سرویس فرهنگ و هنر جوان آنلاین: مدیرکل هنر‌های نمایشی در سمینار پژوهشی تئاتر پس از انقلاب اسلامی با بیان این مطلب گفت: در سال‌های پس از انقلاب، بیش از ۱۵۰هزار نفر در رشته تئاتر فارغ‌التحصیل شده‌اند و اکنون ۱۷هزار نفر دست اندرکار تئاتر هستند، ضمن اینکه در سال‌های اخیر، سالانه هزارو ۷۰۰ تا ۲ هزار نفر از تئاتر فارغ‌التحصیل شده‌اند.
شهرام کرمی عنوان کرد: پس از پیروزی انقلاب، دوران تثبیت انقلاب بود. از سال ۶۰ تئاتر ما هویت خود را پیدا کرد و حتی در دوران جنگ تحمیلی نسل انقلابی ما تلاش کردند کنار دیگر رویداد‌ها هنر هم به روند خود ادامه دهد و این مایه خوشحالی است که این روز‌ها ما میزبان جشنواره تئاتر فجر هستیم؛ اتفاقی که در سال ۱۳۶۰ رقم خورد. ما در همان سال‌های ابتدایی تئاتر‌های زیادی داشتیم. سال ۵۹، ۲۱ اجرا و سال ۶۰، ۳۳ تئاتر با موضوعات انقلاب، جنگ و خیزش مردمی داشتیم. وی با تأکید بر دوران پایانی جنگ و دوران طلایی تئاتر ایران توضیح داد: اگر نگاه تحلیلی به روند تئاتر کشور داشته باشیم، افت و خیز‌هایی وجود داشت ولی در هر شرایط تئاتر زنده و متکی بر هنرمندان بود و این افت و خیز حاصل شرایط متغیر اجتماعی جامعه و حاصل رفتار اجتماعی است.
۴۰ سال شکوفایی در هنر تئاتر
مدیرکل هنر‌های نمایشی اظهار داشت: خوشبختانه تئاتر ما در طول ۴۰سال رو به توسعه و شکوفایی بوده و مخاطبان امروز تئاتر آگاه به ارزش هنر تئاتر در جامعه هستند. از دیگر سرمایه‌های ارزشمند ما علاوه بر مردم، هنرمندان پیشکسوت تا نسل نو تئاتر هستند.
وی با ارائه یک تقسیم‌بندی کلی درباره دلایل فخر هنر تئاتر گفت: تئاتر بعد از انقلاب به تثبیت مخاطب رسید. اگر قبل انقلاب فقط روشنفکران تئاتر تماشا می‌کردند، بعد از انقلاب به شکل وسیع جنبه مردمی پیدا کرد. نکته دیگر اینکه تعداد زیاد هنرمندان تئاتر چیزی بیش از ۱۵۰هزار نفر دانش‌آموخته تئاتر پس از انقلاب و ۱۷هزار نفر دست اندرکار تئاتر است.
کرمی افزود: تعداد فارغ‌التحصیلان هنر‌های نمایشی بعد از انقلاب قابل توجه است. هر ساله هزارو ۷۰۰ تا ۲ هزار نفر از تئاتر فارغ‌التحصیل می‌شوند و این خود ظرفیت‌های زیاد تئاتر است. گسترش سالن‌های نمایشی از دیگر موارد است. هرچند به نسبت جمعیت نیاز به تعداد سالن‌های بیشتری در کشور داریم، اما تعداد هزارو ۲۲۵ سالن تئاتری باز هم قابل قبول است ولی احداث زیرساخت‌ها خیلی مهم است که همین میزان هم قابل توجه است. وی ادامه داد: نکته چهارم، برپایی جشنواره‌های معتبر تئاتری است. سالانه از سوی وزارتخانه ۸۲جشنواره تئاتری برگزار می‌شود. هرچند برخی انتقاد دارند، اما بعد انقلاب نقش جشنواره‌ها در رونق تئاتر قابل کتمان نیست. نسل جدید تئاتر ما از همین راه وارد فعالیت حرفهای شدند، هرچند تعدد جشنواره‌ها می‌تواند آفت باشد، اما بعضی جشنواره‌ها پایه تئاتر هستند که یکی از آن‌ها جشنواره تئاتر فجر، تئاتر عروسکی، آیینی سنتی، کودک و نوجوان و جشنواره مهر حوزه هنری و... است.
افزایش ارتباطات بین‌المللی تئاتر
این مسئول حوزه تئاتر کشور یادآور شد: نکته پنجم ارتباطات بین‌المللی تئاتر کشورمان است که در آغاز دهه ۷۰ آغاز و بعد این روند گسترش یافت. شاید ما در زیرساخت و نیروی انسانی و فنی مشکلاتی داشته باشیم، اما به جهت سرمایه فکری در این حوزه چیزی از تئاتر دنیا کم نداریم. نمونه‌اش هم حضور هنرمندان کشورمان در رویداد‌های تئاتری دیگر کشورهاست.
