چهل سال خدمت رساني و اجراي صدها هزار پروژه عمراني و بهداشتي و فرهنگي و آموزشي و اقتصادي در مناطق محروم

چتر حمايتي بنياد بالاي سر تمام مستضعفان ايران

 حوريه ملکي

  

وقتي چند ماه پيش رئیس بنیاد مستضعفان اعلام کرد که برای محرومیت‌زدایی از مناطق روستایی و محروم در سطح کشور دو هزار و ۶۰۰ طرح برای اجرا تصویب شده و از این تعداد یک هزار و ۲۵۰ طرح به بهره‌برداری رسیده است، به خوبي ميشد متوجه شد که بنياد مستضعفان اسبش را براي خدمت رساني به نيازمندان زين کرده و حالا حالاها بايد نامش را در صدر اخبار نهادهايي که در مناطق محروم حضور دارند و براي نيازمندان کار مي کنند، شنيد. چون اگر قرار باشد فقط به اقدامات اين نهاد در طول سال جاري بپردازيم مي توانيم سفري به کرمان و سيستان و بلوچستان و گلستان و اردبيل و نقاط ايران داشته باشيم. آنجا که ردي از بنياد به جا مانده و مي توان آثار رفع محروميت را به خوبي نظاره کرد.

 

***

 

بي شک بنياد مستضعفان را بايد يکي از پرتلاش ترين نهادهاي انقلابي در نظر داشت که با بهره مندي از يک مديريت کارآمد و مجموعه اي ماهر و خدوم توانسته در طول حيات خود خدمات بيشماري به نيازمندان و محرومان و جامعه هدف خود ارايه کند. نهادي که در زمينه هاي اشتغال و توليد، سلامت، کمک به تامين مسکن نيازمندان و ارايه خدمات آموزشي پرونده اي ويژه و پربار با خود به همراه دارد. نا گفته نماند بنياد مستضعفان تاکنون ۱۱ شرکت دانش بنیان از طریق خرید سهام اقلیت مورد حمایت قرار گرفته اند و همچنین با ۲۳ شرکت دیگر در شرکت‌های بنیاد، قرار داد منعقد شده و رو به افزایش است.

 

* تولدي مبارک

 

سنگ بنای تشکیل بنیاد مستضعفان بر پایۀ فرمان رهبر کبیر انقلاب و بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی (ره) در تاریخ نهم اسفندماه ۱۳۵۷ خطاب به شورای انقلاب اسلامی نهاده شد.

هیئت مؤسسین در نخستین اجلاس خود در تاریخ سوم تيرماه۱۳۵۸، اساسنامه بنیاد مستضعفان را در ۲۵ ماده و یک تبصره تنظیم کرد که به تأیید شورای انقلاب اسلامی رسید و بنیاد مستضعفان مطابق ماده ۸ آیین‌نامه اصلاحیه مؤسسات غیرانتفاعی به تاریخ سوم مردادماه۱۳۵۸ با شمارۀ ۱۹۸۳ در ادارۀ کل ثبت شرکت‌ها، به صورت غیرانتفاعی و دارای تابعیت ایرانی برای مدت نامحدود، به ثبت رسید. در تاریخ بيست و يکم تيرماه۱۳۵۹ لایحۀ قانونی اساسنامه بنیاد به تصویب شورای انقلاب اسلامی رسید و جایگزین اساسنامۀ هیئت مؤسسان گردید.

 

* بهره برداري از 1250 طرح سرمایه‌گذاری در کشور

 

اواسط آذرماه بود که رئیس بنیاد مستضعفان اعلام کرد: "برای محرومیت‌زدایی از مناطق روستایی و محروم در سطح کشور دو هزار و ۶۰۰ طرح برای اجرا تصویب شده و از این تعداد یک هزار و ۲۵۰ طرح به بهره‌برداری رسیده است."

محمد سعیدی‌کیا که در آیین واگذاری زمین‌های مسکونی توسط بنیاد مستضعفان به خانواده‌های محروم واجد شرایط بخش فیروز شهرستان کوثر صحبت مي کرد، اظهار داشت: "در راستای محرومیت‌زدایی در سطح کشور بنیاد مستضعفان تاکنون توانسته اقدامات گسترده‌ای انجام دهد که واگذاری 141 قطعه زمین مسکونی از سوی این بنیاد به محرومان بخش فیروز کوثر نمونه‌ای از این اقدامات است."

وی با اشاره به اقدامات انجام شده توسط بنیاد مستضعفان بیان کرد: "در راستای تامین مسکن محرومان در مناطق روستایی و نیز تامین مسکن برای خانواده‌های دارای دو معلول و بیشتر گام‌های جدی و اساسی توسط بنیاد در سطح کشور برداشته شده است تا این امر زمینه‌ساز محرومیت‌زدایی در کشور شود."

