نظام فعلی برق خانگی به شیوهای طراحی شده که همچنان مشترکان پرمصرف از یارانه برق بیشتری نسبت به دیگران برخوردار هستند و این در حالیست که پیشنهاد وزارت نیرو برای اصلاح این وضعیت، همچنان در هیئت دولت در حال بررسی است.
به گزارش فارس، بحران برق در سالجاری، همه بخشهای کشور و به خصوص بخشهای تولیدی را تحت تأثیر قرار داد و قطعاً یکی از راهکارهای مهمی که برای مقابله با این بحران از آن غفلت شد، اصلاح تعرفه برق مشترکان پرمصرف بود. اینکه بر این مشترکان تأکید میشود به این دلیل است که مصرف برق غالب مشترکان به صورت متعارف بوده و از حداقل وسائل ضروری برای آسایش و رفاه در منزل استفاده میکنند. اما در مقابل این مشترکان پرمصرف هستند که نهتنها بهای واقعی برق خود را نپرداخته، بلکه با مصارف بی رویه نیز بحرانساز میشوند.
با توجه به اطلاعات قبض مشترکان مناطق عادی، ۸۵ درصد از مشترکان زیر ۴۰۰ کیلووات ساعت در ماه برق مصرف میکنند و ۱۵ درصد مابقی نیز مصرف برق بالای ۴۰۰ کیلووات ساعت در ماه داشته و به عنوان مشترکان پرمصرف شناخته میشوند.
نکته قابل توجه این است که در بین مشترکان پرمصرف نیز حدود یک درصد از مشترکان نیز وجود دارند که مصارف برق آنها به صورت بسیار غیرمتعارف بوده بهطوریکه متوسط مصرف آنها بیش از ۱۵۰۰ کیلووات ساعت در ماه است. اگر چنانچه قیمت برق متوسط قیمت برق صادراتی به کشورهای همسایه به مقدار ۵/۹ سنت درنظر گرفته شود آنگاه با احتساب قیمت دلار سامانه سنا، یارانه برق این یک درصد از مشترکان بسیار پرمصرف بیش از یک میلیون و ۳۳۰ هزار تومان در ماه خواهد شد.
این امر در حالیست که حقوق یک کارگر در سالجاری به میزان یک میلیون و ۱۱۶ هزار تومان مصوب شده است. به همین دلیل میتوان گفت که یارانه برق یک درصد از مشترکان بسیار پرمصرف از حقوق یک کارگر در ماه بیشتر بوده و این مصداق بارز بی عدالتی و نابخردی در نظام تعرفه گذاری برق است.
افزایش قیمت برق مشترکان پرمصرف یک امر کاملاً عقلایی بوده و در تجربیات جهانی نیز به دفعات مشاهده شده است. تجربیات دیگر کشورها مانند مکزیک و امریکا نشان میدهد که این کشورها هم برای مقابله با بحران برق، قیمت برق مشترکان کممصرف را ثابت نگه داشته، اما قیمت برق مشترکان پرمصرف را به مقدار قابل توجهی افزایش دادند. بهعنوان مثال در سال ۲۰۰۲ در کشور مکزیک، تعرفه برق ۵ درصد از مشترکان پرمصرف کاملاً آزاد و غیر یارانهای درنظر گرفته شد و باعث شد تا مصرف برق به میزان قابلتوجهی کاهش یافته و درصد مشترکان پرمصرف از ۵ درصد به ۲ درصد در سال ۲۰۰۳ برسد.
همچنین در سال ۲۰۰۱ در ایالت کالیفرنیا، تعرفه برق مشترکان کممصرف ثابت، اما تعرفه برق مشترکان پرمصرف به میزان ۵۰ درصد افزایش یافت. این سیاست هوشمندانه نیز منجر به کاهش مصرف برق در زمان اوج بار به مقدار ۱۲ درصد شد.
آیا دولت با پیشنهاد وزارت نیرو موافقت میکند؟
با توجه به اسناد بالادستی مانند قانون اصلاح الگوی مصرف در کشور و همچنین تجربیات دنیا، واقعیسازی قیمت برق برای مشترکان پرمصرف امری ضروری بوده و با توجه به بحران برق در سالجاری و عواقب ناگوار آن، ضرورت آن بیشتر از گذشته شده است. به همین دلیل مسئولان وزارت نیرو سعی در اصلاح تعرفه برق این مشترکان پرمصرف دارند و طرحهای مشابهی را هم برای جلوگیری از بحران برق در سال آتی تقدیم هیئت دولت و شورای اقتصاد کردهاند و هماکنون نیز منتظر اخذ مجوز آن هستند.
هرچند اظهارات برخی از مقامات وزارت نیرو، حاکی از موافقت دولت با پیشنهاد این وزارتخانه است، اما این نگرانی وجود دارد با توجه به نفوذ مشترکان پرمصرف، نهایتاً دولت با واقعیسازی قیمت برق این مشترکان موافقت نکند و با تداوم دادن رانت یارانه برق به این افراد همچنان کشور و بهخصوص بخش تولیدی را فدای چند درصد از مردم کند؟ تا چند هفته دیگر، پاسخ این سؤال مشخص خواهد شد.