دراین میان شرق اصفهان از جمله مناطق این استان است که کشاورزی آنرا به شدت تحت تاثیراین خشکسالیها قرار گرفته وعملا کشاورزی آن سالهاست که خشک وبی رمق شده است. حالا با افزایش بارندگیها ازچند روز گذشته آب در زاینده رود درجریان افتاده موضوعی که به گفته معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان به دنبال بازگشایی زایندهرود و با زیر کشت رفتن ۴۰ هزار هکتار اراضی کشاورزان شرق و غرب اصفهان، پیشبینی میشود در پایان حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰هزار تن گندم برداشت شود.
در شرایط نرمال آبی در سال ۲۴۰ هزار تن غله و ۱۱۰ هزار تن ذرت علوفه و میزان بالایی تولید یونجه و صیفیجات درشرق اصفهان کشت میشد که سال گذشته کل تولید غله شهرستان اصفهان به ۱۲۷ هزار تن رسیدکه نسبت به یک سال نرمال ۵۰ درصد کاهش داشته است. با توجه به اینکه استان اصفهان ۳ درصد اراضی کشاورزی کشور را در اختیار دارد، ۶ درصد محصولات کشاورزی را تولید میکند و این مهم نشان از بهره وری بیشتر از منابع در این استان است. دراین میان آب زاینده رود تاثیر مهمی بر تولیدات کشاورزی منطقه خصوصا شرق اصفهان داشته است. این درحالی است که در سالهای اخیر که فقط چند ماه در زاینده رود آب جاری نبود، تولیدات و محصولات زراعی ۳ و نیم میلیون تن بود که شامل ۴۹۴ هزار تن محصولات باغی، ۲۷۸ هزار تن محصولات گلخانهای و یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن محصولات دامی رسید.
بازگشایی زاینده رود و رونق کشاورزی
ازآنجا که آب جاری در زاینده رود نقش مهمی در رونق کشاورزی شرق وغری اصفهان دارد لذا خشک شدن آن در سالهای اخیربه شدت بر کشاورزی آنها تاثیر منفی گذاشته است. سرانجام چند روز قبل بود که شدت بارشها موجب جاری شدن آب در رگهای زاینده رود شد. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با تایید این موضوع میگوید: «به دنبال بازگشایی زایندهرود و با زیر کشت رفتن ۴۰ هزار هکتار اراضی کشاورزان شرق و غرب اصفهان، پیشبینی میشود در پایان حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تن محصول غله (گندم) برداشت شود.» اصغر کرمانی با اشاره به بازگشایی دوباره زایندهرود برای کشاورزان شرق اصفهان، میافزاید: «با جاری شدن زایندهرود ۲۵ هزار هکتار اراضی کشاورزی در شرق و حدود ۱۰ تا ۱۵ هزار هکتار در غرب استان زیر کشت غله میرود.»
وی با بیان اینکه با بازگشایی زایندهرود تنها گندم کشت خواهد شد، ادامه میدهد: «پیشبینی میشود در این دوره از کشت حدود ۱۰۵ میلیون مترمکعب آب برای اراضی کشاورزی تحویل کشاورزان غرب و شرق اصفهان داده شود.»
وی با بیان اینکه کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی نظارت را لازم برای کشت در این دوره انجام خواهند داد، تصریح میکند: «کشت محصول در این فصل و در مرحله دوم کشت به طور طبیعی حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد نسبت به کشت اول فصل پاییز کاهش مییابد.» وی با بیان اینکه بازگشایی ۲۰ روزه رودخانه زایندهرود برای آبیاری مرحله ابتدایی کشت کشاورزان غرب و شرق اصفهان کفایت میکند، میگوید: «برای مرحله دوم آبیاری کشت آب زایندهرود باید از حدود ۱۵ فروردینماه دوباره بازگشایی و تا ۲۰ خرداد جاری باشد.»
وی پیشبینی میکند: «با زیر کشت رفتن ۴۰ هزار هکتار اراضی کشاورزان شرق و غرب اصفهان، در پایان حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ هزار تن محصول غله (گندم) برداشت شود.» معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان با ابراز امیدواری نسبت به اینکه میزان بارندگی در سال آبی جاری برای تأمین آب موردنیاز کشاورزان شرق و غرب اصفهان مناسب باشد، میافزاید: «در صورت کمبود بارش و برای جبران خسارت احتمالی، محصولات کشاورزی باید بیمه شوند تا از محل بیمه به کشاورزان خسارت پرداخت شود.»
