۴۰ سالگی در فرهنگ اسلامی نشانه تکامل و بلوغ است، بنابراین جشن ۴۰ سالگی انقلاب اسلامی را باید تبریک ویژه گفت، هم از جهت طلوع فجر انقلاب و هم تکامل و بلوغ انقلاب اسلامی.
نکته دوم، وظیفه تمامی اهل رسانه است تا جایی که امکان دارد با برشماری دستاورد‌های انقلاب اسلامی مردم را به ادامه راهی که انتخاب کردند امیدوار سازند و یأس و ناامیدی دشمنان را به خودشان برگردانند، چرا که دشمن تبلیغات گسترده‌ای را در دستور کار خود دارد تا مردم را از حمایت و پشتیبانی مسیر انقلاب ناامید سازد.
بر این اساس در این یادداشت تلاش داریم به یکی از دستاورد‌های ریشه‌ای و اساسی انقلاب اسلامی بپردازیم. هیچ‌کس تردید ندارد که با ارزش‌ترین سرمایه هر کشوری نیروی انسانی و افراد انسانی آن است. تمامی تحولات و پیشرفت‌ها، مدیون نیروی انسانی و اندیشه‌ورزی آن‌ها است؛ بنابراین بنیان و پایه هر پیشرفتی در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، فناوری و... انسان‌های فعال در جامعه هستند، از این رو برای پیشرفت و توسعه در هر زمینه‌ای، پیش نیاز اصلی تربیت نیروی انسانی کارآمد با دانش و ماهر است. افراد یک جامعه هستند که امنیت تولید می‌کنند و در ایران اسلامی، این مسئله با ایجاد یک فرهنگ ارزشمند به نام فرهنگ دفاع مقدس به اثبات رسید، چرا که در دفاع مقدس، تنها برتری ما بر دشمن بعثی، رزمندگان با ایمان و با اخلاص و جوانان تربیت یافته مکتب انقلاب اسلامی بودند.
طبعاً با توجه به اینکه در دفاع مقدس، ایران اسلامی با تحریم‌های مختلف به خصوص در حوزه نظامی مواجه بود و بر عکس تمامی نظام‌های استکباری حامی و پشتیبان صدام بودند، لذا در چنان شرایطی دانش و تعهد جوانان و دانشجویان، کاستی‌های صنعتی را مرتفع و صنایع دفاعی را سرپا نگه می‌داشت.
تجربه ارزشمند اعتماد به نیروهای تحصیلکرده، مسیر کشور را برای فراهم‌سازی زمینه‌های مناسب برای تحصیلات دانشگاهی و در رده‌های پایین‌تر برای ریشه‌کنی بیسوادی هدایت کرد، به طوری که میزان جمعیت باسواد کشور از شش سال به بالاتر از سال ۱۳۵۷ در مناطق شهری و روستایی ۳۵ درصد بود که در سال ۱۳۹۶ در ایران به ۷/ ۹۴ درصد رسیده است.
در دوره پهلوی اکثریت ملت ایران بی‌سواد بودند و رژیم پهلوی بر خلاف شعار مبارزه با بیسوادی، کار آنچنانی در کاهش و ریشه‌کنی بیسوادی از پیش نمی‌برد، اما امروز با گذشت نزدیک به چهار دهه از پیروزی انقلاب، ملت ایران مرز‌های علم و دانش را درنوردیده‌اند و به پیشرفت‌های بزرگی دست یافته‌اند.
بیسوادی در قبل از انقلاب به حدی بود که حضرت امام (ره) در ۷ دی ۱۳۵۸ طی پیامی جهت مبارزه عمومی با بیسوادی تأکید کردند: «از جمله حوایج اولیه برای هر ملت که در ردیف بهداشت و مسکن بلکه مهم‌تر از آنهاست، آموزش برای همگان است. مع‌الاسف کشور ما وارث ملتی است که از این نعمت بزرگ در رژیم سابق محروم؛ و اکثر افراد کشور ما از نوشتن و خواندن برخوردار نیستند، چه رسد به آموزش عالی»، «مایه بس خجلت است که در کشوری که مهد علم و ادب بوده و در سایه اسلام زندگی می‌کند که طلب علم را فرضیه دانسته است، از نوشتن و خواندن محروم باشد.» (صحیفه امام جلد ۱۱ص ۴۴۶).
اما امروز طبق آمار‌های سال ۱۳۹۶ میزان باسوادی در ایران به ۷ /۹۴ درصد رسیده است.
