سرويس بينالملل جوان آنلاين: امنیت یکی از مقولههای اصلی بود که دونالد ترامپ توانست با تأکید و تبلیغ بر آن به مقام ریاست جمهوری امریکا برسد و یکی از محورهای اصلی او در این زمینه ساختن دیواری به طول ۳۲۱۸ کیلومتر در امتداد مرز امریکا با مکزیک بود. «یک دیوار بزرگ خواهم ساخت، هیچ کس نمیتواند بهتر از من دیوار بسازد. باور کنید. من این دیوارها را با هزینه زیادی خواهم ساخت.» «من یک دیوار بسیار بسیار بزرگ در مرز جنوبیمان خواهم ساخت و مکزیک را مجبور خواهم کرد هزینه آن را بپردازد.» او با این حرفها و وعدهها به کاخ سفید رسید و حالا بعد از دو سال میخواهد به وعده خود عمل کند، اما معلوم شده که از حرف تا عمل فاصله زیادی است. گذشته از اینکه ترامپ طی این مدت و حتی روزهای اخیر تا مقداری عقبنشینی کرده، اما دموکراتها با پیروزی در انتخابات میاندورهای مجلس نمایندگان و به دست گرفتن اکثریت این مجلس قصد دارند به هر قیمتی که شده مقابل او بایستند. ایستادگی دموکراتها نه تنها میتواند اصل ساختن دیوار مرزی را به محاق ببرد بلکه میتواند آینده سیاسی ترامپ و رسیدن او به دور دوم ریاست جمهوری را هم دچار مشکل کند.
دیوار تکه پاره
صدور فرمان ریاست جمهوری برای ساخت دیوار مرزی با مکزیک جزو اولین اقدامهایی بود که ترامپ بعد از رسیدن به مقام ریاست جمهوری در تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۱۷ انجام داد. هر چند او آن موقع تاریخ دقیقی برای ساخت این دیوار مشخص نکرد، اما پیشبینیکرد که «ظرف چند ماه آینده عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.» نکته دیگری که به آن اشاره کرد مربوط میشد به هزینه ساخت دیوار که باز مدعی شد مکزیک این هزینه را پرداخت خواهد کرد هر چند در حرف او نسبت به قبل از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری تغییری دیده میشد. در واقع، او مثل قبل نگفت که مکزیک هزینه ساخت دیوار را خواهد پرداخت بلکه معتقد بود هزینه ساخت دیوار از محل مبادلات مالی با مکزیک تأمین میشود. این نخستین عقبنشینی او بود، چون میدانست به اجرا درآمدن آن فرمان به راحتی انجام نمیشود و تجربه این دو سال هم مؤید این موضوع است، چون کنگرهای با اکثریت همحزبیهای او هم حاضر نشد در ژانویه ۲۰۱۸ لایحه ۱۸ میلیاردی برای مرحله اولیه ساخت دیوار را تصویب کند. تمام حمایت مالی که ترامپ از این کنگره به دست آورده در حد تعمیر، ساخت یا جایگزین کردن موانع و تجهیزات کنترل مرزی در نقاط پراکندهای از مرز بود نه بیشتر از این. به این ترتیب، تنها کاری که ترامپ در دو سال گذشته کرده انجام عملیاتهایی نظیر تعویض ۲۲ کیلومتر نردههای کهنه فلزی با نوعی دیوار در سندیهگو، ساخت سه کیلومتر دیوار اولیه در کالیفرنیا، حدود ۳۲ کیلومتر دیوار مرزی جدید در سانتا ترزا از ایالت نیومکزیک و چند کیلومتر دیگر بوده است. نتیجه کار تنها ساخت تکه و پارهای از دیوار طی دو سال گذشته است که به وضوح فاصله زیادی از شعار و وعدهای دارد که ترامپ با آن رأی شهروندان ایالات جنوبی امریکا را به دست آورد و این نتیجه در حالی بود که دموکراتها هنوز اکثریت کرسیهای مجلس نمایندگان را به دست نیاورده بودند.
