حسنآقا راننده تاکسی زردرنگی است که بهصورت چرخشی در شهر مسافر سوار میکند. او در گفتوگو با «صبحنو» میگوید: «آقا وضع خراب است. از اول امسال قیمتها چقدر بالا رفته است؟ کرایه ما فرقی کرده؟ مگر ما از کجا درآمد داریم؟ کرایه ما هیچ فرقی نکرده؛ اما خرج زندگیمان چند برابر شده است.»
او در ادامه با گلایه از بیتوجهی مسوولان میگوید: «گرانی مایحتاج یک طرف، گرانی لوازم یدکی و هزینههای نگهداری خودرو یک طرف دیگر.» تاکسیران جوان دیگری که گفتوگوی ما را میبیند جلو آمده و میگوید: «آقا، قیمت لوازم یدکی چندین برابر شده است. قیمت تسمهتایم، تسمه دینام، لاستیک. چون از صبح تا شب با ماشین در خیابانیم باید مراقب ماشین هم باشیم. اما قیمت همین چند قلمی که گفتم ببینید چند برابر شده است.» وی در ادامه میافزاید: «یک جفت لاستیک ایرانی که کیفیت خوبی هم داشته باشد قیمت کردم، 450هزار تومان. در اتحادیه هم باید ثبتنام کنیم.»
حسنآقا راننده مسن تاکسی در ادامه میگوید: «آقا، ما هم که دوست نداریم از مردم کرایه زیاد بگیریم. اما هزینهها راچه کنیم؟ ماشین استهلاک دارد. تاکسی است. باید خرجش کنیم تا سالم بماند و مسافر سوار کنیم.» یکی دیگر از رانندگان در ادامه به جمع اضافه شده و میگوید: «آقا مسافربرهای شخصی و اینترنتی را هم اضافه کنید. الآن همه اسنپ و تپسی سوار میشوند. ما هم همکارانی را داریم که در اسنپ یا تپسی ثبتنام کرده و آنجا کار میکنند.»
توزیع لوازم با حذف واسطه
تأمین لوازم یدکی موردنیاز برای تاکسیرانان یکی از اصلیترین وظایف اتحادیه تاکسیرانی شهری برای کل کشور است. آقای مرتضی ضامنی، مدیرعامل این اتحادیه درباره تأمین لوازم یدکی و بهخصوص لاستیک برای تاکسیرانان گفته است: «100هزار حلقه لاستیک برای رانندگان تاکسی سراسر کشور با نرخ مصوب دولتی -که بین 30 تا 50درصد از نرخ بازار پایینتر است- توزیع شده است.» به گفته وی لاستیکهای توزیع شده شامل خودروهای سمند، پژو405 و پراید است و توسط کارخانه کویرتایر تأمین شده است.
ضامنی همچنین گفته است: «رانندگان تاکسی در تهران برای ثبتنام دریافت لاستیک به نرخ دولتی در سامانه تاکسیرانی تهران اقدام به ثبتنام کنند و در شهرهای دیگر از طریق سازمانهای تاکسیرانی یا ادارات حملونقل اقدام کنند.»
وی با بیان اینکه پیرو پیگیریهای رییس سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور مکلف به انجام اقدامات حمایتی از رانندههای تاکسی در سراسر کشور شده است، گفت: «با توجه به برنامهریزیهای انجام شده، در مرحله نخست توزیع لاستیک با نرخ دولتی در اولویت کاری قرار گرفت. این امر از ابتدای آبان امسال اجرایی شد و با جدیت پیگیر توزیع لاستیک بین رانندههای تاکسی در سراسر کشور هستیم.»
وی درباره مشکلات رانندگان تاکسی برای تأمین لاستیک هم گفته است: «رانندگان تاکسی در هر نقطه از کشور که نیاز به لاستیک دارند، باید موضوع را به شهرداری یا سازمان تاکسیرانی یا مدیریتهای حملونقل شهری اعلام کنند تا این نیاز جمعبندی و به اتحادیه تاکسیرانی شهری کشور منعکس شود تا اقدامات لازم برای توزیع لاستیک صورت پذیرد.»
وی خاطرنشان کرد: «هماکنون شاهد اختلاف قیمت در محصولات خودرویی برای تاکسیرانان هستیم؛ بنابراین با برنامهریزیهای صورتگرفته، تلاش کردیم محصولات و لوازم یدکی پرمصرف را از تولیدکننده با حذف واسطهها به رانندههای تاکسی ارائه کنیم.»