کرمی در پایان گفت: ششمین نکته نیز تنوع آثار نمایشی ایرانی است. دهه ۷۰ اولین بار تئاتر خیابانی شکل گرفت. ابتدا خیلی غریب بود، اما خیلی زود جان گرفت و گونه‌های مختلف تئاتری رونق گرفتند و امروز تنوع خوبی را در تئاتر شاهد هستیم. هرچند شاید سرمایه و اعتبار به نسبت ظرفیت خیلی محدود باشد، اما واقعیت تئاتر انقلاب میراث‌دار یک تفکر بزرگ بود و توانست در عرصه هنر تئاتر به شکوفایی و رشد برسد.
در ادامه حامد سقاییان، دبیر علمی جشنواره تئاتر فجر نیز طی سخنانی در تشریح گزارشی از سمینار پژوهشی عنوان کرد: این سمینار رابطه دوسویه بین تئاتر و انقلاب دارد. اگر تئاتر سه شاخه اصلی داشته باشد، پژوهش یکی از رکن‌های آن است که همیشه از آن غفلت شده است. وی ادامه داد: ۴۰ سال از انقلاب گذشته و هنوز خیلی پژوهشگران و اساتید نمی‌دانند تئاتر ما چه دستاورد‌هایی داشته است. ارزش‌های زیباشناختی وقتی اهمیت پیدا می‌کند که پژوهش‌ها نیز مورد توجه قرار گیرد. همیشه هر انقلابی روی فرهنگ تاثیر می‌گذارد، اما برعکس آن هم هست که هنرمندان تاثیر بر آن گذاشته‌اند.
کم‌کاری دانشگاه‌ها
سقاییان گفت: برای کشور ۸۰میلیونی ۵۰چکیده درباره تئاتر انقلاب خیلی کم است و اول هم دانشگاه در این زمینه کم‌توجهی کرده است. وی در پایان گفت: خبر خوب اینکه در این سمینار نسل جوان پژوهشگران شرکت‌کننده هستند و اسامی همیشگی پژوهشگران امسال دیده نمی‌شود. برخی از مقالات ارائه شده سطح علمی بالایی دارند و امیدوارم این سمینار‌ها ادامه پیدا کند و به اینجا ختم نشود. در ادامه سیدمجتبی حسینی معاون هنری وزارت ارشاد گفت: هنر به وجه خود بازتاب‌دهنده شرایط جامعه است. برای شناخت این پدیده، شناخت شرایط و موقعیت مهم است. تئاتر به عنوان هنر خاص، تأثیر و تأثر از مجموعه عوامل می‌گیرد و فراز و نشیب جامعه در آن نقش دارد. وی افزود: انقلاب مقطع مهم جامعه ایران است و یکی از دستاوردهایش نفوذ هنر در لایه‌های اجتماعی است. هنر در سال‌های پیش از انقلاب، فراگیری کمتری داشت و اقشار اجتماعی رغبت به آن نداشتند. طبیعتاً وسعت انقلاب منجر به رشد هنر شد و امروز بعد از۴۰سال می‌توانیم دوره‌های تئاتر را بررسی کنیم. بررسی امروز چراغ راه آینده ماست. معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به صحبت‌های سقاییان درباره پایین بودن آمار ارائه مقاله افزود: در دهه ۶۰تئاتر خصوصی اصطلاحی غریب بود، اما امروز این مفاهیم خودنمایی می‌کنند.
وی با بیان اینکه انقلاب ایران با توجه به انسان و فرصت‌های ایجاد شده در آموزش موجب رشد هنرمندان در عرصه‌های مختلف شد، توضیح داد: زیرساخت و تجهیزات برای تربیت نسل جدید همخوان نیست. شهر‌های ما رشد کردند، اما با وجود انبوه امکانات، به نسبت تقاضا و استعداد کم‌شمارند. به عبارتی مدینه‌سازی رشد کرد، اما مدنیت‌پروری با آن توازن نداشت. کسانی که به هنر روی می‌آورند حتماً در ذات خود به مدنیت توجه دارند، اما هنوز مدینه و مدنیت با هم یکسان رشد نکرده‌اند. معاون وزیر ارشاد ادامه داد: رویداد‌های هنری امروز به ۷۰جشنواره رسیده، اما هنر مسئول و متعهد در انقلاب، چون چراغی پرفروغ بر مسیر عدالت‌خواهی و جورستیزی است.