تعطیلی دولت
بعد از برگزاری انتخابات میاندورهای و پیروزی دموکراتها در مجلس نمایندگان دیگر جای شک و تردیدی باقی نماند که ترامپ دو سال دوم ریاست جمهوریاش را با دردسر طی خواهد کرد. این دردسر خیلی زود بر سر بودجه درخواستی ترامپ برای ساخت دیوار مرزی به وجود آمد. در واقع، ترامپ که میدانست دموکراتها نظر خوشی نسبت به دیوار او ندارند به مقدار زیادی از لایحه سال قبل کم کرد و به جای ۱۸ میلیارد دلار فقط درخواست ۵ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار را کرده، اما دموکراتها به این حد هم حاضر نشده و درخواست او را رد کردهاند و تنها بودجه یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری را قبول کردهاند که این پول را تنها میتوان برای امور امنیت مرزی مثل حصارکشی، دوربینهای کنترل و مراقبتهای مرزی مصرف کرد. ترامپ در مقابل مخالفت سرسختانه دموکراتها دستکم یک چهارم از دولت فدرال را تعطیل کرده که در نتیجه این کار، ۳۸۰ هزار کارمند دولت تحت عنوان شغلهای غیرضروری به مرخصی بدون حقوق فرستاده شدهاند و ۴۲۰ هزار نفر دیگر هم که کارشان ضروری تشخیص داده شده، بدون حقوق به کار خود ادامه میدهند. این میزان از تعطیلی دولت نه تنها بر زندگی این کارمندان و خانوادههایشان تأثیر گذاشته بلکه زندگی میلیونها امریکایی هم تحت تأثیر قرار گرفته که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با شغل این کارمندان ارتباط داشتند. برای مثال، تنها دادگاه صادرکننده گواهی ازدواج در شهر واشنگتن تعطیل شده و شهروندان این شهر باید تا بازگشایی دوباره دولت صبر کنند. بسیاری از مراکز تفریحی و فرهنگی مثل پارکها، موزهها، باغ وحشها و گالریهای هنری به وضعیت مشابهی دچار شدهاند و حتی بخش قابل توجهی از کارمندان آژانس فضایی امریکا (ناسا) مجبور شدهاند به مرخصی اجباری بروند زیرا کار آنها در بخش غیرضروری طبقهبندی شده است. وضعیت در بخش مشاغل ضروری در مراکزی مثل اداره حفاظت از مرزها و گمرک، اداره تحقیقات فدرال، اداره مبارزه با مواد مخدر، اداره زندانها، گارد ساحلی و مراکز آتشنشانی هم بهتر از این نیست چراکه برخی نیروهای این مراکز به مرخصی اجباری رفتهاند و مابقی هم از عهده تمام کارها برنمیآیند جدا از اینکه فعلاً خبری از حقوق نیست. نزدیک به سه هفته است که وضع به این منوال پیش رفته و دو، سه دور مذاکره ترامپ با رهبران ارشد دموکرات در کنگره هم بینتیجه مانده است. ترامپ خواست با استفاده از اختیارات ریاست جمهوری و اعلام وضعیت اضطراری ملی، کنگره و دموکراتها را دور بزند، اما نطق تلویزیونی ۹ دقیقهای او در روز چهارشنبه ۹ ژانویه نشان داد که دستکم فعلاً قصد این کار را ندارد و به جای آن میخواهد با هوادارانش حرف بزند.
