سرویس جامعه جوان آنلاین: تالابها بهترین سکونتگاه برای گاومیشهاست. گاومیشها در جنوب ایتالیا تولیدکنندگان محصولات لبنى منحصر به فرد هستند، پنیر مارتزورلاى گاومیش آنقدر لذیذ که ثبت جهانى شده است.
گاومیشهای آواره
ما بزرگترین زیستگاههاى گاومیشها یعنى تالابهاى خوزستان و حاشیه کارون را نابود و بیش از ۴ هزار نفر که در این حوزه کار میکردند را آواره کردیم و همچنین تولیدکنندگانی که امروز تبدیل به کارگران روزمزد صنایع پتروشیمى شدهاند! به گفته مدیرکل محیطزیست استان کرمانشاه، ارزش اکولوژیکی یک تالاب ۱۰ برابر جنگل و ۲۰۰ برابر زمین زراعی است. تالابها از نظر جذب دیاکسیدکربن، مهار خشکسالی، تثبیت رودخانهها و افزایش تولیدات کشاورزی به مراتب نسبت به جنگلها و مزارع برتری دارند.
خطر از شادگان تا جازموریان
غلامحسین کاظمی با اشاره به وجود ۲۸۰ تالاب در ایران گفت: «از این تعداد ۹۴ تالاب از اهمیت بیشتری برخوردارند و از این ۹۴ تالاب نیز ۲۴ تالاب عضو کنوانسیون جهانی رامسر هستند. از ۴۲ نوع تالاب، ۴۱ نوع آن در کشورمان موجود است.» نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است از میان ۳۳ تالاب ایرانی که در کنوانسیون بینالمللی رامسر به ثبت رسیده است، ۱۰ تالاب در حال خشک شدن (مثل شادگان و هورالعظیم و هامون) و ۱۵ تالاب (مثل گاوخونی و جازموریان) در معرض خطر هستند.
ویژگیهای طبیعی خاص ایران
ما در کوهستانها و کویرهایمان تالابهای زیادی داریم. تالابهای ایران دارای تنوع فراوانی است و براساس کنوانسیون رامسر تالابها به پنج گروه ساحلی، رودخانهای، برکهای، دریاچهای و تالابهای انسان ساخت طبقهبندی میشوند که ما هر پنج نوع تالاب را در ایران داریم.
این یکی از ویژگیهای طبیعی خاص ایران است که با بهرهگیری از آنها میتوانیم مشکلاتی نظیر اشتغال، درآمد و... را حل کنیم. بدون وجود تالابها و برکهها امکان زیست دوزیستان وجود ندارد و بین یک سوم تا دو سوم صید جهانی ماهیان هم به تالابهای ساحلی وابسته است.
در این تالابها پرورش ماهی نیز صورت میگیرد که بخش اعظمی از درآمد مردمی که در کنار تالابها زندگی میکنند، از این راه تأمین میشود. حیات بسیاری از گیاهان آبزی نیز به تالابها وابسته است که از نظر ژنتیکی، دارویی، غذایی و علوفهای دارای ارزشهای فراوان و سود اقتصادی هستند.
هر هکتار ۲۰ هزار دلار
تالابها به صورت طبیعی آلودگی رودخانههایی را که به آنها وارد میشوند، تصفیه میکنند، یعنی آب آلوده را دریافت و به جای آن آب پاکیزه تحویل میدهند که این آب سالم در بهبود زندگی مردم نقش زیادی دارد و از این آب به عنوان آب شرب و کشاورزی نیز استفاده میشود.
به گفته دکتر «بهروز بهروزیراد» پژوهشگر تالابهای ایران، کمبود متخصص و کمبود اطلاعات از مشکلات اساسی در مدیریت تالابهاست. این پژوهشگر با توجه به بررسی جهانی که در حوزه اقتصاد زیستمحیطی انجام گرفته، به نتایج جالبی اشاره میکند. در گزارشی که وی ارائه کرده آمده است: «برای هر هکتار تالاب ارزشافزودهای معادل ۲۰هزار دلار در نظر گرفته شده، در حالی که ارزش افزوده هر هکتار جنگل هزار و ۵۰۰ دلار و هر هکتار زمین کشاورزی تنها ۱۲۰ دلار تعیین شده است.»
مردم محلی نقشی ندارند
بعضی از تالابهای ما هنوز هم در دنیا منحصربه فرد هستند؛ مانند تالابهای جنوبی کشور در سواحل خلیجفارس و سواحل قشم که محل رشد جنگلهای حرا هستند، به عنوان میراث طبیعی نیز در یونسکو ثبت شدهاند.
با وجود تلاشهای انجام گرفته توسط ارگانهای دولتی، حفاظت از تالابها موفق نبوده است. دلیل این موضوع این است، مردم محلی که در اطراف تالابها زندگی میکنند، نقشی در مدیریت تالابها ندارند. تشکلهای غیردولتی هم چندان تخصص علمی در مورد مدیریت تالابها ندارند، اما باید ساختار مدیریت تالابها برعکس باشد، یعنی بیشترین نقش را در مدیریت و حفظ تالابها مردم محلی داشته باشند.