محمدرضا سوري
استفاده روز افزون از انرژي هاي پاك دردنيا موجب شده تا بيشتر كشورهايي جهان به اين نوع از انرژيها روي آورند. دراين ميان ايران نيز ازجمله كشورهايي است كه طي چند دهه اخير به استفاده از انرژي هاي پاك ونوين روي آورده كه مي توان به نوع بادي وخورشيدي آن اشاره كرد. دراين ميان منجیل دراستان گيلان، بینالود در خراسان شمالي ، زابل در سيستان وبلوچستان ، ماهشهردر خوزستان ، شیرازدر فارس، اصفهان، تبریزدر آذربايجان شرقي و اردبیل ازجمله مناطقي هستند كه با استفاده از نيروگاه هاي بادي توانسته اند قدم هاي خوبي در تامين انرژي مورد نياز خود بردارند.
موضوعي كه موجب شد تا وزير نيرو اعلام كند:« 50 درصد مصرف برق مورد نياز كشور با انرژی باد قابل تأمین است .»
******
وزش با د دربرخي از استانهاي كشورازجمله ، گيلان،سيستان وبلوچستان، خراسان شمالي، خوزستان ، فارس، اصفهان،آذربايجان شرقي و اردبیل سبب شده تا كارشناسان صنعت برق تجهيز اين مناطق به توريبن بادي راپيشنهاد دهند، چرا كه ارزاني وپاك بودن آن ازجمله موارد مثبتي است كه مي توان برروي آن امتياز ويژه اي قائل شد.
اين درحالي است كه تابش خورشيد در طول 300 روز از فصول سال در بيشتر استانهاي كشور تامين برق ازصفحه هاي خورشيدي را نيزمقرون به صرفه كرده است موضوعي كه مي تواند ضمن تامين برق در بيشتر مناطق كشور براي صاحبان آن درآمد زايي كند.
تامين نيمي از برق مورد نياز كشورازطريق باد
وزش باد در بيشتر مناطق كشور موجب شده تا كارشناسان استفاده از انرژي بادرا دراين مناطق پيشنهاد دهند وضعيتي كه سبب شدتا روز به روز بر تعداد نيروگاه هاي بادي افزوده شود.
وزیر نیرو با تاييد اين مهم مي گويد:« ظرفیت نصب شده نیروگاهی برق از حدود ۷۰۰۰ مگاوات به بیش از ۸۰ هزار مگاوات یعنی بیش از ۱۱ برابر رسیده است. ضمن اینکه می‌توانیم تا ۵۰ درصد اوج بار فعلی را فقط از انرژی باد تأمین کنیم.»
رضا اردکانیان با اشاره به اينكه نقش برق درتامين انرژي مورد نيازكشورغیر قابل انکاریميست مي افزايد:« در بخش جمعیت روستایی، تعداد روستاهای برق‌دار در چهار دهه قبل کمتر از ۴۴۰۰ روستا بوده که الان به بیش از ۵۷ هزار روستا رسیده است و هم اکنون روستای بالای ۱۰ خانوار در کشور نداریم که از نعمت برق برخوردار نباشد.»
وی با اشاره به نقش انرژی‌های تجدیدپذیر درتامين برق مورد نياز كشوربيان داشت:« ظرفیت نصب شده نیروگاههای تجدیدپذیر به یک هزار مگاوات رسیده که بنا داریم تا پایان دولت دوازدهم، آن را به ۴۰۰۰ مگاوات و تا پایان برنامه ششم به ۵۰۰۰ مگاوات برسانیم.»
به گفته وي در بخش نیروگاههای بادی، بر اساس مطالعات انجام شده تا ۳۰ هزار مگاوات ظرفیت داریم؛ كه در صورتی که در ساعات اوج مصرف برق، مصرف ما کمتر از ۶۰ هزار مگاوات است؛ لذا اگر بتوانیم به نحو مناسبی مصرف را مدیریت کنیم، می‌توانیم تا ۵۰ درصد اوج بار فعلی را فقط از انرژی باد تأمین کنیم.
18 هزار مگاوات برق بادي
شرايط مساعد وزش باد در استانهاي مختلف كشور موجب شده تا ايران در زمينه توليد برق از توربين هاي بادي در زمره كشورهاي صاحب نام باشد.
در حال حاضر40 نقطه در استانهای قزوین، گیلان، خراسان رضوی و جنوبی به عنوان مناطق مستعد نصب توربینهای بادی در کشور شناسایی شده است.
بر اساس برآوردهای علمی میزان انرژی قابل استحصال بادی کشور بالغ بر 18 هزار مگاوات تخمین زده می شود.
اين درحالي است كه هم اکنون در 90 نقطه کشور ایستگاههای باد سنجی نصب شده و اطلاعات هر منطقه اعم از سرعت و جهت باد به مدت دو سال جمع آوری می شود.
به طوري كه اطلاعات باد این مناطق به صورت اطلس جامع باد کشور تهیه شده که بر روی وب سایت سازمان انرژی های نو قابل دسترس است.
