به گزارش «جوان»، لایحه بودجه کل کشور به عنوان مهمترین سند مالی یکسال آتی کشور که پیشبین دولت از درآمدها و مخارج کشور را به نمایش میگذارد، قرار بود ۱۵ آذر ماه به مجلس ارائه شود. سرانجام بعد از انجام اصلاحاتی به ویژه در هزینهها روز گذشته همزمان با ۴ دی ماه از سوی رئیسجمهوری به مجلس ارائه شدهاست. بر اساس لایحه دولت، سقف بودجه سال آتی کشور ۱۷۰۰ هزار میلیارد تومان تعیین شد که در این لایحه ۴۷۸هزار میلیارد منابع درآمدی از محل مالیات، نفت و واگذاری داراییها و اوراق مالی برای دولت پیشبینی شدهاست و بودجه شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت ۱۲۷۴ هزار میلیارد تومان اعلام شد. براساس بند الف. تبصره ۱ این لایحه، سهم صندوق توسعه ملی از منابع حاصل از صادرات نفتخام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز ۲۰ درصد تعیین شدهاست.
بودجه عمومی ۴۷۸ هزار میلیارد تومانی
بر این اساس بودجه عمومی حدود ۴۷۸ هزار میلیارد تومان میباشد که حدود ۴۰۷ هزار میلیارد تومان از رقم فوق مرتبط با منابع عمومی است و بیش از ۷۰ هزار میلیارد تومان نیز مربوط به درآمد اختصاصی وزارتخانهها و مؤسسات دولتی تعلق دارد.
منابع عمومی دولت شامل درآمدها با ۲۰۸ هزار میلیارد تومان، واگذاری داراییهای سرمایهای (نفت و فرآوردههای آن) ۱۴۸ هزار میلیارد تومان و واگذاری داراییهای مالی با ۵۱ هزار میلیارد تومان است.
بندهای مربوط به واگذاری داراییهای سرمایهای به شرح زیر است:
۱- ۱۴۲ هزار و ۵۳۸ میلیارد تومان حاصل از نفت و فرآوردههای نفتی
۲- ۴۵۰۰ میلیارد تومان حاصل از فروش و واگذاری اموال منقول و غیرمنقول
۳- هزار میلیارد تومان منابع حاصل از واگذاری طرح تملک داراییهای سرمایهای.
افزایش ۱۱ هزار میلیاردی درآمدهای مالیاتی در سال آینده
با پیشبینی ۱۵۳ هزار میلیاردتومان برای درآمدهای مالیاتی سال آتی این منبع درآمدی نسبت به سال جاری حدود ۱۱ هزار میلیارد تومان افزایش دارد. عملکرد بودجه سال جاری در نیمه نخست از این حکایت داشت که حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان از منابع پیشبینی شده محقق شده بود که نسبت به مصوب برای این دوره عدم تحقق داشت. گفتنی است که مجموع مالیات پیشبینی شده برای عملکرد اشخاص حقوقی غیردولتی مبلغ ۲۴هزار و ۷۴۷ میلیارد و ۴۷۴ میلیون تومان است. مالیات عملکرد شرکتهای دولتی هم برای سال آینده ۷ هزار و ۲۵ میلیارد و ۵۲۸ میلیون تومان است. در بند «مالیات بر درآمدها» نیز مالیات حقوق کارکنان بخش خصوصی مبلغ ۶ هزار و ۴۲۴ میلیارد و ۲۴۲ میلیون تومان است. همین مالیات برای کارکنان بخش عمومی نیز ۶ هزارو ۹۶۹ میلیارد و ۶۹۷ میلیون تومان است. مجموع مالیات بر ثروت هم که شامل مالیات بر ارث، اتفاقی، نقل و انتقال سرقفلی، نقل و انتقال سهام، نقل و انتقال املاک و حق تمبر اوراق بهادار است مبلغ ۴ هزارو ۱۳۶ میلیاردو ۷۶۷ میلیون تومان است. مجموع مالیات بر کالاهای و خدمات هم ۶۲ هزار و ۸۲۷ میلیارد و ۴۱۵ میلیون تومان است.
مجموع مالیات بر واردات هم ۲۷ هزار و ۷۸۸ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان است. مجموع مالیات بر ارزش افزوده هم ۳۸ هزار و ۹۹۶ میلیارد و ۷۶۷ میلیون تومان است. مالیات بر مصرف سیگار نیز ۱۵۰۰ میلیارد تومان پیشبینی شدهاست.
