کد خبر: 942536
تاریخ انتشار: ۲۸ دی ۱۳۹۷ - ۲۳:۳۱
طبق قانونی که ۳۱ مرداد ۹۶ در مجلس تصویب شد، تمامی دانشگاه‌ها و حتی حوزه‌ها موظف به ثبت پایان‌نامه‌های دانشجویان شدند. ثبت رساله‌ها در یک مرکز مزایای زیادی دارد که مراکز آموزش عالی اهمیتی به آن نمی‌دهند. اگر این بی‌اعتنایی ادامه پیدا کند، روند رو به رشد علمی کشور از جهاتی آسیب جدی می‌بیند. جلوگیری از تقلب در آثار علمی و موازی کاری نشدن در پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌ها تنها بخشی از فواید تجمیع پایان‌نامه‌ها در یک پایگاه علمی است که متأسفانه در حال حاضر توجهی به این موضوع نمی‌شود. بدتر آنکه نهاد‌های درگیر این موضوع هم به دلایل عدیده تمایلی به انجام این وظیفه قانونی ندارند.
عليرضا سزاوار
مراکز علمی کشور با ثبت پایان‌نامه‌های دانشجویی نه‌تن‌ها از تقلب در رساله‌نویسی جلوگیری می‌کنند، بلکه می‌توان با بررسی آن‌ها پژوهش نزدیک به ۸۰۰ هزار دانشجوی تحصیلات تکمیلی و عملکرد ۷۰ هزار عضو هیئت علمی را هم بررسی کرد.
از سویی دیگر می‌توان میزان تناسب پژوهش در پایان‌نامه‌ها را با سیاست‌های کلی کشور، نقشه جامع علمی کشور و اقتصاد مقاومتی هم سنجید.

نفوذ تقلب به دانشگاه تهران
از هنگامی که مراکز علمی موظف به ثبت پایان‌نامه‌ها در ایرانداک (پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات و زیر مجموعه وزارت علوم) شدند، پوشش این مدارک در دانشگاه‌های دولتی کمتر از ۶۰درصد، در دانشگاه آزاد کمتر از ۱۰درصد، در وزارت بهداشت و آموزش پزشکی کمتر از ۵ درصد و برای حوزه‌های علمیه نزدیک به صفر است. اکنون تقلب در آثار علمی به قدری رواج یافته که دانشگاه تهران به عنوان نماد آموزش عالی کشور هم از خسارت برآمده از این اتفاق بی‌نصیب نمانده است. به طور نمونه سال گذشته یکی از خبرگزاری‌ها خبر داد، در یکی از دانشکده‌های دانشگاه تهران و در سال ۱۳۹۲ پایان‌نامه‌ای در مقطع کارشناسی ارشد دفاع شد که نویسنده آن مدعی است، از همین پایان‌نامه با همان استاد راهنما و تنها با کمی تغییر در واژه‌ها و نتیجه‌گیری بدون حتی یک‌بار ارجاع به پایان‌نامه او در همان دانشکده، این بار در سال ۱۳۹۵ توسط شخصی دیگر دفاع شده است! قصور رخ داده در ماجرای فوق را نه صرفاً در استاد راهنما و دیگر دست‌اندرکاران دانشکده و دانشگاه که در وزارت علوم باید بدانیم که نهایت تلاش‌شان برای مقابله با معضلات پایان‌نامه‌نویسی و فروش مقاله طراحی و اجرای پروژه ایرانداک بوده است؛ پروژه‌ای که خودشان هم آن را جدی نگرفته‌اند.
 
سدی برای سیاست‌های علمی کشور
رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات (ایرانداک) هم با بیان اینکه در حال حاضر گزارش‌های ما فاقد داده‌های کامل هستند، گفت: «اگر همه پیشنهاد‌ها در ایرانداک ثبت شوند، می‌توان میزان تناسب پژوهش در پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها را با سیاست‌های کلی علم و فناوری، نقشه جامع علمی کشور و اقتصاد مقاومتی سنجید.»
سیروس علیدوستی تأکید کرد: «در حال حاضر به دلیل اینکه گزارش‌های ما فاقد داده‌های کامل هستند و شماری از دانشگاه‌ها به‌ویژه برخی دانشگاه‌های بزرگ تمایلی به ثبت مدارک خود در سامانه ندارند، از این رو نمی‌توانیم میزان همخوانی پژوهش‌ها را با سیاست‌های کلی علمی کشور بررسی کنیم.» رئیس ایرانداک با بیان اینکه برای تشخیص کاربردی بودن پژوهش دو جنبه مدنظر قرار دارد، گفت: «دو عنصر سازمان و کاربر باید تمامیت داشته باشند و یافته پژوهشگر نیز باید قابلیت داشته باشد. بسیاری از کار‌های دانشجویان قابلیت کاربردی را دارد، که ما به آن می‌پردازیم.»

بودجه؛ مشکل همیشگی
علیدوستی با اشاره به اینکه خواسته وزیر علوم مبنی بر ثبت مدارک سه سال گذشته همه دانشگاه‌های زیر نظر این وزارتخانه در سامانه ثبت ایرانداک عملی نشده، علت این موضوع را افزایش نیافتن منابع ایرانداک متناسب با این موضوع عنوان و تأکید کرد: «ناچار هستیم منابع مالی و انسانی و فنی ایرانداک را برای اولویت نخست که همان کنترل و ثبت مدارک تازه است، به کار بریم.» وی با بیان اینکه ایرانداک دروازه اطلاعات علمی، پژوهشی، و فناورانه را در نشانی dar. irandoc. ac. ir راه‌اندازی و بیش از ۲۰۰ پایگاه داده فارسی را پس از کنترل کیفیت، در آن معرفی کرده است، تأکید کرد: «این نخستین دروازه اطلاعات موضوعی کنترل کیفیت شده در ایران است.»

هیچ قصوری موجه نیست
اکنون اگر یک پایان‌نامه یا رساله در سامانه ملی ثبت پایان‌نامه، رساله و پیشنهاده (پروپزال) به نشانی sabt. irandoc. ac. ir ثبت شود، فردای همان روز در سامانه گنج به نشانی ganj. irandoc. ac. ir دیده خواهد شد. همزمان اگر در سامانه ویرایش و سازماندهی ایرانداک روی این مدرک کار شود، داده‌های تازه جایگزین داده‌های پیشین خواهد شد.
کاری که به تازگی در این سامانه انجام شده است، ثبت برخط پایان‌نامه‌ها و رساله‌های دانش‌آموختگان ایرانی خارج از کشور است که آبان امسال راه‌اندازی شد و تا پایان آذر هم پذیرای ثبت ۷۰ مدرک از ایشان بوده است. مؤسسه‌هایی که در ثبت مدارک خود با ایرانداک همکاری نمی‌کنند، دلایل گوناگونی را هم می‌آورند؛ ولی با تصویب قانون در مجلس، دیگر هیچ دلیلی برای خودداری از ثبت مدارک پذیرفته نیست و همه مؤسسه‌ها باید به قانون تأسی کنند.
نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار