پس از بروز حادثه فجیع در مجتمع تجاری پلاسکو تهران بود که نگاه های نگرانِ ساکنان مجتمع های تجاری تبریز به سمت چالش های ایمنی این مجتمع ها چرخید. حالا در آستانه دومین سالگرد این حادثه، موضوع ایمن سازی مجتمع های تجاری تبریز بویژه در منطقه قدیمی بازار، همچنان محل بحث و گفتگوست.
کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شورای شهر تبریز هم در آخرین نشست خود، با حضور نمایندگان اصناف و بازاریان و همچنین مدیران سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تبریز، این موضوع را در دستور کار قرار داد.
مهمترین چالش در این حوزه مربوط به نهاد مسئول در اجرای طرح های ایمنی است. سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی اعتقاد دارد مجتمع های تجاری خصوصی نباید انتظار ارائه تجهیزات و نصب آنها را از سوی این سازمان داشته باشند.
قلیزاده، مدیرعامل سازمان آتش نشانی تبریز می گوید: سازمان آتش نشانی نهایتا این امکان و اختیار را دارد که طرح ایمنی مجتمع های تجاری خصوصی را طراحی و آموزش های لازم را ارائه کند اما از آنجایی که قانون مسئولیت اجرای طرح ایمنی، خریداری و نصب تجهیزات لازم را بر عهده مالکان مجتمع ها گزارده است، سازمان در این حوزه مسئولیتی ندارد.
با این وجود محمد اشرف نیا، عضو کمیسیون معماری و شهرسازی معتقد است: این شکل از تقسیم مسئولیت ها مربوط به زمان قبل از بروز حادثه است اما پس از وقوع یک اتفاق، فاز جدیدی آغاز می شود که همه ما نسبت به آن مسئولیت داریم.
اشرف نیا در عین حال اجرای طرح های ایمنی و مقاوم سازی مجتمع های تجاری را بسیار ضروری توصیف کرد و ادامه داد: انتساب مسئولیت در حوزه ایمن سازی باید با در نظر گرفتن نحوه بهره برداری از واحد های تجاری باشد. وی تصریح داشت: در واگذاری سرقفلی، عملا مالک مسئولیتی بر عهده ندارد و این مسئولیت بر عهده بهره برداری کننده است، در حالی که در قراردادهای استیجاری، این مالک است که می باید اقدامات لازم را برای اجرای طرح های ایمنی اتخاذ کند.
عضو کمیسیون معماری و شهرسازی پای اتحادیه های اصناف و سازمان صنعت و معدن و تجارت را نیز به میان کشید و عنوان داشت: این نهادها نیز باید به مسئولیت خود در این حوزه پایبند باشند.
اشرف نیا ادامه داد: معمولا بخشنامه ها و دستورالعمل ها در این حوزه چندان راهگشا نیست و این اراده ها و تصمیم ها هستند که مسیر را باز می کنند.
وی با مقایسه هزینههای پیشگیری در مقابل هزینههای مدیریت بحران، عنوان داشت: هم دولت و هم بخش خصوصی باید متوجه باشند که هزینه پیشگیری بسیار پایینتر از هزینههای لازم برای جبرانِ آثار وقوع بحران هستند.
فریدون بابایی اقدم، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی نیز در این نشست با ابراز تاسف از ضعف عملکرد در حوزه ایمن سازی مجتمع های تجاری، عنوان داشت: با نصب چند کپسول آتش نشانی، نمی شود با حجم عظیم تهدیدات ایمنی مقابله کرد.
وی ضمن تاکید بر ضرورت تشکیل کمیته ای برای مطالعه جداگانه واحدهای تجاری استیجاری و سرقفلی، به نسبت حوزه مسئولیت، عنوان داشت: کمیسیون معماری و شهرسازی ظرف یک ماه آتی بار دیگر بر اساس گزارش این کمیتهها، به موضوع ورود پیدا خواهد کرد.
باباییاقدم عنوان داشت: با توجه به مراجعات بالای شهروندان تبریزی به مجتمعهای تجاری بویژه در منطقه بازار، هرگونه سهل انگاری در این خصوص، بازی با سلامت مردم به شمار میآید.
وی همچنین گسترش سد معبر در ورودیهای مراکز تجاری را عامل تشدید کننده مشکلات ایمنی ارزیابی کرد و عنوان داشت مدیریت این حوزه به طور مشخص بر عهده شهرداری قرار دارد.
بر اساس این گزارش بررسی اختلافات شرکت پخش و پالایش فرآوردههای نفتی با سازمان آتش نشانی بر سرِ نحوه ایمنسازی جایگاههای سوخت، موضوع دیگری بود که در کمیسیون معماری و شهرسازی بررسی و مقرر شد کار گروه ایمن سازی جایگاههای سی ان جی، نماینده شرکت پخش و پالایش فرآوردههای نفتی، نماینده آتشنشانی و نماینده جایگاه داران، در نشستی مشترک با لحاظ استانداردهای ایمنی، مشکلات این حوزه را حل و فصل کنند.