همیشه پای افراد دیگر در مصیبتهای نفتی در میان است؛ حالا کرسنت باشد یا عقبماندگی در توسعه، هر مکافاتی که در صنعت نفت وجود داشته باشد یا به دلیل ضعف عملکردی دولت گذشته است یا منتقدانی که نمیگذارند وزارت نفت کار خود را انجام دهد. این فرافکنیها مخصوص وزارت نفت دولت یازدهم و دوازدهم است که بدون توجه به عملکرد خود، هر انتقادی را روی «دیگران» سوئیچ میکند.
حتی یک مورد هم نمیتوان یافت که وزارت نفت قبول کند که اشتباه کردهاست یا به دلیل سوءمدیریتهای موجود، از مردم عذرخواهی کند؛ نهایت قبول اشتباهات به چند هفته پیش بر میگردد که وزیر نفت در واکنش به انتقادهایی مبنی بر تأخیر در امضای قراردادهای نفتی با شرکتهای ایرانی گفت که خودمان تأخیر انداختیم! آنهم با استدلالی عجیب که حیرت کارشناسان را در بر داشت.
زنگنه به طور کلی معتقد است «نمیگذارند» کار کند، مدام چوب لای چرخش میگذارند و آزارش میدهند. اوج اینگونه بهانهتراشیها در مواقعی است که از وی درباره پروندهIPC سؤال میشود و او به نحوی خود را بیتقصیر جلوه میدهد که گویی وی مجری سیاستهای توسعهای منتقدانش است و اصلاً وزیر نفت کس دیگری است. اگر نسبت به شفافیت فعالیتهای لایه ارشد وزارت نفت تردیدی وجود دارد، نشئت گرفته از پنهانکاریهایی است که حتی در صدد فریب رهبر معظم انقلاب نیز بودهاست.
وقتی از نسل جدید قراردادهای نفتی رونمایی شد، انتقادهای بسیاری نسبت به IPC مطرح شد و وزیر نفت برای آنکه بتواند تأییدیههای قانونی را دریافت کند، سعی کرد جزئیات این نسل از قراردادها را به اطلاع مقام معظم رهبری برساند، اما به شیوه خاص خود؛ هزینه کردن وزیر نفت از رهبری زمانی ناکام ماند که رهبری در تیر ماه ۹۵ در دیدار با دانشجویان گفتند: «یک نوشتهای به من دادند که ما بررسی کردیم، تحقیق کردیم، معلوم شد که این ویراست شانزدهم است». در واقع وزارت نفت با ارسال ویرایش شانزدهم که تعداد آن به بیش از ۱۰۰ عدد رسیده بود، به دنبال دریافت تأییدیه مقام معظم رهبری بود که با هوشیاری و تحقیقات انجام شده، هدف مدنظر از دسترس خارج شد.
بالاخره این نسل از قراردادها نهایی شد و مجوزهای خود را گرفت و زنگنه قول داد تا پایان سال ۹۶ بیش از ۱۰ قرارداد امضا شود که نشد؛ از وی سؤال شد چرا چنین هدفی محقق نشد که باز هم با کلید واژه «نگذاشتند»، سایرین را مقصر خواند. حتی این «سایرین» در موضوع کرسنت هم حاضر هستند، جایی که وزیر نفت معتقد است عدهای با «ندانم کاری»های خود، همه چیز را به چاه انداختند. اشاره زنگنه به اظهارات منتقدان کرسنت است که با مصاحبههای خود، دست شرکت دلال کرسنت را در دیوان لاهه، بالاتر از ایران بردند!
البته بماند که موضوعی که وزیر نفت مطرح میکند، مربوط به اعلام رقم جریمه ایران در دادگاه است که از قضا، توسط محمدرضا نعمتزاده وزیر سابق صنعت، علی جنتی وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی و مصطفی هاشمیطبا از اصلاحطلبان همپیمان حسن روحانی رسانهای شد! با این وجود وزیر نفت که تا به امروز نتوانسته پروندهای را که خودش خلق کرده به سرانجامی برساند، پس از پنج سال از تعهد خود مبنی بر پایان دادن به کرسنت میگوید «خدا نگذرد از سایرینی که ما را در موقعیت ضعف قرار دادند.» نمیدانیم مخاطب این «خدا نگذرد» چه کسی است، اما جهت اطلاع ایشان، باید گفت: چند روز پیش از داوری پایانی، علی کاردر مدیرعامل سابق شرکت ملی نفت در مصاحبهای به دفاع از قرارداد کرسنت پرداخت و حتی اعلام کرد ایران در این پرونده بدعهدی کرده و مقصر جمهوری اسلامی ایران است! بهترین پاس گل برای دگرگون کردن پرونده کرسنت به سود طرف دلالهای گازی، توسط معاون زنگنه دادهشد،، اما «ژنرال» به هیچ عنوان علاقهای ندارد زیر بار این مصاحبه برود که البته باز هم تکرار شد.
از آقای وزیر باید پرسید آیا واقعاً «بقیه» مقصرند؟ آیا وزارت نفت هیچ کمکاری در انعقاد قراردادهای نفتی و پایان دادن به ماجرای کرسنت نکردهاست؟ یعنی هیچ ضعفی در وزارت نفت و مدیران وی وجود ندارد و هر ضعفی که وجود دارد توسط عوامل بیرونی پدید آمدهاست؟ آقای زنگنه بهتر از هر فرد دیگری میداند که امروز صنعت نفت ایران، بدترین روزهای خود را سپری میکند و رکود پنج سالهای که در حال تشدید است، یک مسئول دارد و او نیز بیژن نامدار زنگنه است. نه منتقدان چنین قدرتی دارند که کار را برای وی تا این حد سخت کنند و نه وزیر نفت دارای چنین شخصیتی است که زیر فشارها، دست از عملیکردن اعتقاد خود بر دارد و برای تحققش، حتی حاضر است ویرایش شانزدهم را به جای نسخه اصلی IPC به دفتر رهبری ارسال کند. تا به امروز پنج سال از وزارت مجدد زنگنه بر نفت گذشته است و بهانهتراشیها دیگر توجیهی ندارد؛ باید به عملکرد پاسخگو بود و نه آنکه موفقیتها را حاصل مدیریت مدبرانه خود بدانیم و ضعفهای پرشمار را به دیگران و گذشتگان مربوط دانست، کما اینکه موفقیتهای امروز نفت، مدیون همان گذشتگانی است که اگر نبودند وزیر نفت هیچ پروژهای برای افتتاح نداشت.