سرویس ایران جوان آنلاین: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی محرومیتها در تمامی استانها به چشم میخورد به طوری که حتی در نزدیکی پایتخت شاهد مناطق محروم و حلبیآبادها بودیم. اما با پیروزی انقلاب تصمیم بر آن بود تا محرومیتها در استانهای مختلف کشور رفع شود، که اقدامات جهاد سازندگی و بعد از آن بسیج سازندگی و سپاه در این زمینه ازجمله آنهاست. موضوعی که موجب شد تا به عنوان نمونه فرمانده سپاه بیتالمقدس استان کردستان اعلام کند: «این سپاه در طول هشت سال گذشته، بیش از ۶ هزار پروژه محرومیتزدایی در استان انجام داده و به بهرهبرداری رسانده است.» در همین راستا و در حالی که تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، سیستان و بلوچستان از مناطق محروم کشور به شمار میرفت، حالا به گفته مدیرکل بنادر و دریانوردی این استان با توسعه چابهار که در گذشتهای نه چندان دور منطقهای محروم به شمار میآمد، این بندر به بندری نسل سومی و یک مگاپورت جهانی تبدیل شده است.
بیتوجهی به رفع محرومیتها در بیشتر استانهای کشور در رژیم گذشته موجب شده بود تا مناطقی همچون کردستان و سیستان و بلوچستان بالاترین میزان فقر و محرومیتها را به خود اختصاص دهد؛ به طوری که این مناطق از حداقلترین امکانات نیز محروم بودند و مردم این مناطق اقدام به ترک محل سکونت خود کرده و به اطراف شهرهای توسعهیافته کوچ میکردند که این مهم موجب فروپاشی خانوادههای بسیاری از آنان شده و عملاً آنها را به کارهای پست و حتی مجرمانه میکشاند. آمارها نشان میدهد نبود مراکز درمانی بهداشتی و آموزشی در بیشتر روستاهای استانهای مختلف کشور ازجمله کرمان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان تنها نمونه کوچکی از این محرومیتها بودند.
کردستان در رأس محرومیتزداییها
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، جهاد سازندگی وظیفه پیدا کرد تا با کمک نیروهای جوان و حمایتهای دولتی به روستاها و مناطق محروم رفته و اقدام به ساخت زیرساختها کند که پس از تبدیل این نهاد به وزارت جهاد کشاورزی این اقدامات به سپاه و زیرمجموعههای آن سپرده شد که این مجموعهها توانستند در چهار دهه اقدامات سازندهای را در زمینه رفع محرومیتها انجام دهند. در میان استانهایی که بهشدت نیازمند رفع محرومیتها و کمبودها بود باید یادی از کردستان کرد؛ موضوعی که موجب شد تا جهاد سازندگی و بعد از آن سپاه و بسیج اقدامات خوبی را در زمینه رفع مشکلات آنها انجام دهند. فرمانده سپاه بیتالمقدس استان کردستان در آستانه ۴۰ سالگی پیروزی انقلاب اسلامی درخصوص اقدامات انجام شده برای رفع محرومیتها میگوید: «سپاه بیتالمقدس در طول هشت سال گذشته، بیش از ۶ هزار پروژه محرومیتزدایی در استان مورد بهرهبرداری قرار داده است.» سردار محمدحسین رجبی میافزاید: «بر اساس مطالعه و نیازسنجیهایی که صورت گرفت، پروژههای در روستاهای محروم استان بر اساس مطالعات ضریب محرومیت مناطق محروم و نیازمندیهای هر نقطه که توسط خود روستاییان اعلام شده بود در روستاهای کردستان به بهرهبرداری رسید.»
وی در بخش دیگری از سخنان خود با اعلام اینکه یکهزار و ۵۰۰ پروژه در دست اجرا وجود دارد که همگی در راستای محرومیتزدایی در استان تعریف شده است، ادامه میدهد: «احداث خانههای محرومین شاخصترین این پروژههاست.» این در حالی است که در دهه فجر امسال ۱۷۰ واحد مسکونی ساخته شده برای محرومان، به آنان تحویل داده میشود و حدود یکهزار واحد دیگر نیز در دستور کار برای سال آینده قرار گرفته که برای مددجویان کمیته امداد و محرومان ساخته میشود. همچنین در راستای اجرای هرچه بهتر این پروژهها تفاهمنامهای با کمیته امداد منعقد شده که طی آن ساخت این خانهها به سپاه واگذار شده است. علاوه بر این اقدامات برای سال آینده نیز بیش از ۲ هزار پروژه جدید تعریف شده است که اقدامات و هماهنگیهای اولیه لحاظ شده و کار عملیاتی و اجرایی این پروژهها از ابتدای سال ۹۸ کلید میخورد. به گفته سردار رجبی، برای سال آینده مقرر شد سپاه عملیاتی وارد عرصه شده و در هر شهرستان ۲۰۰ طرح محرومیتزدایی تعریف شود، که پیشبینی شده پروژههای محرومیتزدایی روستایی در قالب ۲ هزار پروژه در اختیار سپاه قرار بگیرد تا اجرا شود.