مصارف عمومی
در مقابل، مصارف دولت نیز شامل مصارف عمومی و بودجه شرکتهای دولتی، مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانکها میشود که در بخش مصارف عمومی هزینههای جاری دولت حدود ۳۲۰ هزار میلیارد تومان، بودجههای عمرانی ۶۲ هزار میلیارد تومان و تملک داراییهای مالی با ۲۵ هزار میلیارد تومان است که مصارف عمومی را به ۴۰۷ هزار میلیارد تومان میرسد.
بودجه ابهامانگیز شرکتهای دولتی
مصارف شرکتهای دولتی مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت و بانکها نیز ۱۲۷۴ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده که در مجموع کل مصارف بودجه کشور را به ۱۷۰۳ هزار میلیارد تومان رسانده و کل بودجه در بخش درآمد و هزینه در این رقم تراز میشود، لازم به توضیح است که بودجه شرکتهای دولتی و مؤسسات وابسته محل بررسی دقیق دارد، زیرا معاون وزیر کار اخیراً اظهار داشتهاست که حساب ۱۸۰ میلیارد تومانی در وزارت کار کشف شدهاست که مدیران از آن بیخبر بودهاند و حسابهای متفرقه بیداد میکند، زیرا یکی دیگر از نمایندگان تهران در مجلس نیز مدعی شده که از ۵۰ هزار حساب بانکی دستگاههای دولتی فقط ۹ هزار تا در بانک مرکزی ثبت شدهاست با این وضعیت مشخص است دولت با دریایی از شرکت در حوزه حسابهای بانکی شرکتها یک وضعیت مبهم، گیجکننده و نامعلومی را رقم زدهاست و باید این وضعیت پایان یابد.
دولت درآمدهای نفتی را افزایش داد
در بودجه ۹۸، برای منابع حاصل از فروش نفت و فرآوردههای نفتی برای سال آینده، ۱۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پیشبینی شدهاست. این رقم در مقایسه با ۱۰۷ هزار میلیارد تومان مصوب شده در بودجه سال جاری حدود ۳۴ هزار میلیارد تومان افزایش داشتهاست. بندهای مربوط به واگذاری داراییهای سرمایهای به شرح زیر است:
همچنین در لایحه بودجه سال آینده، پیشبینی بر قیمت ۵۴ دلاری هر بشکه نفت و میزان صادرات حدود ۵/۱میلیون بشکه در روز است که طبق پیشبینیهای انجام شده، قرار است درآمدهای ارزی ناشی از نفت با متوسط نرخ ۵۷۰۰ تومان به ریال تبدیل شده و در اختیار دولت قرار بگیرد.
سهم صندوق توسعه ملی از نفت ۲۰ درصد
در حالی که بر اساس قانون برنامه ششم توسعه در سال جاری سهم صندوق توسعه ملی از درآمدهای نفتی باید به ۳۴ درصد میرسید، اما با توجه به شرایط خاص درآمدهای دولت، سهم صندوق از منابع حاصل از صادرات نفتخام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز در سطح ۲۰ درصد تعیین شد، از این رو باید از ۱۴۲ هزار میلیارد تومانی که برای درآمدهای نفتی در سال آینده پیشبینی شده از مبلغ درآمدی در هر ماه ۲۰ درصد به حساب صندوق برود.
یارانه نقدی برای 77/8 میلیون نفر
در حالی که قدرت خرید یارانه نقدی نسبت به اولین سال اجرای طرح هدفمندی یارانهها یعنی اواخر دهه ۸۰ به حداقل ممکن رسیدهاست، طبق پیشبینی دولت در لایحه بودجه سال آینده حدود ۴۲هزارو۵۰۰ میلیارد تومان برای پرداخت یارانههای نقدی در نظر گرفته شده که در این حالت در هر ماه حدود ۷۷میلیونو۸۰۰ هزار نفر میتوانند یارانه دریافت کنند. در تبصره (۱۴) لایحه بودجه سال آینده موضوع هدفمندی یارانهها پیشبینی شدهاست که نشان میدهد جمع کل منابع و مصارف هدفمندی به ۱۴۲ هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به ۹۸ هزار میلیارد تومان سال جاری بیش از ۴۴ هزار میلیارد تومان افزایش دارد. این در حالی است که در بخش پرداختهای نقدی منبع ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی در نظر گرفته شده که در مقایسه با ۳۰ هزار میلیارد تومان سال جاری ۱۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان رشد دارد. بر این اساس دولت میتواند با این رقم در سال آینده در هر ماه حدود ۳ هزار و ۵۴۱ میلیارد تومان یارانه نقدی پرداخت کند که جمعیتی حدود ۷۷ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر را در هر ماه پوشش خواهد داد.