 رئیس بنیاد مستضعفان گفت: "در کنار تامین مسکن برای خانواده‌های دارای دو معلول و بیشتر، خانواده‌هایی که دارای فرزند سه‌قلو و بیشتر باشند نیز تحت پوشش این بنیاد قرار می‌گیرند تا از خدمات آن بهره‌مند شوند."

سعیدی‌کیا سرمایه‌گذاری برای ایجاد اشتغال در مناطق روستایی را از دیگر اقدامات بنیاد مستضعفان دانست و تصریح کرد: "برای این منظور در سطح کشور دو هزار و 600 طرح برای اجرا تصویب شده و از این تعداد یک هزار و 250 طرح عملیاتی شده و به بهره‌برداری رسیده است."

 

* دارائی‌های بنیاد

 

دارایی‌های بنیاد مستضعفان در بدو تأسیس شامل اموال و دارائی‌های سلسله پهلوی و عمال آن‌ها بوده که مصادره شده بود. به همین منظور عمده فعالیت بنیاد نیز شناسایی و تملیک این اموال بوده است. عدم تجانس دارائی‌ها مشکلاتی از قبیل: غیر اقتصادی بودن، قرار نداشتن در زنجیره ارزش، پراکندگی رشته فعالیت و ساختاری بوده است.

در سالیان اخیر سبد دارایی های بنیاد هم از حیث میزان و هم تنوع رشد چشم گیری داشته است. طی این سال‌ها سرمایه گذاری های جدید و اتخاذ استراتژی‌های معطوف به بهینه سازی سبد رشته فعالیت ها و جهت‌گیری سرمایه‌گذاری در دهه‌های گذشته بر توسعه رشته فعالیت های با ارزش‌افزوده بالاتر نظیر فناوری اطلاعات و ارتباطات، بانکداری، فولاد، ساختمان، سیمان و کشاورزی تمرکز داشته است. تامین مالی مورد نیاز برای انجام اقدامات بنیاد در حوزه اجتماعی و فرهنگی مبتنی بر درآمد‌های بخش اقتصادی خود و بدون دریافت بودجه از دولت است.

 

* تبدیل بنیاد به ياري رسان واقعي مستضعفان

 

شعار برنامه میان‌مدت پنجم بنیاد (۹۷-۱۳۹۴) «توانمندسازی اجتماعی، رشد بهره وری و رقابت سالم» مصوب گردید.

با تمرکز امور محرومیت‌زدایی و توانمندسازی در بنیاد علوی به‌عنوان بازوی اجرایی بنیاد و اختصاص حداقل ۳۰ درصد سود تقسیم شده سهم بنیاد برای انجام این امور توسط بنیاد علوی، بودجه آن از ۱۳۶ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۷۳۷ میلیارد تومان در سال ۹۷ افزایش یافت.

در مورد توسعه فعالیت‌های محرومیت‌زدایی و توانمندسازی در حوزه‌های مختلف می‌توان به این موارد اشاره کرد:

اشتغال و تولید

 پرداخت وام یارانه دار به واحد‌های کوچک و متوسط در روستا‌ها با عقد تفاهم‌نامه بین بنیاد علوی، بانک سینا، استانداری‌ها و معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم نهاد ریاست جمهوری که برای هر استان ۲۰ میلیارد تومان وام بانکی و برای هر طرح در روستا‌ها حداکثر ۲ میلیارد تومان و با ۵ درصد یارانه توسط بنیاد علوی و ۵ درصد توسط معاونت توسعه روستایی نهاد ریاست جمهوری اختصاص یافته، که تاکنون و تحت نظارت دقیق بانک سینا و بنیاد ۲۸۶۵ طرح با ۱۴ هزار میلیارد ریال مصوب و ۲۴۹۲ طرح با ۱۱.۶ هزار میلیارد ریال قرارداد منعقدشده است و ۱۵۵۲ طرح با اشتغال زایی ۱۰۸۳۵ نفر و سرانه ۴۲۸ میلیون ریال به بهره‌برداری رسیده و آثار بسیار خوبی داشته است.