بندر چابهار از محرومیت تا پیشرفت اقتصادی
در حالی که تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بندر چابهار در سیستان و بلوچستان از کمترین توسعه برخوردار بود و تنها برای ماهیگیری از آن استفاده میشد، اما پیروزی انقلاب اسلامی و داشتن نگاه راهبردی به این بندر، موجب شد تا در این چهار دهه از توسعه خوبی برخوردار شود. بندر چابهار به گواه کارشناسان و صاحبنظران نسبت به سهرقیب دیگر بصرفهتر، مطمئنتر و ایمنتر برای مبادلات تجاری است؛ طبق نقشهها و برآوردهای بینالمللی نقطه ورودی کریدور شماره ۹ یا همان کریدور شمال- جنوب است که در حال حاضر از سوی کارشناسان سازمان ملل کوتاهترین، سریعترین و کمهزینهترین مسیر ترانزیت کالا بین آسیا و اروپا معرفیشده است؛ کریدوری که کشورهای آسیای جنوبی و جنوب شرقی را به آسیای میانه، روسیه، منطقه قفقاز و تا شرق اروپا وصل میکند و حلقه واسطی برای اتصال حداقل ۳ میلیارد نفر جمعیت است (۸۰۰ میلیون نفر در خط آسیای میانه تا شرق اروپا و بیش از ۲ میلیارد نفر جمعیت کشورهای حوزه اقیانوس هند). این مسائل سبب شده تا طرح توسعه آن هر ساله با جدیت بیشتر دنبال شود. مدیرکل بنادر و دریانوردی سیستان و بلوچستان میگوید: «در فاز اول توسعه بندر چابهار درمجموع ظرفیت عملیاتی تخلیه و بارگیری در این بندر ۶ میلیون تن افزایش یافته و از ۵/۲ میلیون تن به ۵/۸ میلیون تن رسیده است؛ اما در صورت توسعه پسکرانه فاز اول آن ظرفیتی بین ۱۵ تا ۲۰ میلیون تن هم خواهد داشت.» بهروز آقایی میافزاید: «در فاز اول توسعه این بندر با ۱۵ میلیون مترمکعب لایروبی که با اعتبار بیش از ۱۵۰ میلیون دلار صورت گرفته که خود در جهان کمنظیر است، با این لایروبی عملاً ۲۰۳ هکتار محوطه کانتیری و جنرال کارگو به خاک جمهوری اسلامی ایران اضافه شده است و ۳۰۰ هکتار حوضچه آرامش با عمق آبخور بیش از ۱۶ متر ایجاد شده است که بین بنادر ایران بینظیر است.» این اقدامات موجب شده تا هماکنون بزرگترین کشتیهای جهان با نرخ بیش از ۴۰۰ هزار تن میتوانند بدون هیچ محدودیتی در بندر شهید بهشتی چابهار پهلوگیری کنند. همچنین با توجه به موقعیت استراتژیک بندر شهید بهشتی و بعد بینالمللی آن، هند نیز برای دسترسی ایمن، باصرفه و مطمئن به کشورهای آسیای میانه درمجموع ۲۳۵ میلیون دلار تعهد سرمایهگذاری در فاز اول توسعه بندر شهید بهشتی دارد که ۸۵ میلیون دلار آن مربوط به ساخت تجهیزات تخلیه و بارگیری پورت اپراتوری بندر و ۱۵۰ میلیون دلار آن هم مربوط به توسعه پسکرانه است. درمجموع مجتمع بندری چابهار پس از عملیاتی شدن فاز اول آن ادامه مییابد و با ایجاد ۲۱ پست اسکله و ۷۷ میلیون تن ظرفیت در قالب چهار فاز در افق بهعنوان بندری نسل سومی و بهعنوان یک مگاپورت جهانی شناخته خواهد شد.