البته ۷ هزار میلیارد تومان برای کمک به کاهش فقر مطلق خانوارهای هدف از منابع هدفمندی پیشبینی شده که نسبت به سال جاری تفاوتی ندارد و در هر ماه همراه با یارانه نقدی به حساب سرپرستان خانوار واریز میشود. یارانه نان و خرید تضمینی گندم نیز حدود ۶ هزار و ۱۴۵ میلیارد تومان در نظر گرفته شدهاست، اما همانطور که پیشتر رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده بود، حذف یارانهبگیران پردرآمد در سال آینده به طور استانی انجام میشود و در بندی از تبصره (۱۴) تأکید شده که استانداران سراسر کشور مجازند با هماهنگی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و بر اساس پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان نسبت به حذف یارانه نقدی سه دهک بالای درآمدی اقدام کنند که منابع حاصل از حذف یارانه پردرآمدها با تصویب شورای برنامهریزی و توسعه استان صرف حذف تدریجی فقر مطلق و همچنین تکمیل پروژههای نیمه تمام اولویت دار استان خواهد شد. دولت در بودجه سال ۱۳۹۸ در مجموع ۲۳ هزار میلیارد تومان اسناد خزانه اسلامی با سررسیدهای یکساله و سه ساله در نظر گرفتهاست.
بودجه ۵ هزار میلیارد تومانی مناطق آزاد
دولت برخلاف سابقه سالهای گذشته، اینبار برای مناطق آزاد بخشی جداگانه در نظر گرفته و در پیوست شماره سه و در بخش مربوط به شرکتهای دولتی، بانکها و مؤسسات انتفاعی وابسته به دولت، در زیرمجموعهای جداگانه بودجه مناطق آزاد تجاری - صنعتی را تعریف کردهاست. بر اساس این برنامهریزی در سال پیشرو، مجموع درآمدهای سازمانهای مناطق آزاد از حدود ۵۱۰۰ میلیارد تومان عبور میکند و با کسر حسابهای اندوخته به حدود ۵ هزارمیلیارد تومان خواهد رسید.
این بودجه از چهار محور مختلف به دست خواهد آمد؛ واگذاری داراییهای مالی با حدود ۲۴۰۰ میلیارد تومان اصلیترین پایه درآمدی این مناطق خواهد بود و پس از آن عوارض ورود کالاهای تجاری از مسیر منطقه به سرزمین اصلی، درآمدها و واگذاری داراییهای سرمایهای درآمدهای پیشبینی شده را میسازند.
در حوزه درآمدها، منطقه آزاد کیش با ۲۹۵ میلیارد تومان، فعالترین منطقه آزاد کشور خواهد بود و در حوزه واگذاری داراییهای سرمایهای نیز همین منطقه با ۱۵۲ میلیارد تومان بالاترین عملکرد را خواهد داشت. پس از کیش، مناطق آزاد اروند، قشم و چابهار بیشترین سهم را در حوزه درآمدی مناطق آزاد خواهند داشت.
بودجه وزارت نفت ۱۵ درصد کاهش یافت
دولت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ که امروز تقدیم مجلس کرد، برای بودجه وزارت نفت، کاهش ۱۵ درصدی را پیشبینی کردهاست.
بودجه کل وزارت نفت در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸، حدود ۱۳۳ میلیارد و ۶۱۲ میلیون تومان پیشبینی شده که نسبت به سال گذشته که این میزان حدود ۱۵۵ میلیارد و ۵۵۹ میلیون تومان بود، ۱۵ درصد کاهشیافتهاست. سال گذشته وزارت نفت، پژوهشگاه صنعت نفت، پژوهشکده ازدیاد برداشت از مخازن نفت و گاز، شرکت ملی گاز ایران، شرکت مادر تخصصی ملی صنایع پتروشیمی، زیرمجموعه بودجه وزارت نفت بودند و بودجه وزارت نفت، بدون شرکتهای تابعه ۱۲ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان بود.