کمک به ایجاد اشتغال در نقاط محروم با حمایت از راه‌اندازی بنگاه‌های اقتصادی کوچک و متوسط، کارگاه‌های صنایع‌دستی و طرح توسعه حمل‌ونقل بار و مسافر در روستا‌ها و مناطق کمتر توسعه‌یافته کشور با مشارکت کمیته امداد امام خمینی (ره)

سلامت

الف: کمک به ساخت بیمارستان‌ها مانند ابوذر اهواز که تحویل وزارت بهداشت و پس از تجهیز افتتاح شد، بیمارستان طالقانی آبادان که در مرحله ساخت است با پیشرفت ۶۰%، کمک به ساخت بیمارستان دزفول و ساخت بیمارستان مراوه‌تپه و کمک به تجهیز بیمارستان قلعه گنج و بیمارستان چالدران، مرکز خیریه آموزشی، پژوهشی و درمانی ابوعلی سینا شیراز و بیمارستان شریعتی تهران

ب: احداث مراکز سلامت شبانه‌روزی (۱۰ تختی) در ۳۹ منطقه محروم با مشارکت ۵۰ درصدی وزارت بهداشت و درمان که ۲۵ مورد تحویل و ۱۵ مورد تا پایان سال تحویل می‌شود و برای ۶۰ مورد در دو سال آینده تفاهم شده است. بانک سینا از صرفه جویی تبلیغات برای هر بیمارستان تا به حال، دو آمبولانس تهیه کرده است.

ج: ارتقاء سلامت مادران باردار و شیرده روستایی دچار سوء‌تغذیه در مناطق کمتر توسعه‌یافته کشور و توزیع سبد مواد غذایی بین مادران واجد شرایط، از ماه چهارم بارداری تا ماه ششم شیردهی، از آبان ماه سال ۱۳۸۷ آغاز شده است و با توسعه زیاد در حال اجرا هست؛ به‌طوری‌که در سال ۱۳۹۶ حدوداً تعداد ۸۰ هزار مادر تحت پوشش این طرح قرار گرفتند که از محل این طرح، اشتغال فراوانی برای تامین کالا‌ها و توزیع نیز ایجاد شده است.

واگذاری املاک علوی تاکنون ۷۳۰۰۰ مورد با مساحت حدود ۱۸۵ میلیون مترمربع با ارزش ۱۴۰۰ میلیارد تومان که با ۹۸ درصد تخفیف نسبت به ارزش کارشناسی واگذار گردیده است و باعث آرامش و خوشحالی زیاد مردم مناطق مورد اجرا شده است.

کمک به تأمین مسکن

 الف: خانوار‌های پر معلول، ۱۴ هزار خانوار با ۲ تا ۶ معلول با مشارکت ۴ دستگاه دیگر (بنیاد مسکن، بهزیستی، خیرین مسکن ساز و سازمان ملی مسکن) که تابه‌حال ۴۵۶۲ واحد مسکونی تحویل‌شده و بقیه نیز در جریان است.

ب: کمک به حل مشکل حاد مسکن افراد محروم و نیازمند با کمک بنیاد مسکن به تعداد ۹۵۸ متقاضی.

ج: طلاب فاقد مسکن با کمک بنیاد مسکن در مناطق شهری و روستایی ۵۰۰ مورد.

د: خانواده‌های دارای فرزندان سه‌قلو و بیشتر، مسکن تعداد ۴۵۴ خانواده، شیر خشک و پوشک ۳۷۲ خانواده و ۲۳۲ خانواده هم در سایر زمینه‌ها کمک شده اند.

خدمات در حوزه آموزش

الف: برگزاری اردو‌های دانش‌آموزی در ارودگاه امام خمینی (ره) با حدود سالانه ۱۱ هزار نفر و همچنین ارتقاء سطح علمی دانش آموزان مناطق محروم با عملکرد ۱۰۸ هزار دانش‌آموز در سال ۹۶.

ب: حمایت از دانشجویان مناطق محروم که در سال ۹۶ به ۵۷۳۰ دانشجو ۳۷ میلیارد ریال وام پرداخت شده است. ج: تحت پوشش قرار دادن تعداد ۲۵۰ دانش‌آموز مستعد از مناطق محروم با همکاری بنیاد نخبگان.

کمک به ساخت مدارس استاندارد جایگزین مدارس خشتی و گِلی در مناطق محروم کشور به تعداد ۱۳۰۰ کلاس درس با مشارکت ۵۰ درصدی با سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس که تاکنون ۳۰۰ کلاس به بهره‌برداری رسیده است.

کمک به ساخت زمین‌های ورزشی در مناطق روستایی شامل ۲۵۰ زمین ورزشی با مشارکت ۵۰ درصدی وزارت ورزش و جوانان که ۵۰ مورد به نتیجه رسیده است.

تأمین سیمان به‌صورت بلاعوض برای کمک به بازسازی مسکن مناطق روستایی آسیب‌دیده ناشی از حوادث غیرمترقبه با عملکرد ۳۰۶ هزار تن سیمان در سال ۹۶ و ۹۷ برای نواحی آسیب‌دیده از سیل و زلزله در ۱۰ استان کشور.

