انتشار ۶ مجلد از خاطرات ابوالحسن عمیدی نوری، از جمله اقدامات ارزنده موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران است. نویسنده این یادداشتها که خود در عداد کارگزاران فرهنگ و سیاست کشور بوده، در مراوده با دوستان وآشنایان ذی نفوذ خویش، توانسته است گزارشی جامع از رخدادهای دوره خویش به تاریخ ارائه کند. دکتر موسی فقیه حقانی که به کوشش وی این مجموعه نشر یافته، در دیباچه این اثر ودر توصیف آن آورده است: «یادداشتهای یک روزنامه نگار عنوان اثری است که تاکنون پنج جلد آن از سوی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران منتشر شده و در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است. تعدا مجلدات این مجموعه حدوداً ۱۶ جلد خواهد بود و مطالب آن حوادث و مسائل ایران از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۶ را در بر خواهد گرفت. اکنون که ششمین جلد این مجموعه به محضر علاقهمندان عرضه میشود، شایسته است ضمن بررسی اهمیت این یادداشتها اشارهای اجمالی به مطالب مطرح شده در این جلد داشته باشیم.
این یادداشتها به قلم فردی است که خود از نزدیک حوادث مهمی را در تاریخ معاصر ایران درک کرده و در جایگاه یک فعال سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی، اقتصادی و مطبوعاتی مشاهدات، شنیدهها یا آنچه خود در آن دخیل بوده را در قالب خاطرات روزانه ثبت کرده است. ابوالحسن عمیدی نوری فعال مطبوعاتی که در اغلب نشریات مهم قلمفرسایی میکرد و خود صاحب نشذیهای به نام داد بود، به حکم کار نویسندگی در مطبوعات به بسیاری از مسائل جاری توجه داشت و با درج آنها در خاطرات دستنوشت خود، گنجینهای از ناگفتهها را بهجا گذاشته است. وی همچنین بهعنوان یک فعال سیاسی و نماینده مجلس با رمز و راز سیاست و قانونگذاری آشنا بوده است و خاطرات او به این نوع مسائل هم اشاره دارد. عمیدی نوری در کسوت یک وکیل و حقوقدان با مسائل قضایی ایران و برخی پروندههای مهم نیز درگیر بود و نواقص دستگاه قضایی و سرنوشت برخی از پروندههای قضایی و اعمال نفوذها را در خلال یادداشتهای خود ذکر و برملا کرده است. نویسنده یادداشتها، دستی هم در امور اقتصادی بهویژه ملکداری و کشاورزی داشت؛ بنابراین اطلاعات خوبی از وضعیت کشاورزی و ملکداری در ایران قبل و بعد از اصلاحات ارضی ارائه میکند که میتواند برای علاقهمندان این حوزه مفید باشد. گزارش او از وضعیت اجتماعی ایران نیز ما را در آشنایی بیشتر با مسائل اجتماعی کشور یاری میکند. حضور او در محافل غیررسمی و گعدههای دوستانه با توجه به تنوع افرادی که وی با آنها مرتبط بود اعم از نمایندگان مجلس، رؤسای قوا، قضات، وکلا، نظامیان، وزرا، چهرههای سیاسی و اصحاب مطبوعات نیز بر غنای مطالب این کتاب و ناگفتههای تاریخی آن میافزاید. آنچه در مجلد ششم یادداشتهای عمیدی نوری خواهیم خواند عبارت است از: نابودی مشروطیت در سایه دیکتاتوری پهلویها، سانسور گسترده اخبار، به هم ریختگی اوضاع کشاورزان در پی اجرای اصلاحات، سوءاستفاده مسئولان از بیتالمال، غارت منابع طبیعی توسط درباریان و مسئولان دولتی، دیکتاتوری شاه، تملق و چاپلوسی مریدان و مسئولان نسبت به شاه، عدم تمایل ایرانیان خارج از کشور به بازگشت به کشور، ناکارامدی بوروکراسی دولتی، ضعف نظام بیمه درمانی، تلفات جادهای در ایام نوروز، فساد اخلاقی و مالی در دستگاه قضایی، بیاعتمادی مردم به دستگاههای دولتی، فساد در روستاها بهواسطه حضور سپاه دانش، سوءرفتار مسئولان با متخصصان ایرانی، خام فروشی نفت برای تأمین بودجه خریدهای تسلیحاتی، زیرپا گذاشتن قانون اساسی توسط شاه، دخالت شاه در همه امور، نفوذ ساواک در دادگستری و در بین وکلا، امتیازات شاه به امریکا و انگلیس، فساد مالی گسترده دربار و هواداران شاه، کاپیتولاسیون و تبعات آن، زدوبند مسئولان با مقاطعه کاران و پیمانکاران، فساد گسترده مالی در وزارتخانهها و ادارات، دخالت ساواک در کشتار ۱۵ خرداد، مشارکت نظامیان آمریکایی در دستگیری امام خمینی در خرداد ۱۳۴۲، آموزش مأموران شکنجه در ساواک توسط نظامیان امریکایی، نبود امنیت سرمایهگذاری در کشور و دستاندازی مسئولان به موقوفات و اجبار مطبوعات از سوی ساواک به درج مقالات ارسالی.»