فضای موسیقی تبریز از سال‌های دور، برای عموم شهروندان، اغلب حول موسیقی سنتی ایرانی و آذری شناخته می‌شود؛ این در حالی است که استعدادها و گرایش‌های جوانان نوجو، محدود به آثار قدیمی نیست.
ارکستر فیلارمونیک تبریز، به همین خاطر، از سه‌‌سال‌ونیم گذشته، همت کرده تا نشان دهد موسیقی تبریز، محدود به ماهنی‌ها و ترانه‌های عامیانه نیست. در میان جوانان موسیقی تبریز، گرایش‌های مهمی به موسیقی کلاسیک جهان وجود دارد. گرایش‌هایی که به شرط وجود بسترهای لازم، می‌تواند توده مردم را با آثار عمیق و تفکرآمیز موسیقی کلاسیک آشنا کند.
نشست خبری این ارکستر با حضور رهبر، تکنوازان و عوامل اصلی گروه، در سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تبریز برگزار شد.
یاشار شادپور، رهبر ارکستر فیلارمونیک تبریز، در این نشست، با معرفی رویکردهای کلی این ارکستر، گفت: ارکستر فیلارمونیک تبریز، طبق برنامه چند ساله، در سه ژانر فعالیت دارد؛ نخست، موسیقی فولک‌کلاسیک که همان موسیقی شناخته شده آذربایجان است، دیگری موسیقی کلاسیک جهانی که در قالب ارکستر و بعضاً با همراهی گروه کر اجرا می‌شود و سومی، گروه سولیست‌ها یا همان تکنوازان است.
وی تصریح کرد: طبق برنامه‌ریزی قبلی، برای کنسرت هفتم اسفند، روی ژانر سوم متمرکز می‌شویم و دو قطعه مهم را توسط گروه سولیست با همراهی یک تکنواز و ارکستر روی صحنه می بریم. این ترکیب، اصطلاحاً «کنسرتو» نامیده می‌شود.
وی دلیل انتخاب دو کنسرتو در قالب یک کنسرت را تفاوت این قطعات در دوره‌های مختلفی از تاریخ موسیقی کلاسیک عنوان کرد و افزود: کنسرتوی اول همان رِ مینور باخ است که به «دوران موسیقی باروک» مربوط می‌شود؛ کنسرتوی دوم که با همکاری «کوارتت گیتار» و ارکستر، تدارک دیده شده، بیشتر به موسیقی معاصر مربوط می‌شود و البته حال‌وهوای رمانتیک دارد.
رهبر ارکستر فیلارمونیک تبریز، اظهار داشت: این انتخاب، باعث می‌شود مخاطب راحت‌تر با ارکستر ارتباط برقرار کند و از تنوع آثار، لذت ببرد.
مهم‌ترین قسمت این کنسرت، به تکنوازی‌های منحصربه‌فرد سولیست‌ها مربوط می‌شود. «مانیا حسینی» فوق‌لیسانس پیانو دارد. حسینی، سابقه همکاری‌های جدی با ارکسترهای پایتخت را دارد و قرار است، در اجرای هفتم اسفند، قطعات دشواری از آثار پیچیده موسیقی کلاسیک را اجرا کند. شنیدن اجرای این سولیست، قطعاً در ارتقای ذهنیت پیانونوازی علاقه‌مندان تاثیرگذار خواهد بود.
بخش دیگر تکنوازی، به ساز گیتار مربوط می‌شود. سازی که در فضای موسیقی امروز، وجهه پاپ به خود گرفته و در کشورمان، تا حدود زیادی، از ریشه کلاسیک خود فاصله گرفته است.
شادپور با اشاره به همین عادت موسیقیایی، متذکر شد: اجرای پیشِ رو، از معدود دفعاتی است که در کشور، کنسرتوی کوارتت گیتار و ارکستر اجرا می‌شود؛ بیشتر دنبال این هستیم که ماهیت اصلی گیتار و توانایی ویژه این ساز را در موسیقی کلاسیک جهان ارائه دهیم.
وی اضافه کرد: «گروه سدار» یکی از گروه‌های پیشتاز در گیتارنوازی است که سال‌ها در جشنواره‌های مختلف درخشیده‌است.
موسیقی، به خودی‌خود در کشور ما دردها و رنج‌های سرسام‌آور دارد، به خصوص اینکه موسیقی ناشناخته از نوعد «فیلارمونیک» بخواهد در فضای تبریز سنتی، قد علم کند.
شادپور در پاسخ به این سوال که مشکلات اجرایی و مالی ارکستر فیلارمونیک تبریز به کجا رسیده‌است، گفت: مشکلات و موانع همیشه هست و تازگی ندارد. باید از امیدها و تلاش‌ها و دوستی‌ها صحبت کنیم و دست‌به‌دست هم دهیم تا موسیقی کلاسیک را به عنوان یک فرهنگ و اندیشه هنری در جامعه فراگیر کنیم.
اگرچه رهبر ارکستر فیلارمونیک تبریز، تمایل چندانی به بازگو کردن مشکلات ندارد، اما بد نیست ارکستر سمفونیک تهران را با ارکستر فیلارمونیک تبریز مقایسه کنیم تا متوجه عمق سختی‌های این گروه تبریزی شویم. ارکستر سمفونیک تهران، تشکیلاتی است که در چارت وزارت ارشاد ثبت شده، برای تمرینات خود چندین تالار بزرگ از جمله تالار وحدت را در اختیار دارد. از ساختار اداری منسجم و ردیف بودجه دائمی برخوردار است. تبلیغات هر روزه در رسانه ملی و بیلبوردهای شهری را هم در اختیار دارد. این تشکیلات را مقایسه کنید با فیلارمونیک تبریز که تنها با سه نفر اداره می‌شود و بعد از سال‌ها فعالیت مداوم، هنوز از سوی «سیمای سهند» به رسمیت شناخته نشده‌است.
با وجود تمام این محدودیت‌ها، شادپور تاکید کرد: وضعیت اقتصادی جامعه را به خوبی درک می‌کنیم و انتظار خارق‌العاده‌ای از نهادهای فرهنگی نداریم. فرهنگسازی، یک بحث زمان‌بر است و حوصله زیاد می‌طلبد. اندیشه ما این است که چیزی به نام «مشکل» به ذهن خود راه ندهیم. امید و حوصله بسیار داریم و یقین داریم که یک روز می‌توانیم به نتیجه برسیم؛ هر چند که شاید آن روز، صدها سال طول بکشد.
فرشید باغشمال