خشکی ۹۹ درصد اراضی شرق اصفهان
از آنجا که کشاورزی شغل اصلی مردم شرق اصفهان است لذا نبود آب برای کشاورزی عملاازلحاظ اقتصادی بر مردم این منطقه تاثیر منفی میگذارد. نایب رییس صنف کشاورزی شهرستان اصفهان با تاکید بر اینکه با ۱۰ درصد کاهشها بارش زایندهرود نباید خشک شود، میگوید: «به دلیل خشکسالی و بیآبی بیش از ۹۹ درصد اراضی کشاورزی شرق اصفهان خشک شده است.» کاظم محمدی با اشاره به وضعیت کشاورزی اصفهان، میافزاید: «در شرایط نرمال آبی در سال ۲۴۰ هزار تن غله و ۱۱۰ هزار تن ذرت علوفه و میزان بالایی تولید یونجه و صیفیجات در اصفهان کشت میشد که سال گذشته کل تولید غله شهرستان اصفهان به ۱۲۷ هزار تن کاهش که نسبت به یک سال نرمال ۵۰ درصد کاهش داشته است.»
نایب رییس صنف کشاورزی شهرستان اصفهان با تاکید بر اینکه در سال آبی جاری (۹۷-۹۶) در شهرستان اصفهان هیچ کِشتی انجام نشده است، ادامه میدهد: «در نهایت حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ متر از اراضی کشاورزی اصفهان در منطقه زیار از پساب تصفیه شده فاضلاب کشت محدودی دارند.» این درحالی است که مطابق مصوبه ۴۳۲۲ هیئت وزیران در سال ۱۳۳۳ پساب فاضلاب رودخانه به اصفهان تعلق دارد.
برداشتهای غیرمجاز دلیل خشکی زاینده رود
یکی ازمواردی که بر کاهش منابع آبی تاثیر منفی گذاشته است بحث برداشت غیرمجاز از منابع آبی است. از آنجا که شرق اصفهان در شرایط نرمال آبی ۱۰۰ هزار هکتار کشاورزی نه به دلیل خشکسالی و بیآبی بیش از ۹۹ درصد اراضی کشاورزی شرق اصفهان خشک شده است. نایب رییس صنف کشاورزی شهرستان اصفهان با تایید اینکه در سال آبی جاری شاهد کاهش بارشها سرچشمه کوهرنگ هستیم، تاکید میکند: «با این وجود در سال آبی ۹۵-۹۴ شرایط بارندگی کوهرنگ از یک سال آبی بهتر بود و سال ۹۶-۹۵ نیز حدود ۱۰ درصد کاهش بارش داشت.» محمدی با اشاره به اینکه در سال آبی گذشته میزان بارشهای کوهرنگ ۱۳۷۵ میلیمتر بود در حالیکه معدل بارندگیهای کوهرنگ ۱۴۵۰ میلیمتر است، تصریح میکند: «خشکی زایندهرود مربوط به کاهش بارشها و خشکسالی نیست بلکه عوامل دیگری در خشک شدن این رودخانه دخالت دارد.»
برداشتهای غیرمجاز از زایندهرود در استان چهارمحال و بختیاری و حتی استان اصفهان، برداشت بیش از حد آب توسط شهرداریها و صنعت از مهمترین دلایل خشکی این رود است و به دلیل ۱۰ درصد کاهش بارشها زایندهرود نباید ۹ ماه از سال را بدون آب سپری کند.
اجرای۴۰ درصد مصوبات شورای هماهنگی
نایب رییس صنف کشاورزی شهرستان اصفهان با اشاره به اینکه امسال شاهد کاهش بارندگی در کوهرنگ هستیم از مسئولان و دولتمردان خواست تا مصوبات شورای عالی آب و شورای هماهنگی زایندهرود را که مورد تایید کشاورزان و دولت است را اجرا کنند. محمدی میافزاید: «به نظر میرسد تنها ۴۰ درصد مصوبات شورای هماهنگی زاینده رود اجرا شده است و هنوز مدیریت یکپارچه بر روی حوضه زایندهرود پیاده نمیشود و در حالیکه میزان مصارف و منابع آب در دو استان اصفهان و چهارمحال مشخص است، اما استان بالادست به میزان دلخواه و بیش از آنچه تعیین شده، برداشت آب دارد.»
وی ادامه میدهد: «مطابق مصوبات شورای عالی آب، تونل اول کوهرنگ و همچنین کل آورد رودخانه زاینده رود سهم کشاورزان است که متاسفانه حقآبه این قشر داده نمیشود، افزود: براساس این مصوبه تونل دوم کوهرنگ، چشمه لنگان و خدنگستان متعلق به دولت است و میتواند سهم خود را به هر بخش بفروشند.» به گفته وی درحالی که جمع حقآبه دولت در شرایط نرمال آبی ۳۸۴ میلیون مترمکعب و سهم کشاورزان اصفهان یک میلیارد و ۱۳۸ میلیون متر مکعب است، دولت مصوبات شورای عالی آب را اجرا نمیکند و حقوق کشاورزان را قطع کرده است.