سرويس سياسی جوان آنلاين: «هدف اروپا بازی دادن ایران تا پایان ریاست جمهوری ترامپ است» این خبری بود که اواخر آبان ماه امسال روزنامه بلومبرگ منتشر کرد. هنگامی که این خبر بر خروجی برخی از رسانههای داخلی بازنشر داده شد، مقامات رسمی دولت و حامیان غربزده آن تلاش کردند چنین ادعایی را رد و آینده روابط ایران- اروپا را بسیار روشن و دستاوردساز نشان دهند. از آن مقطع زمانی تاکنون نزدیک به سه ماه میگذرد و در این مدت اروپاییها هیچ گاه تلاشی منسجم و واقعی جهت بهرهمند شدن ایران از منافع برجام صورت ندادهاند و کماکان با فرصتسوزی، اجرای تعهد دست چندمی به نام «spv» را نیز به آیندهای نامعلوم حواله میدهند.
بلومبرگ در گزارش خود اشاره کرده بود: «کشورهای اتحادیه اروپا از تحریمهای امریکا واهمه دارند و به دلیل وابستگی به این کشور، بعید است برای راهاندازی سازوکار مالی ویژه ایران اقدامی انجام دهند. در بهترین حالت به نظر میرسد سیاست اصلی اروپا، بازی دادن ایران تا پایان ریاستجمهوری ترامپ است. هیچ کشوری قصد ندارد خطر شدت یافتن جنگ تجاری با امریکا را به جان بخرد. در عین حال اعتبار اروپا در گرو راهاندازی این سامانه است.»
فراز و فرودی که طی چند ماه اخیر در روابط اروپاییها با جمهوری اسلامی ایران شاهد بودهایم نمایانگر این مسئله است که کشورهای اروپایی هیچ گونه ارادهای برای تحقق وعدههای دستچندمی خود نیز ندارند و همانطور که طی دو سال و اندی هیچ کدام از تعهدات دهگانه خود در متن برجام را اجرایی نکردهاند و همانند امریکا به نقض متن و روح برجام متمرکز بودهاند، بعد از خروج دونالد ترامپ نیز اساساً ارادهای برای تغییر رفتار خود نسبت به تعهدات ثانویه نداشتهاند.
عامل اصلی عدمتغییر رفتار اروپا علیه ایران
به نظر میرسد عامل اصلی عدم تغییر رفتار اروپاییها طی ۳۶ ماه بعد از روز اجرای برجام در یک گزاره قابل جستوجو باشد و آن اینکه اروپاییها نیز همانند امریکاییها برآورد دقیقی از روحیات و انگیزههای حاکم بر دستگاه سیاست خارجه و دولت اعتدال دارند، بدین معنا که دولت دوازدهم حتی ارادهای برای خروج موقت و تعلیق اجرای تعهدات خود نداشته و حاضر است در هر شرایطی تعهدات برجامی خود را ادامه دهد.
چنین محاسبهای منجر به آن شده اروپاییها بدون کمترین دغدغه و نگرانی از اینکه طرف ایرانی احیای بخشی از صنعت هستهای را در دستور کار قرار دهد، گستاخی به حد اعلی رسانده است و در موضعی کاملاً تهاجمی از ضرورت اعمال تحریمهای جدید علیه ایران در صورت استمرار فعالیتهای موشکی سخن به میان میآورد، به طوری که وزیر خارجه فرانسه روز گذشته در موضعی کاملاً گستاخانه بیان کرد: «ما گفتوگوهای بسیار سختی را با ایران آغاز کردیم و اگر درخصوص برنامه موشکی بالستیک آنها پیشرفتی حاصل نشود، آماده اعمال تحریمهای سخت علیه تهران هستیم.»
مؤسسه گروه بینالمللی بحران (مؤسسهای که ۱۴ ماه قبل از برجام متن آن را منتشر کرد) در دومین سالگرد برجام گزارشی را تحت عنوان «The Iran Nuclear Deal at Two» منتشر کرد که در آن پیشنهاداتی در خصوص برنامه موشکی ایران دارد و از اروپاییها میخواهد فشار علیه ایران را توسعه دهند تا منجر به تغییر رفتار کشورمان در حوزه موشکی و منطقهای نیز شود.
جالب این است که به رغم هزینه زا بودن برجام هنوز جماعتی در داخل تلاش میکنند حاکمیت سیاسی کشور را جهت پذیرش تعهدات جدیدی نظیر لوایح چهارگانه مربوط به FATF تحت فشار قرار دهند آن هم در حالی که هیچ گونه تضمینی جهت برداشته شدن تحریمهای ضدایرانی با پذیرش تعهدات جدید نیز وجود ندارد، کمااینکه محمدجواد ظریف وزیرخارجه دولت روحانی در صحن علنی مجلس در همین رابطه بیان میکند: «نه من و نه رئیسجمهور تضمین نمیدهیم که با تصویب CFT مشکلات حل شود.»
۵ گام پیشنهادی سازمان مورد حمایت جورج سوروس برای محدود کردن ایران
گروه بینالمللی بحران که ۱۴ ماه قبل از امضای برجام سند آن را در سایت خود بارگذاری میکند روز گذشته در گزارشی مناطق تنشزای جهان در سال ۲۰۱۹ را مورد بررسی قرار داده و طی این گزارش پیشنهاداتی را به اتحادیه اروپا برای محدود کردن و متعهد نگه داشتن ایران داده که این پیشنهادات در پنج گام قابل تعریف است:
۱ - متعهد نگه داشتن ایران نسبت به معاهده «برجام» به واسطه راهاندازی مکانیسمهای اقتصادی مانند SPV
۲ - رایزنی با امریکا برای معافیت کشورهای عضو اتحادیه اروپا در تحریمهای ثانویه بالاخص حوزههای انساندوستانه (نظیر دارو، تجهیزات پزشکی و...) تا به این واسطه گام نخست تکمیل شود.
۳ - گسترش فعالیت در حوزه دیپلماسی عمومی برای توضیح و توجیه چرایی پیچیدگی مکانیسمهای اقتصادی اروپا
۴ - وارونه کردن پایبندی ایران در برجام به بهانه اقدامات این کشور برای مقابله با گروههای مختلف ایران در اروپا (ماجرای ساختگی پاریس)، تستهای موشکی ایران و انتقال تکنولوژی موشکی
۵ - بسط مذاکرات با ایران که در حال حاضر با موضوع یمن در حال انجام است به واسطه تشویق کردن ایران به گسترش مذاکرات در موضوعات مختلف بهویژه فعالیتهای منطقهای ایران، برنامههای موشکی و حقوق بشر
آنچه در این میان مهم به نظر میرسد این مسئله است که امروز و فردا کردن اروپا جهت اجرایی کردن تعهدات دمدستی نظیر SPV، با اطلاع دقیق طرف ایرانی است، بدین معنا که طرف ایرانی نیز هیچ گونه مخالفتی با ادامه روند کنونی نداشته و حتی به کم و کیف آن نیز آگاه است و استمرار شرایط کنونی را برای دگردیسی رفتار نظام در قبال خواستههای غرب کاملاً مفید و سودمند میداند.