سرویس اقتصاد جوان آنلاین: واقعیت آن است که این روزها، دشمنان کشور میکوشند با ایجاد انزوای تحمیلی برای کشورمان در حوزههای اقتصادی، عملاً چالشهای جدی امنیتی برای کشور فراهم کنند. این در شرایطی است که متأسفانه طی چند ماه اخیر، سناریوهای دشمنان علیه کشور در کنار وجود سوءمدیریتهای مختلف، بازارهایی، چون مواد غذایی، مسکن، اجارهبها، لوازم خانگی، طلا و سکه و ارز را تحتتأثیر قرار داده است. در این بین یک نکته مهم و حیاتی وجود دارد و آن وجود تحلیلهای اشتباه دشمنان در خصوص ساختار اجتماعی کشور است. تحلیلهایی که برآوردی درخصوص عزم مردم ایران برای ساختن پل از مشکلات ندارند و نمیدانند که این روزها مردم فارغ از تمام دسیسهها و سوءمدیریتها خود را برای ساخت آیندهای درخشان به ویژه در حوزه اقتصاد آماده کردهاند.
این ادعا را میتوان در بیانیه اخیر رهبر معظم انقلاب که به بیانیه گام دوم شهرت یافته، به خوبی مشاهده کرد. جایی که رهبری به عنوان شخص نخست مملکت از گذشته کشور و آینده درخشان پیش رویش سخن میگوید و بخش مهمی از این سخنان خود را بر لزوم توجه به اقتصاد مقاومتی به عنوان راهکار قطعی برونرفت از وضعیت فعلی کشور و همچنین مبارزه جدی با فساد اختصاص میدهد.
اما مسئله مهم این است که راهبرد تحقق اقتصاد مقاومتی چگونه است و چرا تاکنون این دستور مهم رهبر معظم انقلاب توسط دولتها و ساختار بوروکراسی، دیوانسالاری و دستگاههای اجرایی مورد توجه قرار نگرفتهاست؟
بیانیه «گام دوم انقلاب» یعنی دولت مدیریت اقتصاد را رها کند
هادی حقشناس، کارشناس اقتصادی درباره بخشهای اقتصادی پیام راهبردی رهبر معظم انقلاب تحت عنوان «گام دوم انقلاب» به خبرگزاری تسنیم گفت: یکی از پیامهای مهم بیانیه گام دوم انقلاب این است که سهم مردم در اقتصاد بیشتر و تصدیگری دولت کمتر شود. اگر دولت در دهه پنجم انقلاب اسلامی همین نکته را رعایت کند، یقیناً یک گام بزرگ بهسمت اقتصاد مقاومتی که معنای آن تابآوری اقتصاد در مقابل تنشهایی خارجی است، تحقق مییابد. وی افزود: از سوی دیگر یکی از مشکلات جدی اقتصاد ایران این است که وقتی به بودجه کل کشور نگاه میکنیم، اعداد آن تقریباً نزدیک به رقم تولید ناخالص ملی است.
این کارشناس اقتصاد با تأکید بر اینکه فرازهایی از پیام گام دوم انقلاب بهمعنای واقعی خلاصی از اتکا به نفت و کماثر شدن تنشهای اقتصادی و افزایش بنیه اقتصادی کشور است، یادآور شد:یک نقطه ضعف در همه دولتهای پس از انقلاب مشهود است و آن این بوده که دولتها به بخش خصوصی حساسیت دارند، در واقع در واگذاری بنگاهها به بخش خصوصی اکراه داشتهاند که بزرگترین ضعفی است که میتوان به آن اشاره کرد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه وزرا برنامههای فرابخشی برای اجراییشدن برنامه اقتصاد مقاومتی ندارند، گفت:اقتصاد مقاومتی اجراییترین برنامهای بود که تاکنون کشور به خودش دید؛ چراکه اهداف آن کاملاً مشخص بود، اما تا کنون اجرایی نشد.
دولت برنامه فرابخشی برای اجرای اقتصاد مقاومتی ندارد
همچنین آلبرت بغزیان که کارشناس اقتصادی است در پاسخ به این پرسش که چرا اقتصاد مقاومتی طی پنج سال گذشته محقق نشد، گفت: اقتصاد مقاومتی اجراییترین برنامهای بود که تا کنون کشور به خودش دید؛ چراکه اهداف آن کاملاً مشخص بود، اما تا کنون اجرایی نشد. ولی اینکه برنامه اقتصاد مقاومتی تا کنون اجرایی نشدهاست به این دلیل است، دولت عزم جدی برای پیادهسازی در تدوین بخشنامههای عملیاتی را ندارد.