پیشنهاد دولت برای افزایش ۲۰ درصدی قیمت گازوئیل
دولت در لایحه بودجه سال آینده کل کشور پیشنهاد داد که نرخ هر لیتر گازوئیل ۲۰ درصد افزایش یابد. درآمد حاصل از افزایش ۲۰ درصد به قیمت هر لیتر نفتگاز، هزار و ۷۸ میلیارد تومان پیشبینی شدهاست.
وام ازدواج ۱۵ میلیون تومان باقی ماند
بر اساس پیشنهاد دولت در لایحه بودجه سال ۹۸ کل کشور، وام ازدواج برای هر یک از زوجها در سال ۹۸ معادل ۱۵ میلیون تومان با بازپرداخت پنج ساله تعیین شد. حقوق بازنشستگانی که زیر ۲ میلیون تومان میگیرند، یکسانسازی میشود و تمام دانشگاههای وابسته به دستگاههای اجرایی به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتقل شود.
لغو معافیت مالیاتی صادرکنندگانی که ارزشان را برنگردانند
بر اساس لایحه بودجه سال آینده هرگونه معافیت مالیاتی برای درآمدهای حاصل از صادرات کالا و خدمات از جمله کالاهای غیرنفتی، محصولات بخش کشاورزی و مواد خام در مواردی که ارز حاصل از صادرات طبق مقررات اعلامی بانک مرکزی به چرخه اقتصادی کشور برگردانده نشود، ملغی خواهد بود.
وزارت کار صاحب بیشترین بودجه بعد از آموزش و پرورش
در حالی که بودجه آموزشوپرورش در حدود ۷۰ هزارمیلیارد تومان است، بودجه مصوب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای سال ۱۳۹۸، بیشترین بودجه از حیث منابع پس از وزارت آموزشوپرورش است. دولت در لایحه بودجه سال ۹۸ منابع وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را در مجموع ۴۳ هزارمیلیارد تومان تعیین کرد. از این میزان، بودجه صندوق بازنشستگی کشوری ۴۳۱. ۶۸۷. ۴۵۴ میلیون ریال، بودجه کمک به اداره و نگهداری مجموعههای تفریحی، ورزشی و کارگران ۳۲۰۰۰ میلیون ریال، بودجه صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر ۵. ۸۶۵. ۴۰۰ میلیون ریال، بودجه کمک وزارت کار به مؤسسه آموزش علمی کاربردی مهارت به میزان ۱۴۳. ۳۰۰ میلیون ریال، بودجه مربوط به کمک وزارت کار به شکلگیری و توانمندسازی تعاونیها به میزان ۱۰میلیارد تومان و بودجه اتاق تعاون ایران ۶۰. ۳۲۵ میلیون ریال اعلام شده است.
سقوط تراز عملیاتی بودجه به ۱۱۲ هزار میلیارد
دولت برای سال آینده حدود ۲۰۸ هزار میلیارد تومان درآمد پیشبینی کرده که در مقابل آن ۳۲۰ هزار میلیارد تومان هزینه دارد. بر این اساس تراز عملیاتی بودجه به ۱۱۲ هزار میلیارد تومان میرسد که نشان میدهد دولت نتوانسته این رقم از هزینههای جاری خود را از محل درآمدها تأمین کند و باز هم باید درآمدهای نفتی جور تأمین حقوق و دستمزد کارکنان را بکشد.
افزایش عوارض قبوض آب در سال آینده
بر اساس بودجه ۹۸ وزارت نیرو از طریق شرکتهای آبفای شهری سراسر کشور مکلف است علاوه بر دریافت نرخ آبهای شهری، به ازای هرمترمکعب فروش آب شرب، مبلغ ۲۰۰ ریال از مشترکان آب دریافت و به خزانهداری کل کشور واریز کند. باید یادآور شد که عوارض خروج از کشور در سال آینده نسبت به سال جاری تغییری نخواهد داشت. دولت درآمد حاصل از شمارهگذاری و نقل و انتقال خودرو در لایحه بودجه سال ۹۸ را حدود ۲۲۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد. در لایحه بودجه ۱۳۹۸، دولت برای اولینبار دو شرکت تابعه وزارت راه و شهرسازی را مجاز کرد تا از منابع داخلی خود برای تکمیل واحدهای مسکن مهر استفاده کنند.