سرویس ایران جوان آنلاین: حدود یک قرن است که انسان به فکر سد و ذخیره‌سازی آب افتاده و پس از جنگ جهانی دوم با پیدایش علوم مهندسی و پیشرفت تکنولوژی، سد‌های زیادی در کشور‌های مختلف جهان ساخته شده است. سدسازی به عنوان بهترین کار برای مهار آب، جلوگیری از هدررفت آب، تولید برق، جلوگیری از سیل، ازدیاد سطح کشت و تأمین آب شرب در کشور‌هایی همچون ایالات‌متحده امریکا، شوروی سابق، چین، هند و... مورد حمایت قرار گرفته است. البته پس از اینکه آثار زیانبار این سازه‌ها در جوامع علمی، طرفداران محیط زیست، کشاورزان و مردم شهر‌هایی که مجبور به مهاجرت می‌شدند، به تدریج آشکار شد، نهضت‌هایی علیه سدسازی شکل گرفت. با وجود این، چون ظاهر بسیار مفید سدسازی را به راحتی نمی‌توانستند از نظر مردم و مسئولان بزدایند، سدسازی ادامه یافت و هزاران سد در کشور‌هایی که توان تکنولوژیک و مالی داشتند، ساخته شد.
اما در ایران مانند برخی کشور‌های دیگر متخصصان مسائل کشاورزی و منابع طبیعی، اکولوژی و طرفداران محیط زیست بسیار دیر به چاره‌اندیشی برآمدند تا شاید بتوانند روند شتابان و پرقدرت سدسازی را کند و یا متوقف کنند. با اینکه عنوان می‌شود سد‌ها با نگاه کارشناسی و محاسبات درست احداث می‌شوند، اما سدسازی به ویژه با رشد شتابانی که در کشور ما یافته، یکی از عوامل اصلی و مهم توسعه ناپایدار است که موجب تخریب جنگل‌ها و مراتع به روستا‌ها و اراضی کشاورزی، اتلاف مواد و انرژی که برای تولید انبوه آهن، سیمان و دیگر ملزومات ساختمانی صرف می‌شود، شده است و اگر تمام سرمایه‌ها و هزینه‌های واقعی مصرف شده برای آن‌ها در محاسبات مربوطه لحاظ شود گران‌ترین برق را نیز تولید می‌کند. ضمن اینکه با وجود صد‌ها سد در ایران، سهم آن‌ها در تأمین برق موردنیاز کشور، کمی بیش از ۱۰ درصد است. چندی پیش وقتی آماری از میزان آبگیری سد‌ها منتشر شد این سؤال در اذهان شکل گرفت که با این وضعیت بارش‌ها آیا نیازی به این همه سد در کشور هست؟ اواخر سال قبل اعلام شده بود ظرفیت کل مخازن سد‌های کشور ۴۹۰۷ میلیارد مترمکعب ثبت شده که با بارش‌های صورت گرفته فقط ۶۰ درصد سد‌های کشور پر است.
همچنین از مجموع ۱۷۱ سد کشور فقط ۱۳ درصد آن‌ها بین ۹۰ تا ۱۰۰ درصد پر بوده است، ۶۶ درصد آن‌ها تا ۴۰ درصد و ۲۱ درصد نیز کمتر از ۴۰ درصد آب دارند. بر همین اساس ۳۰ درصد سد‌های کشور بین ۷۰ تا ۹۰ درصد، ۳۰ درصد سد‌ها بین ۵۰ تا ۷۰ درصد و ۷ درصد بین ۴۰ تا ۵۰ درصد آب دارند. از میان سد‌هایی که از اهمیت ویژه‌ای برای پایین دستی‌هایشان برخوردارند، سد‌های جیرفت، کرج، طالقان، لتیان، گلپایگان و ماملو بین ۹۰ تا ۱۰۰ درصد و سد‌های لار، زاینده‌رود، پیشین، ستارخان و دانشمند کمتر از ۴۰ درصد آب دارند.
مشکل دیگر در سد‌ها این است که وقتی در پاییز و زمستان و به تبع بارش‌های مناسب سطح آبشان افزایش می‌یابد، در بهار و تابستان به دلیل تابش مستقیم آفتاب بخش مهمی از آن تبخیر می‌شود؛ موضوعی که هزینه‌های زیادی به همراه دارد. آلمان با ۳۲ رودخانه ازجمله رودخانه‌های بزرگی مانند ماین، راین و... طبق آمار رسمی ثبت شده در سال ۲۰۱۳ دارای ۳۵۷ سد ثبت شده است که خیلی از این سد‌ها برای جلوگیری از سیل و کنترل سیلاب‌ها ساخته شده‌اند. جالب است بدانیم آلمان به طور میانگین ۱۲۱ روز بارندگی در سال دارد و میانگین دما در سال در این کشور زیر ۱۳ درجه و میانگین ساعت‌های آفتابی در روز در این کشور ۵/۴ ساعت است. با این حال در ایران در مجموع ۶۸ رودخانه وجود دارد که برخی از این رودخانه‌ها فصلی بوده و برخی از آن‌ها در حال حاضر بدون آب هستند. نکته قابل توجه این است که ایران طبق آمار مرکز مدیریت منابع آب کشور دارای ۱۰۳۴ سد ثبت شده است که البته این شامل سد‌های ساخته شده و پروژه‌های در حال ساخت است. حال با نگاهی به اطلاعات اقلیمی ایران متوجه می‌شویم ایران دارای میانگین دمای حدود ۲۳ درجه در سال و میانگین بارش برابر یک سوم کشور آلمان و میزان تابش آفتاب دوبرابر آلمان است. یعنی ایران چهار برابر آلمان سد دارد با وجودی که یک سوم آلمان باران دارد و دو برابر این کشور ساعات آفتابی با دمایی حدود دوبرابر که باعث تبخیر آب از دریاچه سد‌ها می‌شود.
در مجله صبح به مسیولیت اقای نصیری انتقاداتی به سد سازی وابطال هزینه ها ومنابع که عمدتا در دوران به اصطلاح سازندگی رخ داده بود شده بود . ومتاسفانه توجه نکردند . 
