رئیس سازمان امور دانشجویان از افزایش ۴۰ درصدی تعداد درخواست دانشجویان ایرانی برای بازگشت به کشور در شش ماه دوم امسال خبر داد.
معاون وزیر علوم خبر داده است که اگر دانشجویی سوابق تحصیلیاش خوب باشد و در دانشگاه سطح دو درس خوانده باشد، میتواند برای حضور در دانشگاههای سطح یک درخواست دهد!
این دستودلبازی وزارت علوم در حالی است که شواهد نشان میدهد، بیبرنامگی این وزارتخانه و نبود زیرساختهای کافی دانشگاهی از مشکلات عمده این دانشجویان است. پیش از این هم نیز وزیر علوم از آمادگی پذیرش در داخل خبر داده و گفته بود: «امیدواریم با مراجعه و تحصیل در دانشگاهها که صندلی در دانشگاههای خوبمان هم برایشان وجود دارد، مشکلشان را حل کنند.»
در حالی که ظرفیت پذیرش دانشگاههای علوم پزشکی داخل کشور محدود است، اکثر دانشجویان بازگشتی متقاضی رشتههای گروه پزشکی هستند، یعنی حدود ۶۵تا ۷۰درصد داوطلبان کنکور متقاضی ورود به رشتههای گروه پزشکی هستند. از طرف دیگر هم دانشگاههای غیردولتی با هزاران صندلی خالی در جستوجوی دانشجو هستند، ولی برنامهای برای جذب در این دانشگاهها نیست. هزینههایی که دانشگاههای داخلی برای این انتقال میگیرند به نسبت هزینهای که دانشجو باید در خارج از کشور داشته باشد خیلی کمتر است، اما هیچ روند قابل اطمینانی برای دانشجویان ندارد. بسیاری از دانشگاههای غیردولتی به دلیل توجه نداشتن وزارت علوم و نبود برنامهای منسجم، از تربیت باکیفیت در رشتههای کاربردی محروم هستند، این مراکز حتی مورد توجه دانشجویان داخلی نیستند و توان جذب دانشجویان بازگشتی را هم ندارند.
از سوی دیگر بسیاری از داوطلبانی که سودای تحصیل در رشتههای علوم پزشکی و مهندسی را داشتند، بهدلیل ظرفیت کم دانشگاههای دولتی راهی خارج شدند. این جوانان کنکور را هم دور زده بودند و با تبلیغات و یاری مؤسسات اعزام دانشجو برای تحصیل به خارج از کشور رفتند و اکنون از فرصت انتقال به دانشگاههای درجه یک استفاده میکنند! این مورد در ماههای اخیر مورد انتقاد تشکلهای دانشجویی هم قرار گرفته است.
هر چند که به گفته معاون وزیر بهداشت «دانشگاههای علوم پزشکی برای پذیرش دانشجویان ایرانی خارج از کشور که منتقل میشوند، باید ظرفیت مازاد و شهریهای ایجاد کنند؛ شهریه این دانشجویان از طریق تبدیل شهریه ارزی آنها به ریال محاسبه میشود و کف شهریه براساس مصوبه وزارت بهداشت به دانشگاهها اعلام شده است. دانشجویان انتقالی تنها در ظرفیت مازاد و شهریهای پذیرفته میشوند.»
با وجود اینکه دائماً تکرار میشود قصد دور زدن کنکور را نداریم، اما در عمل این تسهیلات، دور زدن کنکور برای این دانشجویان بازگشتی است. آنها به هر حال بدون قبولی در کنکور میتوانند به دانشگاههای داخل ورود پیدا کنند، ضمن اینکه دانشجویانی که در دانشگاههای خارجی با رتبه پایین وزارت علوم تحصیل میکنند هم بلاتکلیف هستند که در واقع شیوه انتقال این جوانان هم اصلاً مشخص نیست. همچنین بنا به گفته معاون وزیر بهداشت، شهریه این افراد به صورت ریالی و معادل شهریه ارزی دریافت میشود، اما مشکل و اعتراض عمده به یک نوع تبعیض و نابرابری بین پذیرش این دانشجویان و دانشجویانی است که از ابتدا از طریق کنکور وارد دانشگاه شدهاند.