطزیست باید برای استانداردسازی واحدهای آلاینده اهتمام جدی به خرج دهد.»
نمک قم رتبه نخست تولید ریزگردها
«حوضه دریاچه نمک در بین ۳۰ حوزه گرد و غبار کشور رتبه نخست را دارد و در بحرانیترین حالت ممکن قرار گرفته است.» اینها بخشی از حرفهای مدیرکل محیطزیست استان قم است که با بیان اینکه در حال حاضر شش تالاب زنده در استان قم وجود دارد و ۱۰ درصد از مناطق استان قم جزو مناطق حفاظت شده است، میگوید: «دو عامل گردو غبار و گازهای آلاینده باعث آلودگی هوای استان قم میشود؛ گرد و غبار موجود در استان قم بخشی مربوط به داخل کشور و برخی نیز منشأ خارجی دارد؛ افزایش پدیده گرد و غبار در استان قم موجب شده است در سالهای اخیر به عنوان آلاینده اصلی استان قم محسوب شود.» سیدرضا موسوی ادامه میدهد: «در سالهای گذشته سطح آب دریاچه نمک کم شده است و از سال ۲۰۱۰ دیگر آب قابل ملاحظهای در دریاچه وجود ندارد و در حال حاضر بیشترین کسری آب در حوضه دریاچه نمک اتفاق افتاده است.» وی تأکید میکند: «خشکی دریاچه نمک باعث از بین رفتن پوشش گیاهی و شوری آب و خاک منطقه شده که یک معضل بسیار بزرگ است و این مسئله آسیبهای بسیاری دارد؛ عدم اختصاص حقآبهها به دریاچه نمک و ایجاد سدهای متعدد، حدود ۴۰۰ هزار هکتار کانون تولید گردو غبار در استان قم تشکیل داده است که در فصلهای گرم سال مشکلات زیادی را برای استانهای مرکزی ایجاد میکند.» به گفته موسوی حوضه دریاچه نمک در بین ۳۰ حوزه گرد و غبار کشور رتبه نخست را دارد و در بحرانیترین حالت ممکن قرار گرفته است. با گذری به وضعیت و مشکلات دریاچه نمک قم مشخص میشود که هشدار درباره این دریاچه از سال ۴۵ به صدا درآمده بود و سوء مدیریتهایی طولانیمدت، کار را امروز به یک بحران رسانده است. از همان زمان هم اعلام شده بود حوضه دریاچه نمک ۲۵ درصد از جمعیت کشور را درگیر خود خواهد کرد. اما نکته حائز اهمیت این است که هر بار مسئولان گرد هم میآیند تا چارهای برای این معضل بیندیشند، به حرفهای دهان پرکن و بیاثر بسنده کرده و میروند تا همایش و سمینار و جلسه بعد و حرفهای بیعمل بعد.