ضامنی از برنامهریزیهای صورت گرفته برای توزیع سایر اقلام پرمصرف خودرو مانند روغن موتور و لنت ترمز نیز خبر داد و گفت: «نیاز به این اقلام در شهرها جمعبندی شده است و در آینده نیز این اقلام توزیع خواهد شد.»
آلودگی هوا را چه کنیم؟
تهران حدود ۷۹هزار تاکسی دارد. از این تعداد نزدیک به ۳۴هزار دستگاه، تاکسی خطی و ۱۷هزار دستگاه، تاکسی گردشی و حدود ۲۴ تا ۲۵هزار دستگاه، تاکسی تلفنی هستند. تعدادی تاکسی ویژه هم در ترمینالها و پایانهها مشغول هستند. شاید این تعداد تاکسی در کنار حدود چهار میلیون خودروی تهران رقم زیادی را تشکیل ندهند، اما نکته اینجاست که این تعداد تاکسی هر روز مسافت بسیاری را در شهر میپیمایند. این پیمایش مسیر از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب شهر موجب میشود توجه به معاینه فنی برای تاکسیها از اهمیت بیشتری برخوردار باشد. در حال حاضر خودروهای با عمر بیشتر از چهار سال باید سالانه به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده و برگه مورد تأیید را دریافت کنند. تاکسیها هم شامل این موضوع شده و باید به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند. اما یکی از مسائل جدید در موضوع معاینه فنی برای تمام خودروهای سواری استفاده از کاتالیستهای اجارهای است. موردی که در ماههای اخیر در مراکز معاینه فنی بسیار دیده شده و البته این مراکز نیز روشهایی را برای شناسایی این کاتالیستها به کار بردهاند. مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانیهای کشور در این باره گفته است: «اگر فرآیند نوسازی تاکسیهای فرسوده فعال باشد و ۱۱۶هزار دستگاه تاکسی در یک بازه مشخص نوسازی شوند، قاعدتاً با اجرای نوسازی نیازی به صرف هزینهای در حوزه تعمیرات و تعویض کاتالیست نیست. به عبارت دیگر وزارت صنعت در ابتدا باید تحویل خودرو را در طرح نوسازی تاکسیهای فرسوده فعال کند و پیرو آن تولید و تأمین کاتالیست را با قیمت مناسب در دستور کار خود قرار دهد.»
مرتضی ضامنی درباره افزایش قیمت لوازم یدکی و نیز کاتالیست که میانگین قیمتی در حدود 700هزار تومان دارد اظهار داشت: «علاوه بر کاتالیستها، اقلام مصرفی خودرو نیز قیمت چندین برابر دارند، اقلام معیشتی نیز گران شده است، در حالی که کرایهها از ابتدای سال تغییر نکرده یعنی ما کاری کردیم که سفرهای کوچکتر شود و در کنار آن نیز حمایتی نداشتهایم. از طرفی تکلیف کردیم که بایستی هرچند وقت یکبار این کاتالیستها تعویض شوند. به گفته وی این کاتالیستها در هر۶۰هزار کیلومتر پیمایش بایستی عوض شوند، یعنی بهصورت میانگین اگر تاکسی بیش از حد کار نکند بایستی دو بار در سال کاتالیستاش عوض شود. اگر قیمت هر کاتالیست در بازار تقریباً ۷۰۰هزار تومان باشد هزینه دو کاتالیست تقریباً سالی یکمیلیون و ۴۰۰هزار تومان هزینه مازاد را به راننده تحمیل میکند.»
وی اظهار کرد: «اگر هزینه فایده مناسب نباشد یقیناً حوزه تاکسیرانی هم همراه خواهد شد تا این اتفاقات رخ ندهد.» ضامنی با بیان اینکه وزارت صنعت باید در این زمینه ورود و مشکل را حل کند، گفت: «بهجای اینکه راننده هزینه کند و کاتالیست بگیرد، همان پول بخشی از آورده راننده در فرآیند نوسازی خواهد بود. اینکه مجموعه دیگری در کشور کار خود را بهخوبی انجام نمیدهد باعث میشود تا کار بر دوش تاکسیها باشد.»