از مهم‌ترین عرصه‌های پیشرفت در ایران اسلامی در این ۴۰ سال در حوزه تحولات دانشگاهی اتفاق افتاده است. افزایش بی سابقه ظرفیت دانشگاهی از ۲۲۳ واحد به ۲۵۴۰ واحد در سال ۱۳۹۶ و افزایش تعداد دانشجویان از حدود ۱۷۰ هزار نفر در قبل از انقلاب به بیش از ۴ میلیون و ۸ هزار دانشجو، ظرفیت و توانمندی نیروی انسانی کشور را به حد اعلایی از توسعه رسانده است و این در شرایطی است که از لحاظ دسترسی به اساتید تخصصی، دانشگاه‌های کشور در خود اتکایی کامل به سر می‌برند.
در مقطع کنونی سرمایه انسانی موجود در ایران، فرصت بی‌نظیری در اختیار کشور قرار داده است و چنانچه برنامه‌ریزی لازم برای بهره‌گیری از این سرمایه ارزشمند صورت گیرد، بی‌گمان ایران اسلامی در ریل سرعت پیشرفت همه‌جانبه قرار خواهد گرفت و همان طور که در علوم پیچیده‌ای همچون نانو تکنولوژی و درمان بیماری‌های خاص و صعب‌العلاج به پیشرفت‌های شگرفی دست یافته‌ایم و در دنیا جزو کشور‌های برتر و پیشرو هستیم، بی‌گمان، همان‌گونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند، با حرکت در مسیر‌های میانبر علمی، جوانان این مرز و بوم، خود را به قله‌های دانش در تمامی زمینه‌ها خواهند رساند.
اگرچه ایران اسلامی از لحاظ تولید ناخالص داخلی در رتبه‌های دو رقمی قرار دارد، ولی بر اساس پتانسیل‌های سرزمینیِ استفاده نشده و به خصوص سرمایه انسانی تحصیلکرده در رتبه اول در سطح جهان قرار دارد.
افزایش جمعیت جوان تحصیلکرده، فرصت و امکان بی‌نظیری در اختیار مسئولان و برنامه‌ریزان کشور قرار داده است که می‌توان با برنامه‌ریزی‌های واقعی و علمی، متناسب با امکانات مادی و معنوی کشور، به پیشرفت متوازن در همه زمینه‌ها دست پیدا کرد. همانطور که در ابتدای این یادداشت اشاره شد، و لازمه هرگونه پیشرفت و ترقی، داشتن توانمندی لازم در نیروی انسانی است و امروز به مدد حمایت‌های نظام اسلامی از آموزش عمومی در همه مقاطع تحصیلی، نه تنها میزان فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های کشور قابل مقایسه با پیش از انقلاب نیست، بلکه تحصیل در دانشگاه که روزی به عنوان یک آرزوی دست نیافتنی برای جوانان این کشور محسوب می‌شد، امروز هر فارغ التحصیل دبیرستانی می‌تواند به راحتی وارد دانشگاه شود و فقط رقابت‌های کنکور برای ۱۵ درصد صندلی‌های دانشگاه‌ها است و ۸۵ درصد صندلی‌های دانشگاهی بدون هیچ‌گونه سختی در اختیار طالبان ادامه تحصیل در مقاطع عالی است. اما در پایان برای بهتر دیده شدن افزایش میزان تحصیلات و باسوادی در کشور نگاهی به سواد تحصیلات زنان بسیار گویاتر از هر چیز دیگری خواهد بود چرا که یکی از تبلیغات پر‌طمطراق رژیم پهلوی توجه زنان به عنوان تجدد و نوگرایی بود، حال آنکه نوگرایی اصلی در فراهم کردن مسیر رشد و کمال و رسیدن به درجات بالای علمی در بین بانوان کشور بود که آمار موجود در این حوزه بی‌هیچ تحلیلی گویای واقعیت‌های بسیاری از که به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم.
- امروز ۷ هزار نفر از اساتید دانشگاه‌ها و ۲ هزار و ۷۰۰ نفر از اساتید حوزه علمیه زنان هستند، سال ۱۳۵۷ تنها ۳۵ درصد زنان باسواد بودند، امروز نزدیک ۹۰ درصد با سوادند.
- تعداد دانش‌آموختگان دانشگاهی زن از ۶ درصد در سال ۱۳۵۵ به ۴۴ درصد رسیده است.
- تعداد طلاب زن از چند ده نفر در قبل از انقلاب به ۸۰هزار طلبه و ۴۰ هزار دانش آموخته رسیده است.
- پیش از انقلاب تنها ۴ /۱ درصد اساتید دانشگاه‌ها زن بودند، امروز ۲۰ درصد اساتید دانشگاه‌ها زن هستند.
