سرویس ایران جوان آنلاین: درست مثل یک کابوس، ماجرای آبیاری سبزیجات با آبهای آلوده، هراز گاهی خواب راحت مردم یک شهر را تا مدتی برهم میزند و بعد از ورود مسئولان آن شهر به ماجرا، بساطش را تا مدتی جمع میکند و در شهری دیگر جولان میدهد. کابوسی که خیلی وقتها رنگ واقعیت هم میگیرد و با انواع و اقسام بیماریهای خطرناک، به سفرههای غذایی مردم راه پیدا میکند و خبرهایش یکی یکی در رسانهها درج میشود. آبیاری مزارع و زمینهای کشاورزی با فاضلاب شهری و تصفیه نشده به خاطر ارتباط مستقیمش با سلامت شهروندان از جمله معضلاتی است که سالهاست مورد توجه کارشناسان محیط زیست و کشاورزی و مسئولان قرار گرفته. در همین رابطه و با وجود نیاز بالای کشاورزان و بهره برداران استانهای مختلف به منابع آبی که با هزینه بالا به مزارع منتقل میشود، به دلیل سنتی بودن بیش از نیمی از کانالهای آب کشاورزی، حجم بالایی از منابع درست در بیخ گوش مزارع و باغات، تبخیر یا پیش از رسیدن به مزرعه در خاک تشنه فرو میرود. به همین دلیل حالا در اکثر استانها بخشی از سبزیجات با فاضلاب آبیاری میشود. مسئلهای که بعد از تهران، سمنان، همدان، فارس و هرمزگان حالا صدایش از کردستان به گوش میرسد. آبیاری مزارع و زمینهای کشاورزی با فاضلاب در برخی از نقاط استان کردستان بهویژه در مسیر جاده سنندج ـ. کامیاران به یک معضل اساسی تبدیل شده و علاوه بر ایجاد مخاطرات زیستمحیطی، سلامت شهروندان را هم با تهدید مواجه کرده است. تهدیدی که حاصل غفلت و بیتوجهی مسئولان است. اما آنچه مورد سؤال است اینکه مگر نظارت به زمینهای آبی یا دیم بر عهده جهاد کشاورزی نیست؟ اگر زمینی آبی است، مگر جهاد کشاورزی نباید معلوم کند نحوه تأمین آب آن چگونه و از چه محلی است؟ و آیا جهاد کشاورزی نمیداند وظیفهاش درباره مزرعهای که محصول کشاورزی ناسالم تولید میکند، چیست؟
مهم این است که در مورد فاضلاب و ورود این آبهای آلوده به مزارع کشاورزی و سیفیجات زیاد شنیدهایم، اما وقتی شهروندان از ورود محصولات آلوده این زمینها به بازار خبر میدهند، بخصوص در شهرستانها وظیفه کدام سازمان و نهاد است که نسبت به جمعآوری این محصولات و برخورد با متخلفان وارد عمل شود؟
اینکه برخی مسئولان عنوان میکنند میزان آبیاری با فاضلاب در استانها کم است باید گفت: همین مقدار کم هم به نوبه خود بیماری و صدمات جبران ناپذیری به شهروندان وارد میکند. در مورد فاضلابهای شهری خوب است بدانیم که شامل مخلوطی از آلودگیهای بیولوژیکی و شیمیایی و مقادیر زیادی فلزات سنگین و سمی هستند که فلزات سنگین با توجه به ثبات شیمیایی، تجزیهپذیری ضعیف و داشتن قدرت تجمع زیستی در بدن موجودات زنده به سرعت تبدیل به آلایندههای سمی میشوند. این فلزات توسط گیاهان و پس از مصرف آنها توسط ما جذب شده و با تجمع یافتن به غلظتهای سمی میرسند. بیشترین و خطرناکترین آثار مسمومیت به وسیله فلزات سنگین، در مراحل رشد و نمو انسان رخ میدهد. رشد سریع سیستمهای بدن در جنین و نوزاد انسان و کودکان خردسال، در این اثرپذیری بسیار اهمیت دارد. وجود فلزات سنگین در آب آشامیدنی نوزادان شیرخوار و خردسالان میتواند باعث کندذهنی و اختلال در یادگیری، اختلال در حافظه، آسیب دیدن سیستم عصبی و اختلالات حرکتی نظیر تشنج یا بیشفعالی آنها شود. به هرحال وقتی خبری در مورد استفاده از فاضلاب در زمینهای کشاورزی منتشر میشود، به این معنی است که تخلفی در حال وقوع است و سلامت شهروندان هدف قرار گرفته است. شاید دیگر وقت آن رسیده باشد که با نظارت و برخوردی صحیح و قاطع یکبار برای همیشه از ورود محصولات کشاورزی آلوده به سفره شهروندان جلوگیری و پرونده استفاده از فاضلابها در صنعت کشاورزی بسته شود.