وی ادامه داد: دولت باید برنامههای فرا بخشی را روزانه در دستور کار قرار دهد. ظاهر برنامههای دولت نشاندهنده این است که وزرا توانایی این موضوع را نداشتند برنامهای برای اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی عملیاتی کنند. دولت برای عملیاتی نشدن اقتصاد مقاومتی، بهانه میآورد که بحث تحریم وجود دارد، اما باید برنامهای برای مقابله با تحریم داشته باشند.
اعمال سیاستهای ضد اقتصادمقاومتی
بغزیان ادامه داد: ظرفیتهای بدون استفاده در اقتصاد در بخش نفت در پالایش، در بخش صنعت درگسترش صنعت خودرو و در بخش کشاورزی در حوزه خودکفایی محصولات است. در حوزه کشاورزی زمانی که نیاز به محصولات داریم شاهد واردات بیرویه هستیم. شاید بخشی از محصولات صادر شود، اما زمانی که پیک زمان مصرف است، شاهد واردات بخشی از محصولات کشاورزی هستیم.
بغزیان نبود فرهنگسازی در استفاده از کالاهای داخلی را از دیگر چالشهای اقتصاد مقاومتی دانست و تصریح کرد: نیاز به استفاده از فناوریهای نوین و بومیسازی فناوری در داخل کشور هماکنون بیش از پیش احساس میشود، مردم باید به گونهای عمل کنند که انگار هر لحظه در انتظار یک بحران اقتصادی هستند.
وی با اشاره به اینکه تبلیغ کالاهای خارجی تأثیر زیادی بر روند فرهنگسازی مصرف در کشور دارد، گفت: کاهش تبلیغات کالاهای خارجی از دیگر مواردی است که باید در روند اقتصاد مقاومتی مورد توجه قرار گیرد.
راهاندازی اتاق فکر فراقوهای؛ ابزاری برای اجرای راهبرد گام دوم رهبری
محسن محمدی، کارشناس اقتصادی نیز در همین ارتباط به خبرگزاری فارس میگوید: نگاهی به گزارش اخیر بانک جهانی پیرامون مقایسه ثروت و فقر مطلق میان کشورهای مختلف نشان میدهد که رتبه ایران در مقایسه با کشورهایی همچون انگلستان و بلژیک از جایگاه مناسبی برخوردار است. بنابراین مشخص است که طی ۴۰ سال اخیر اقدامهای مناسبی صورت گرفته و جمهوری اسلامی ایران توانسته است بر اساس مقایسه پایهای فقر مطلق در کشورهای مختلف، از رشد خوبی در توسعه و کاهش فقر داشته باشد که البته کافی نیست.
رهبری خواستار استقرار عدالت و توزیع عادلانه ثروت هستند
وی افزود: کاهش فقر مطلق ناشی از اقدامهایی همچون توزیع یارانههای نقدی میان اقشار کم درآمد جامعه تحت عنوان دسترسی به حداقلی از درآمد بودهاست، اما سوءمدیریتها باعث شده که مدیران جرئت تصمیمگیری و تغییر را نداشته باشند و آنچه مدنظر رهبری در اجرای سیاستهایی همچون استقرار عدالت یا توزیع ثروت بر اساس سیاستهای کلی اصل ۴۴ قانون اساسی به طور کامل اجرا نشود.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اتاقهای فکر فراقوهای میتوانند به عنوان یک ایده در ابتدا زیرمجموعهای از مجمع تشخیص مصلحت نظام قرار بگیرد، عنوان کرد: در این اتاقها علاوه بر نمایندگان دولت و مجلس، نهادهای مختلف دانشجویی و مطالبهگر نیز میتوانند عضو آن باشند و نسبت به پیگیری مطالبات حتی در صورت سر باز زدن دولت از اجرای تصمیمهای این اتاقها اصرار داشته باشند. وی در برابر این پرسش که چرا تاکنون برنامههای عملیاتی برای اقتصاد مقاومتی تهیه نشده، عنوان کرد: مدیران کشور بیش از هر چیز خود را درگیر مسائل روزمرهای کردند که مشکلات متعدد در اجرا باعث شده زمانی برای فکر کردن نداشته باشند، در عین حال ایجاد حواشی برای مدیران اجرایی باعث میشود تا بخواهند این مسائل را حل کنند، زمان مؤثر را از دست داده و بنابراین از تصمیمسازی و تصمیمگیری در مورد راهبردهایی همچون اقتصاد مقاومتی باز میماند.