سرویس ایران جوان آنلاین: دریاچه ارومیه اگر چه یک اکوسیستم آبی به نظر میآید، اما یک پارک طبیعی و اکوسیستم زیستی- جانوری منحصر به فرد و تالاب بینالمللی با حداقل ۱۰۰جزیره کوچک و بزرگ است و کاهش بارندگی و خشکسالیهای پیاپی طی سالهای اخیر اکثر جزایر آن را به شورهزار تبدیل کرده و حیات انواع جانوران آبزی و کنار آبزی را نیز به خطر انداخته است. سال ۹۰ بود که اعلام شد گونههای مختلف جانوری در جزایر این دریاچه در خطر انقراض قرار دارند. هر چند این موضوع مثل بقیه موارد در همان ابتدا از طرف مسئولان امر تکذیب شد و با مصاحبه و گفتوگوهای مختلف خواستند ثابت کنند که شرایط عادی است، اما حالا رسماً عنوان شده که بعد از فلامینگوها که تعدادشان تا ۹۰ درصد در جزایر کاهش یافته، گوزنهای پارک دریاچه ارومیه در حال انقراض هستند.
از ۷ سال پیش بحران آنقدر برای موجودات زنده دریاچه ارومیه و جزایرش حاد شده بود که به ادعای کارشناسان محیطزیست به دلیل تشدید بحران دریاچه ارومیه دیگر از تخمگذاری پرندگان به ویژه فلامینگو در جزایر خبری نیست و از نظر آمار ۸۰درصد جمعیت تخمگذار فلامینگوها در جزایر ارومیه دیده نمیشوند. بحران آب در جزایر این دریاچه کانون حیات جانورانی، چون گوزن زرد، قوچ و میش را نیز تحت تأثیر قرار داد و کار به جایی رسید که طی سالهای اخیر، معدود گردشگرانی که به پارک ملی میرفتند با بردن آب شرب به کمک این جانوران میشتافتند.
گوزنهایی در اسارت دولتیها
روز گذشته رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیطزیست آذربایجانغربی با بیان اینکه تعداد گوزن زرد در کشور بسیار کم شده و در معرض انقراض است، مدعی شد که تعداد گوزن زرد در دنیا در حدود ۷۰۰ رأس بوده که این میزان در ایران به ۵۰۰ رأس میرسد. جزیره اشک پارک ملی دریاچه ارومیه به دلیل شرایط مساعد غذایی و پوشش گیاهی و امنیت آن به عنوان زیستگاه اصلی گوزن زرد شناخته شده است. از سال ۵۶ تعدادی گوزن زرد ایرانی به این جزیره منتقل شدند، اما بدلیل ازدواج درون فامیلی این گوزنها نگرانی از ایجاد اختلالات ژنتیکی و عدم مقاومت آنها در برابر بیماریها محیطزیست را به فکر واداشت تا گوزنهایی از سایر سایتها به این جزیره منتقل شود تا میزان تفاوت ژنتیکی این گونه افزایش یابد. در همین رابطه رئیس اداره حیات وحش حفاظت محیطزیست آذربایجان غربی با بیان اینکه برنامه جابهجایی و انتقال با تصویب کمیته فنی سازمان حفاظت محیطزیست انجام و طی آن دو رأس گوزن زرد ایرانی نر و ماده به سایت تکثیر مجتمع تحقیقاتی رشکان واقع در پارک ملی دریاچه ارومیه منتقل شد، گفت: «این گوزن گونهای جنگل پسند است و جزیره اشک پارک ملی دریاچه ارومیه هم باقی مانده جنگلهای زاگرس و دارای پوشش مناسبی است. هر چند در دهه ۸۰ در حدود ۳۰۰ رأس گوزن زرد در این جزیره زیست میکردند، اما با خشکی دریاچه ارومیه و حاکم شدن خشکسالی، همچنین ورود حیوانات شکاری از جمله شغال و روباه به جزیره و قوچ و میش ارمنی که رقیب غذایی این گونه هستند، تعداد گوزن زرد این جزیره کاهش یافته که طبق آخرین سرشماری که در سال ۹۴ صورت گرفت ۱۶۶ رأس از این گونه در پارک ملی دریاچه ارومیه وجود دارد.» از بیتفاوتی مسئولان نسبت به تعداد موجود گوزن زرد، همین بس که طی ۳ سال اخیر هنوز فرصتی برای آمارگیری آنها انجام نشده و با همان ۱۶۶ رأس خیال همه راحت است!
وقتی به ادعای بیتفاوتیها در مقابل وضعیت حیات وحش جزایر دریاچه میتوان مهر تأیید زد که بدانیم رئیس وقت امور ساماندهی و امور مناطق سازمان محیطزیست در سال ۹۴ گفته بوده، گوزن زرد ایرانی از گونههای جانوری در حال انقراض است. البته شنیدهها حاکی است در همان زمان هم که میگفتند نسل گوزنهای زرد در حال انقراض است هیچ یک از این گونههای موجود در کشور در زیستگاههای طبیعی خود زندگی نمیکردند و همگی در اسارت و تحت نظارت عوامل انسانی نگهداری میشدند. طبق این برنامه چند مرکز درکل کشور از این گوزنهای زرد ایرانی نگهداری و شرایط تکثیر این گونههای جانوری را مهیا میکردند. با این حال برخی از این گوزنهای زرد ایرانی شرایط مناسبی برای رهاسازی در مراکز اصلی نگهداری که همگی دولتی هستند را نداشتند و به همین دلیل تصمیم برآن بود که اقدامات لازم برای انتقال آنها به مراکز خصوصی فراهم شود. به هرحال یکبار دیگر خبر انقراض گوزن زرد ایرانی بهگوش میرسد و شاید وقت آن باشد که مسئولان توضیح دهند طی سالهای اخیر چه تمهیداتی برای حفظ این گونه ایرانی اندیشیدهاند و امروز تعداد آنها به چند رأس میرسد.