 

* حضور بنيادي ها، التيام بخش دل زلزله زدگان

 

کافيست يکسال به عقب بازگرديم. يعني پس از سفر محمد سعیدی کیا رئیس بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی به مناطق آسیب دیده کرمانشاه و اطلاع از نیازهای اولیه و ثانویه مناطق تحت تاثیر از زلزله؛ این بنیاد تصمیم گرفت مجموعه کمک های خود را در دو محور امدادرسانی اولیه و بازسازی ساماندهی کند.

در بعد امداد رسانی اولیه نهادهای مسئول و دخیل در امداد رسانی تأمین هر چه سریعتر آب معدنی برای ساکنان مناطق آسیب دیده را بسیار مهم ارزیابی کردند. یکی از مشکلات اصلی مناطق زلزله زده در ساعات اول حادثه تامین آب آشامیدنی شهر های و روستاهای آسیب دیده بود؛ چنانچه فرماندار قصر شیرین اعلام کرد آب این شهر کاملا گل آلود است و مدیر روابط عمومی آب منطقه ای کرمانشاه نیز اعلام کرد آب آشامیدنی قصر شیرین، سرپل ذهاب و بسیاری از روستاهای محل حادثه گل آلود خواهد شد.

از سویی دیگر تعمیر کانال های انتقال آب و تثبیت شرایط آنها در کوتاه مدت به دلیل پس لرزه های متعدد تقریبا غیر ممکن به نظر می رسید لذا مسئولان امر تنها راه سریع الوصول باقی مانده برای تامین آب آشامیدنی سالم را توزیع آب معدنی در مناطق تحت تاثیر می دانستند.

در همین راستا دو شرکت زمزم و بهنوش در راستای خدمات رسانی بهتر به زلزله زدگان و تامین نیازهای اولیه آنها حدود دویست هزار بطری آب معدنی را به مناطق زلزله زده ارسال کردند.

از سوی دیگر برخی زیرمجموعه های دیگر بنیاد مستضعفان از جمله بیمه سینا، بنیاد علوی، شرکت ایران چوب، هتل پارسیان کرمانشاه، شرکت فولاد کاوه، شرکت شهرسازی علوی، شرکت ونک ‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍پارک و بانک سینا تامین بخش قابل توجهی از اقلام اولیه ضروری برای مناطق زلزله زده شامل پتو، چادر، پوشاک بچه، لباس، کفش، سبدهای غذایی شامل کنسرو را برعهده گرفتند.

همچنین کارکنان و مدیران شرکت عمران و مسکن شمال متعلق به بنیاد مستضعفان علاوه بر اعلام آمادگی برای مشارکت در بازسازی مناطق آسیب دیده یک روز حقوق آبان ماه خود را به هموطنان آسیب دیده زلزله کرمانشاه اختصاص دادند.

از سوی دیگر بنیاد مستضعفان در بعد بازسازی،  تامین سیمان مناطق آسیب دیده از زلزله تا سقف صد هزار تن را برعهده گرفت. تجربه مشارکت بنیاد در بازسازی مناطق آسیب دیده از بلایای طبیعی نشان می دهد تامین سیمان این مناطق مانع از سواستفاده سودجویان و دلالان مصالح ساختمانی می شود و نقش بسزایی در تسریع بازسازی این مناطق دارد.

 

* فعالیت اشتغال‌زایی بنیاد مستضعفان در سیستان و بلوچستان

 

اواخر آذرماه امسال هم استاندار سیستان و بلوچستان گفت: "فعالیت اشتغال‌زایی و محرومیت زدایی بنیاد مستضعفان در سیستان و بلوچستان از امروز رسماً آغاز می‌شود.

احمدعلی موهبتی ادامه داد: "پیرو اقدامات مثبت بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی در شهرستان قلعه گنج استان کرمان در حوزه محرومیت زدایی و اشتغال‌زایی که با تکیه بر ظرفیت های مختلف از جمله دامی و شیلاتی در سال‌های اخیر صورت گرفته و موفق بوده، بر اساس تفاهم‌نامه ای که اخیراً میان بنیاد مستضعفان و استانداری سیستان و بلوچستان منعقد شده، قرار است سه شهرستان زهک، دلگان و قصرقند در استان به عنوان پایلوت محرومیت زدایی بنیاد فعال شود."

استاندار سیستان و بلوچستان تاکيد کرد: "قرار است بنیاد علوی به عنوان بازوی بنیاد مستضعفان در زمینه محرومیت زدایی با همکاری استانداری و فرمانداری های استان توسعه همه جانبه سه شهرستان را دنبال کند و در کنار این امور اقدامات زیربنایی و روبنایی نیز مورد توجه بنیاد است."

همان موقع موهبتي خاطرنشان کرد: "امروز هم قرار است طرح پیشرفت و آبادانی شهرستان زهک افتتاح شود و به یاری خداوند به زودی زهک به الگویی مناسب برای منطقه سیستان تبدیل شود."