گروکشیهای دو طرفه
ترامپ در این نطق تلویزیونی حرف جدیدی برای گفتن نداشت و همان موضوعات قبلی مهاجرت غیرقانونی، قاچاق مواد مخدر و صرف میلیاردها دلار برای مبارزه با این پدیدهها را تکرار کرد. شاید به نظر برسد این نطق تلویزیونی او بیشتر از سر درماندگی در مقابل سرسختی دموکراتها باشد، اما با توجه به سفر به مناطق مرزی در جنوب کشور، به نظر میرسد سعی دارد از فشار افکار عمومی در دوئل با دموکراتها استفاده بکند. رهبران دموکرات مثل نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان، و چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات در مجلس سنا، ترامپ را متهم میکنند که با ایجاد بحران ساختگی و دامن زدن به ترس و تفرقه و تعطیلی دولت، مردم امریکا را به گروگان گرفته است. این استدلال آنها درست است و باید گفت: ترامپ حتی آگاهانه از تمام این تاکتیکها برای تسلیم آنها و تصویب بودجه مورد نظرش استفاده میکند، اما باید گفت: خود همین دموکراتها هم لایحه بودجه را برای عقبنشستن از خواستهاش به گروگان گرفتهاند. در واقع، دموکراتها به خوبی میدانند با تصویب بودجه ۵ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلاری خدمتی به ترامپ کردهاند که حتی همحزبیهای او هم حاضر به انجام دادن آن نشده بودند. در واقع، آنها میدانند با تصویب این بودجه نه تنها بزرگترین لطف را به ترامپ کردهاند تا دستکم در سطح نمایشی به وعده خود عمل کند بلکه یکی از کارتهای اصلی تبلیغاتی را به او دادهاند تا از آن در دو سال دیگر و برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ استفاده بکند.
۲ سال سخت
برآوردها نشان میدهد ترامپ دو سال سختی را پیش رو خواهد داشت. جدا از اکثریت دموکرات در مجلس نمایندگان، تحقیقات رابرت مولر و افت شاخصهای اقتصادی از جمله مشکلات عمدهای است که ترامپ در این دو سال با آنها دست به گریبان خواهد بود. تحقیقات مولر در مورد دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری گذشته تاکنون چندین بار تا یکقدمی ترامپ رسیده و پل مانافورت، نخستین رئیس ستاد انتخاباتی ترامپ، و مایکل کوهن، وکیل شخصی ترامپ، از جمله نزدیکترین افراد به ترامپ بودهاند که قربانی این تحقیقات شدهاند و برخی احتمال میدهند که دموکراتهای مجلس نمایندگان منتظر نتیجه تحقیقات او هستند تا برنامه استیضاح ترامپ را کلید بزنند. مشکل اقتصادی همین حالا و با تعطیلی دولت خود را نشان داده چراکه این تعطیلی باعث شده یارانه ۱۲ میلیاردی به دست کشاورزان برای خرید بذر مورد نیازشان نرسد. از طرف دیگر، معلوم نیست سرنوشت مذاکرات امریکا و چین بر سر جنگ تعرفه به کجا برسد تا کشاورزان امریکایی امید به صادرات بیشتر به چین داشته باشند. سقوط قابل توجه شاخص سهام در بورس داو جونز وجه دیگر از بحران پیش رو برای ترامپ را نشان میدهد که گفته میشود این سقوط از زمان بحران اقتصادی در ۱۱ سال قبل بیسابقه بوده و به همین جهت هم برخی از تحلیلگران اقتصادی مثل مایکل ویلسون، استراتژیست ارشد بانک مورگان استانلی، کسادی بازار تا میزان ۵۰ درصد را برای سال جاری میلادی پیشبینی میکنند. شاید ترامپ در دو سال نخست با روشهای ناگهانی و غیرمنتظرهای مثل خروج از پیمان آب و هوایی یا جنگ تعرفه با چین و اروپا توانست رونقی به کسب و کار بدهد، اما حالا آثار منفی این روشها اندک اندک نمایان میشود و دیگر نمیتواند در دو سال بعد از دستاوردهای اقتصادی خود بگوید. او مجبور است روی شعارهای تند و ناسیونالیستی مثل دیوار مرز مانور بدهد و به همین جهت هم ساخت آن در زمان فعلی برای او حیاتی است. ترامپ فردی غیرقابل پیشبینی است و معلوم نیست او از گزینه وضعیت اضطراری ملی و اختیارات ریاست جمهوری استفاده میکند یا در نهایت تسلیم دموکراتها خواهد شد تا شاید در بودجه سال بعد برای تصمیم خود فکری بکند، اما روشن است که او اگر از حالا دست به کار ساختن این دیوار نشود، دیگر برای انتخابات ریاست جمهوری در دو سال بعد چیز قابل توجهی در چنته نخواهد داشت.