از آنجا كه مي توان با ايجاد توربين هاي براي مردم منطقه درآمد ايجاد كرد لذا اين مزايا موجب شده تا دراين زمينه سرمايه گذاري قابل توجهي انجام گيرد.
اين مهم موجب شده تاهر کیلو وات برق تولیدی از نیروگاههای بادی 130 تومان خریداری مي شود كه به منظور تشویق بخش خصوصی به روی آوردن به تولید این انرژی در نظر است به 160 تومان افزایش داده شود.
همچنين براي سهولت دركار بخش خصوصی و علاقه مندان به احداث نیروگاههای بادی می توانند با مراجعه به وب سایت سازمان انرژی های نو ایران مناطق مناسب نصب توربین های بادی را بیابند.
اين درحالي است كه ازچمد سال قبل ، در برخی مناطق مستعد نظیر زابل و تبریز یک نمونه توربین بادی 660 کیلو واتی برای آشنایی و تشویق مردم منطقه به روی آوردن به این انرژی پاک نصب شده است.
دراين ميان از نیروگاه 100 مگاواتی منجیل گیلان و نیروگاه 600 کیلو واتی در سایت بابائیان منجیل به عنوان دو نیروگاه بادی موجود در استان گیلان نام برد و نیروگاه بابائیان به طور کامل توسط صنعتگران و کارشناسان داخلی احداث و راه اندازی شده است.
ازمزايا استفاده از اين فن آوري نوين مي توان به اين مورد اشاره كرد كه نصب هر توربین بادی از انتشار یک میلیون و 104 هزار تن گاز co2 جلوگیری می کند.
همچنين عدم تخریب چشم اندازهای طبیعی، تخریب نشدن مزارع و مناطق طبیعی و امکان فعالیتهای کشاورزی و دامپروری در جوار توربین های بادی به عنوان دیگر مزایای احداث این نیروگاهها اشاره کرد.
نیاز ایران به عنوان یک کشور در حال توسعه رو به افزایش است که پیش بینی شده تا سال1404 و افق چشم انداز بیست ساله با رشد اقتصادی 8 درصدی، فقط در بخش الکتریسیته به حدود 200 هزار مگاوات برسد که بخشی از آن یعنی 20000 مگاوات، از انرژی هسته ای تامین خواهد شد.
خورشيد منبع مهم توليد برق
در حال حاضر بیشترین میزان تولید انرژی در جهان از سوزاندن سوختهای فسیلی تولید می شود.
از آنجا كه منابع سوختهای فسیلی در جهان محدود بوده و پس از مصرف قابلیت جایگزینی ندارند.
این در حالی است که آب، باد و خورشید منابع نامحدودی هستند که چنانچه از آنها برای تولید انرژی استفاده شود همواره در دسترس بوده و می توان از آنها در جهت تولید انرژی سود برد.
گستره وسیع کشورمان و تابش نور خورشید،ایران را در زمره یکی از کشورهای دارای پتانسیل مناسب برای تولید برق از این منبع قرارمی دهد.
از آنجا كه در کشور سالانه 300 روز آفتابی داریم. لذا می‌توانیم از انرژی خورشیدی برای تولید برق استفاده کنیم.
در حال حاضر ظرفیت برق تولیدی از نیروگاه ها و پنل های بادی و خورشیدی کشور650 مگاوات ساعت است.
طبق برآورد صورت گرفته ظرفیت تولید برق خورشیدی در کشور تا پایان دولت دوازدهم باید به چهار هزار مگاوات ساعت برسد، که برای تحقق این امر باید سالانه دو بار افزایش ظرفیت داشته باشیم.
معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با بیان اینکه ظرفیت تولید برق از انرژی های پاک در کشور با سرمایه گذاری بخش خصوصی در پایان سال 95 برابر با 250 مگاوات ساعت بود،مي گويد: «این ظرفیت در پایان سال 96 با درایت های سازمان انرژی های تجدید پذیر و حمایت وزیر نیرو به 500 مگاوات ساعت رسید، و تا آخر سال جاری نیز باید به یکهزار مگاوات ساعت برسد که تاکنون 650 مگاوات ساعت آن محقق شده که ظرفیت بسیار خوبی است.»
همایون حائری با اشاره به فراهم بودن زمینه لازم برای توسعه نیروگاه های تولید انرژی پاک و وجود دانش فنی و سرمایه گذار برای این کار مي افزايد: «با توجه به ارزش افزوده ای که ساخت این نیروگاه ها و پنل های خورشیدی برای کشور دارد، روز به روز شاهد احداث آنها خواهیم بود.»
وی با بیان اینکه برق تولید شده از طریق انرژی های بادی، خورشیدی، آبی و همچنین نیروگاه های اتمی و سیکل ترکیبی جز پاک ترین روش های تولید برق به شمار می رود، ادامه مي دهد:« سالانه 35 میلیارد کیلو وات ساعت برق در نیروگاه های سیکل ترکیبی تولید می شود، که این رقم در پایان سال 96 به بیش از 20 درصد کل برق تولیدی کشور رسیده، که سال به سال نیز در حال افزایش است، و امیدواریم در سال های نزدیک آن را به 30 درصد برسانیم.»
