سرویس بین الملل جوان آنلاین - محمد مرادی: دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در اقدامی که مراکز فکری آمریکا را غافلگیر کرد دستور خروج تمام 2 هزار نیروی نظامی آمریکا از سوریه را صادر کرد. طبق این دستور، نظامیان آمریکایی باید در یک دوره زمانی 60 تا 100 روزه از سوریه خارج شوند. پس‌ازاین فرمان رئیس‌جمهور آمریکا همچنین به ارتش این کشور دستور داد برنامه‌ریزی خروج حدود 7 هزار تن از نیروهای آمریکایی در افغانستان را آغاز کنند. آمریکا در حدود 14 هزار نیروی نظامی در افغانستان دارد. این دو تصمیم بسیار مهم و تأثیرگذار در تحولات منطقه است. درواقع خروج نظامیان آمریکایی از سوریه در حالی است که مقامات آمریکایی بارها اعلام کرده بودند تا زمانی که ایران در سوریه حضورداشته باشد سوریه را ترک نخواهند کرد. این عقب‌نشینی پیامدهای مهمی را برای جبهه مقاومت به دنبال خواهد داشت.
پیامدهای عقب‌نشینی آمریکا از سوریه
دستور ترامپ برای خروج نظامیان امریکا از سوریه بدون شک یک شکست برای سیاست‌های منطقه‌ای امریکا به شمار می‌رود. آمریکا از سال 1991 نظامیان خود را به‌صورت جدی در غرب آسیا وارد کرد. درواقع در 27 سال گذشته نظامیان آمریکایی درراه انداختن چند جنگ نقش اصلی را داشتند. شروع جنگ‌های مستقیم آمریکا نیز از سال 2001 و حمله به افغانستان و در ادامه در سال 2003 حمله به عراق بود. این جنگ‌ها طبق گفته ترامپ7 تریلیون دلار هزینه بدون دستاورد برای آمریکا داشته است. بنابراین عقب‌نشینی از این سیاست 27 ساله می‌تواند پیامدهای مهمی به دنبال داشته باشد که تقویت قدرت محور مقاومت نتیجه آن خواهد بود.
تضعیف اسرائیل
مهم‌ترین محور سیاست‌های منطقه‌ای آمریکا تأمین امنیت اسرائیل است. این مسئله حتی به‌عنوان یکی از دلال و متغیرهای تأثیرگذار در پیروزی روسای جمهور امریکا در انتخابات نیز هست. اما خروج نظامیان امریکا از سوریه ضربه به امنیت اسرائیل تعبیر می‌شود. اسرائیل سعی داشت تا آمریکا را بیشتر در امور سوریه درگیر کند تا بدین طریق بتواند به اهداف خود در مورد مقابله با جبهه مقاومت برسد. اکنون اسرائیل بازنده بزرگ لقب گرفته است چراکه جنگنده‌های اسرائیلی از فرودگاه‌های صحرایی آمریکا در حسکه در شمال سوریه برای حمله به ارتش سوریه در اطراف تدمر،پایگاه تیفور و مقر فرماندهی حشد الشعبی در مرز میان عراق و سوریه استفاده می‌کرد. اسرائیل اکنون یک پایگاه نظامی مهم را در سوریه از دست داد. این مسئله برای اسرائیل شکست بزرگی خواهد بود. مارتین ایندایک سفیر اسبق آمریکا در اسرائیل و مؤسس اندیشکده ضد ایرانی واشنگتن در مورد خروج نیروهای آمریکا از سوریه اعلام کرد: «هیچ مقام اسرائيلی جرئت اظهارنظر ندارد چراکه می‌ترسد وضع را خراب‌تر کند. ولی از گزارش‌ها روشن است که اسرائیل احساس می‌کند، به دلیل تصمیم ترامپ درباره سوریه، به او خیانت شده است.» کانال 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی هم در خبری با عنوان "فرار از سوریه"، از یک مقام امنیتی بلندپایه اسرائیلی نقل کرد، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، اسرائیلی‌ها را زیر چرخ کامیون‌های روسی انتقال تسلیحات به سوریه و حزب‌الله انداخت. علاوه بر این دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی روز دوشنبه اعلام کرد کنست (پارلمان) این رژیم منحل و انتخابات زودهنگام در ماه آوریل(فروردین) برگزار خواهد شد. این مسئله اولین پس‌لرزه خروج نظامیان آمریکایی از سوریه است.
تداوم روند افزایش قدرت محور مقاومت
نگاهی به اندیشکده های آمریکایی به‌خوبی نشان‌دهنده این است که از تصمیم ترامپ بسیار شوکه شده و این اقدام را هدیه‌ای به ایران تلقی می‌کنند. در همین ارتباط بنیاد دفاع از دموکراسی در مورد تصمیم ترامپ اعلام کرد:«این مسئله به معنای بُردی برای تهران است چراکه تهران و دمشق مدت‌ها است خواستار خروج آمریکا از سوریه هستند. جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ در ماه سپتامبر اعلام کرده بود که تا زمانی که نیروهای ایران خارج از مرزها هستند ما از سوریه خارج نخواهیم شد. تغییر این سیاست پیامدهای زیادی برای استراتژی منطقه‌ای آمریکا دارد.» این اندیشکده تأکید کرد که ایران تلاش زیادی کرده تا یک پل سرزمینی را که از تهران شروع و از طریق عراق و سوریه به مدیترانه می‌رسد را محقق کند، در شرایط کنونی مناطق تحت کنترل آمریکا در شرق سوریه مانع بزرگی بر سر راه این هدف به شمار می‌رود، اما اکنون این مانع از میان برداشته‌شده است. اندیشکده آمریکایی مطالعات جنگ نیز تأکید کرده که رویکرد دیپلماتیک آمریکا در سوریه، تسلیم شدن در مقابل ایران، سوریه و اسد است. اندیشکده آمریکایی مطالعات راهبردی و بین‌المللی (CSIS) هم در تحلیلی پیرامون خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه آورده است:« خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه شکست این کشور را در مقابل ایران به اثبات می‌رساند. چراکه برندگان اصلی این رویداد ایران، روسیه و اسد خواهند بود و این امر سبب تقویت جمهوری اسلامی ایران در سوریه و اشراف اطلاعاتی آن در سوریه خواهد شد به‌گونه‌ای که تبعات جبران‌ناپذیری را برای متحد استراتژیک آمریکا یعنی رژیم صهیونیستی خواهد داشت و می‌توان گفت بازنده اصلی این اتفاق رژیم صهیونیستی خواهد بود.» سوزان رایس، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا هم تأکید کرد، ترامپ با خروج از سوریه، به ایران هدیه کریسمس داد! اندیشکده آمریکایی بروکینگز در یادداشتی تحلیل پیرامون خروج آمریکا از سوریه آورده است: جمهوری اسلامی ایران در سوریه دارای ظرفیت بی‌نظیری است که خروج آمریکا از این کشور کمک راهبردی را برای به عرصه‌آوری این ظرفیت خواهد کرد. به‌طورکلی می‌توان گفت خروج آمریکا از سوریه اثرات فراوانی را در سراسر منطقه خواهد داشت. به‌گونه‌ای که تعادل قدرت را به سود ایران تغییر خواهد داد.
هموار شدن مسیر آغاز عملیات ادلب
علاوه بر تمام نکات مثبتی که خروج آمریکا از سوریه برای روسیه-ایران-سوریه دارد در صورت تحقق فرمان ترامپ، پرونده ادلب هم دوباره به جریان خواهد افتاد. آمریکا اصلی‌ترین مانع برای آغاز عملیات ادلب بوده است. 10 هزار تروریست اکنون در ادلب حضور دارند و ارتش سوریه منتظر شروع عملیات آزادسازی این منطقه است. بدون شک حضور نظامی آمریکا در سوریه مانعی اصلی بر سر راه تحقق صلح در سوریه بود. این در حالی است که روسیه، ترکیه و ایران در مذاکرات آستانه، سوچی و استانبول برای برقراری صلح در سوریه و اخراج گروه‌های تروریستی از ادلب، درعا و سایر مناطق تلاش می‌کردند. بنابراین با خروج نظامیان آمریکایی از سوریه باید منتظر فراهم شدن شرایط برای آغاز عملیات ادلب بود.
تسلط مجدد سوریه بر مهم‌ترین منابع نفتی و گازی
منطقه تحت کنترل آمریکا در شرق سوریه مهم‌ترین منابع گاز و نفت سوریه است که در حال حاضر خارج از دسترس دولت بشار اسد هستند. خروج نظامیان آمریکایی می‌تواند باعث تسلط ارتش سوریه بر این منابع نفتی و گازی شود و این مسئله قدرت دمشق را افزایش داده و منابع ارزی برای سوریه به همراه خواهد داشت.
نشانه‌ای بر افول آمریکا
رهبر معظم انقلاب در 12 آبان ماه 97 تأکید کردند که آمریکا رو به افول است؛ این را همه بدانند. آن‌کسانی که گرایش به سازش دارند، نقشه بی‌پایه می‌کشند... این‌ها محکوم هستند به اینکه ساقط شوند و افول کنند. واقعیت‌های میدانی به‌خوبی افول آمریکا را نشان می‌دهد. بدهی ملی 21 تریلیون دلاری، فقر، بیکاری و ورشکستگی بخش‌هایی از صنایع در آمریکا، ظهور قدرت‌های برتر اقتصادی همانند چین، شکست‌های سخت نظامی در افغانستان، عراق و سوریه و ناتوانی در پیشبرد مقاصد از طریق اعمال قدرت نظامی و اقتصادی در بسیاری از مناطق جهان مهم‌ترین نشانه‌های افول آمریکا به شمار می‌رود. این جمله ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، مؤید تمامی این نشانه‌ها است که گفت: «طی ۱۷ سال گذشته، آمریکا هفت تریلیون دلار خرج جنگ‌های خاورمیانه کرده، اما هیچ دستاوردی نداشته است.» اکنون خروج نظامیان آمریکایی از سوریه و افغانستان نیز مهر تائید دیگری بر روند رو به افول آمریکا است. استفان والت ، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه هاروارد در این مورد تأکید دارد که یکی از دلایل اصلی وضعیت نابسامان امروز در خاورمیانه حضور نظامی آمریکا در این منطقه بوده است. وی تأکید می‌کند، اگر جنگ عراق نبود، به دنبال آن شاهد اشغالگری آمریکا نیز نبودیم، القاعده‌ای در عراق و سوریه شکل نمی‌گرفت و درنتیجه امروز داعشی هم وجود نمی‌داشت. درواقع عصر عقب‌نشینی‌های آمریکا فرارسیده و فرقی نمی‌کند چه کسی رئیس‌جمهور باشد. واقعیت‌هایی که دونالد ترامپ در اعلام شکست آمریکا از آن طفره می‌رود، به شکل تقریباً ملموسی در اظهارات جیمز جفری فرستاده ویژه آمریکا در سوریه که در کنفرانس شورای ناتو انجام شد، مطرح‌شده بود. وی از گزینه‌های باقیمانده برای آمریکا درنتیجه موازنه‌های بین‌المللی سخن گفت و به‌صراحت اعلام کرد که زمانی که آمریکا قدرت برتر دنیا بود و تصمیمات را به‌تنهایی می‌گرفت، به پایان رسیده و این کشور باید دنیا را همان‌گونه که هست بپذیرد.
اثبات پیش‌بینی رهبر معظم انقلاب
درحالی‌که اغلب تحلیلگران در میانه جنگ سوریه، مقاومت را زیر سؤال برده و آن را بی‌فایده می‌دانستند و توصیه می‌کردند ایران نیز جای پایی برای خود در سوریه پسا اسد فراهم کند، برخی دیگر بر راهبرد مقاومت تأکید کرده و آینده آن را روشن پیش‌بینی کردند. سیر تحولات درستی این نظریه را اثبات کرد. سید حسن نصرالله دبیر کل حزب‌الله لبنان شهریور 96 دریکی از سخنرانی‌های خود روایت جالبی در این زمینه دارد. وی می‌گوید؛ «در آغاز حوادث سوریه، به ایران رفتم و با [آیت‌الله] سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی دیدار کردم در آن زمان همه معتقد بودند که نظام سوریه طی 2 یا 3 ماه سقوط خواهد کرد، ما دیدگاه خود را مطرح کردیم و گفتیم اگر در دمشق نجنگیم باید در هرمل، بعلبک، ضاحیه، الغازیه، بقاع غربی و جنوب لبنان بجنگیم. رهبر جمهوری اسلامی ایران حرف من را تکمیل کرد و گفت: نه‌فقط در این مناطق بلکه در کرمان، خوزستان و تهران و ... این جبهه چند محور دارد: محور ایران، محور سوریه، و محور لبنان. فرمانده محور سوریه بشار اسد است و باید کاری کنیم که پیروز شود و پیروز خواهد شد.» خروج نظامیان آمریکایی از سوریه مهر تأییدی بر این پیش‌بینی دقیق رهبر معظم انقلاب است.
نتیجه
در کل آمریکا در 27 سال گذشته که به غرب آسیا لشکرکشی کرده نتوانسته دررسیدن به اهداف خود پیروز شود. تأمین امنیت اسرائیل، حمایت از تأمین محور ارتجاع عرب، تضعیف قدرت محور مقاومت و تلاش برای تغییر رژیم‌های مخالف خود از مهم‌ترین اهداف آمریکا بودند. اما در هیچ‌کدام از این اهداف این کشور پیروز نبوده و اکنون اسرائیل در بدترین شرایط امنیتی قرار دارد، محور ارتجاع عرب درگیر اختلافات داخلی بوده و شورای همکاری خلیج‌فارس در آستانه فروپاشی است، محور مقاومت توانسته بر نظم منطقه‌ای مسلط شود و رژیم‌های مخالف آمریکا همچنان باقدرت به کار خود ادامه می‌دهند. درواقع آمریکا اکنون به نقطه‌ای رسیده که باید آن را آغاز روند عقب‌نشینی از پرونده‌های مختلف دانست چراکه قدرت این کشور نسبت به یک دهه قبل بسیار کاهش‌یافته است. خروج از روسیه نیز نخستین گام در این مسیر به شمار می‌رود.
